مقابله ماه و مریخ

امشب مقابله ی ماه و مریخ هست

فراموش نکنید جذاب ترین و جالب ترین پدیده ی سال براتون میشه حتما ببینید

مریخ چند شبی هست که به ما نزدیک شده و جلب توجه می کنه امشب رو

فراموش نکنید

آپورچوینی و مریخ

مریخ نورد «آپورچونیتی» به نخستین ایستگاه توقف در درون دهانه آتشفشانی عظیم مریخی رسید

و برای انجام نخستین بخش از آزمایش‌های علمی در حالت معلق و ایستاده قرار گرفت. )، کنترل کننده‌های زمینی در اواخر روز پنجشنبه دستوراتی را برای این ربات شش چرخ ارسال کردند تا لایه‌های سنگی روشن را که مانند وان حمام در درون دهانه آتشفشانی ویکتوریا قرار گرفته‌اند، مورد آزمایش و بررسی قرار دهد.

مدیران این ماموریت تصمیم داشتند که عملیات علمی را به دلیل قطع برق در یکی از شبکه‌های بین‌المللی آنتن‌هایی که با فضاپیمای بین سیاره‌یی ارتباط می‌گیرد، به تعویق بیاندازند اما پس از این که آنتن دیگری را برای این کار محفوظ داشتند، تصمیم‌شان را تغییر دادند.

نخستین بخش ماموریت آپورچونیتی استفاده از ابزارهای نصب شده روی بازوی رباتیک آن برای لمس و سوراخ کردن درون صفحه سنگی است.

دانشمندان این ماموریت پیش‌بینی می‌کنند که این مریخ نورد حداقل به مدت یک هفته در این نقطه بماند و پس از آن برای نمونه برداری از سایر سنگ‌ها در درون دهانه ‌آتشفشانی پیشروی کند.

ادیسه و مدارگرد مریخی

مدارگرد مریخی «ادیسه» پس از رفع ایراد رایانه‌یی دوباره در شرایط امن قرار گرفت

مدارگرد مریخی «ادیسه» پس از بروز یک ایراد رایانه‌یی که ارسال اطلاعات از مریخ‌نوردهای دو قلو در سطح سیاره سرخ را به تاخیر انداخته بود، دوباره در وضعیتی امن و بی‌خطر قرار گرفت.

به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مدیران این پروژه اعلام کردند که خطری مدارگرد را تهدید نمی‌کند.

مهندسان این نقص رایانه‌یی را در روز جمعه شناسایی کردند.

مدیر این ماموریت نیز پیش‌بینی کرده بود که ادیسه در اواسط هفته جاری در مسیر عادی و امن قرار خواهد گرفت.

مریخ‌نوردان برای ارسال اطلاعات جمع‌آوری کرده به زمین به مدارگرد ادیسه وابسته هستند اما در طول مدت بروز نقص رایانه‌یی با آنتن‌های پرقدرت خود مستقیما با زمین مبادله اطلاعات داشتند.

یکی از مریخ نوردان موسوم به «آپورچونیتی» تحقیقات مفصل خود از داخل دهانه آتشفشانی «ویکتوریا» را از هفته گذشته آغاز کرد.

مریخ نورد آپورچینی

مریخ‌نورد «آپورچونیتی» شش متر در درون دهانه آتشفشانی «ویکتوریا» پیشروی کرد

مریخ‌نورد «آپورچونیتی» ناسا در آغاز یک تحقیق و بررسی چند هفته‌یی روی شیب داخلی حفره بزرگ آتشفشانی حرکت در داخل دهانه آتشفشانی «ویکتوریا» را آغاز کرد.

به گزارش سرویس «فن‌آوری» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این مریخ نورد مرحله مانور آزمایشی درونی و بیرونی لغزش چرخی را در کناره دهانه آتشفشانی ویکتوریا در روز پنجشنبه گذشته به اتمام رساند و سپس وارد این دهانه آتشفشانی عظیم شد.

تا پایان روز، این مریخ‌نورد حدود شش متر در درون دهانه آتشفشانی پیشروی کرده بود.

نخستین مقصد این ماموریت در داخل دهانه بررسی یک لایه رنگ روشن از سنگ‌های رویی است که می‌تواند مدرکی از تعامل بین اتمسفر مریخی و سطح این سیاره طی میلیون‌ها سال قبل ارائه کند.

دهانه آتشفشانی ویکتوریا بیش از هر دهانه آتشفشانی دیگری که آپورچونیتی طی حدود 44 ماه ماموریت روی مریخ از آنها بازدید کرده، محل انباشتگی لایه‌های سنگی قدیمی و کهن بوده است.

مریخ نوردها دوباره حرکت می کنند

حرکت دوباره‌ی مریخ نوردها

مریخ نوردهای جان سخت، پس از پشت سر گذاشتن طوفان غبار مریخی و توقف فعالیت‌های خود، حرکت خود را آغاز کرده‌اند.

 

 

پس از گذشت شش هفته از طوفان بزرگ در لایه‌های بالای اتمسفر مریخ که مانع از رسیدن نور خورشید به صفحات خورشیدی دو مریخ نورد شده بود و به موجب آن دو مریخ‌نورد «روح» و «فرصت» نتوانسته بودند به فعالیت‌های خود بر روی این سیاره سرخ ادامه دهند٬ هم اکنون مریخ نوردها حرکت خود را آغاز کرده اند.

اگر این طوفان فروکش نمی‌کرد این مریخ نوردها فقط برای مدت کمی برای گرم نگه داشتن سیستم‌های خود انرژی ذخیره داشتند و پس از این مدت هر دو مریخ‌نورد دچار یک سرنوشت بسیار تلخ می‌شدند. پس از شش هفته دشوار برای هر دو مریخ‌نورد‌ها، طی اطلاعات مخابره شده از مریخ‌نورد فرصت، مهندسین ناسا اعلام کردند که طوفان بزرگ مریخ فرو نشسته و آلودگی غباری اتمسفر مریخ از بین رفته است و هم اکنون دو مریخ نورد روح و فرصت مشغول انجام فعالیت‌ها و اکتشافات خود بر روی این سیاره هستند.

مریخ نورد فرصت در حدود ۱۳ متر به لبه‌ی دهانه‌ی ویکتوریا نزدیک‌تر شده است. هم اکنون موقعیت این مریخ نورد به گونه ای است که انرژی مناسبی به صفحات خورشیدی آن می‌رسد. بعلاوه وزش باد مساعد با پاک کردن غبارهای موجود بر روی سطح صفحات خورشیدی مریخ نورد، بازده صفحات خورشیدی مریخ نوردها را ۱۰ درصد افزایش داده است. انرژی دریافتی روزانه‌ی صفحات خورشیدی فرصت به ۳۰۰ وات-ساعت رسیده که دو برابر بیش از انرژی دریافتی آن در زمان طوفان است.

طی ماموریت سه ساله این مریخ‌نوردها بر روی سطح لنز دوربین میکروسکوپی مریخ‌نورد روح٬ گرد و غبار انباشته شده است، به طوری که کیفیت عکس‌هایی که به وسیله این ابزار گرفته می‌شود کاهش یافته است. با این وجود عکس‌هایی که این دوربین می گیرد به وسیلهی رایانه‌ تصحیح می‌شود و این تصحیح می‌توانند جبران کنندهی بیشتر اثر عوامل آلودگی باشد. تیم اجرایی این ماموریت به دنبال راه حلی است که بتواند این گرد و غبارها را از سطح لنز دوربین ‌ میکروسکوپی مریخ نورد پاک کنند.

منابع:

www.spaceflightnow.com

www.skytonight.com

زمین رو در روی مریخ

وقتی خواندن کلمات این جمله به پایان برسد ، فاصله ی ما تا مریخ 25 مایل کوتاهتر می شود ! بله درست است ! زمین و مریخ در حال همگرایی و نزدیک شدن به یکدیگر هستند ... ادامه خبر را بخوانید  آگوست 2007 ـ وقتی خواندن کلمات این جمله به پایان برسد ، فاصله ی ما تا مریخ 25 مایل کوتاهتر می شود ! بله درست است ! زمین و مریخ در حال همگرایی و نزدیک شدن به یکدیگر هستند و فاصله ی بین دوسیاره با سرعتی معادل ؛ ( 22 ) هزار مایل در ساعت در حال کوتاهتر شدن است . به عبارتی اگر 4 ثانیه طول بکشد تا خواندن هر جمله تمام شود در این مدت فاصله زمین تا مریخ 25 مایل کوتاهتر می شود ! این امر سرانجام موجب خواهد شد که در اواخر ماه دسامبر سال 2007 مریخ در یک رویارویی نزدیک با زمین از تمام ستارگان درخشان در آسمان ، نورانی تر به نظر برسد . در قرن 19 میلادی رویدادی مشابه اتفاق افتاد و منجمی به نام LoweLL در یاد داشت های خود آن را چنین توصیف کرد : مریخ در تاریکی آسمان به طرز باشکوه و فوق العاده ای درحال درخشش است ، به گونه ای که روشنایی آن از رقبای بزرگی چون سیاره ی مشتری نیز بالاتر است ! بر خلاف شایعات بی اساس ، روشنایی مریخ بر ماه پیشی نخواهد گرفت ! یک Email تحت عنوان مریخ بزرگ یا دو ماه در آسمان از مدت ها پیش به صورت چرخشی مابین کاربران اینترنتی ردوبدل می شود . در این نامه ی الکترونیکی ادعا شده که در 27 ام آگوست یعنی دوشنبه 5 شهریور ، سیاره مریخ مثل یک ماه کامل بزرگ شده و در نتیجه ماه و مریخ در کنار یکدیگر ، هنگام شب خواهند درخشید ! در ادامه ی این ایمیل اظهار شده که مریخ در این شب بسیار دیدنی و درخشان خواهد بود و انسانهایی که اکنون زنده اند ، دیگر چنین رویدادی را در طول عمرشان نخواهند دید . این ایمیل بی اساس و نادرست است ، در 27 آگوست چنین چیزی هرگز اتفاق نخواهد افتاد . درست است که زمین و مریخ در حال همگرایی و نزدیکی به یکدیگرند ، اما در نزدیکترین حالت هم ، این دوسیاره میلیون ها مایل از یکدیگر دورخواهند بود ! در چنین فاصله ای مریخ درست شبیه یک ستاره خواهد درخشید اما روشنایی آن هرگز قابل مقایسه با ماه کامل نمی باشد! برای درک بیشتر موضوع ، فرض کنید که زمین و مریخ دو دونده اند که در امتداد جاده ای به رقابت می پردازند ، زمین با سرعت بیشتری بر روی جاده حرکت کرده و مریخ که دونده ی کندتری است در بیرون جاده در حال دویدن می باشد .( دیا گرام را نگاه کنید) هم اکنون که در ماه آگوست هستیم ، زمین از پشت سربه مریخ نزدیک شده و باسرعت نسبی 22 هزار مایل در ساعت به رقیبش رسیده است ! در ماه دسامبر زمین از مریخ پیشی می گیرد و با همان سرعت به حرکتش ادامه خواهد داد ، اما فاصله ی این دو هرگز از 55 میلیون مایل که خط فاصل مستقیم این 2 سیاره است کمتر نخواهد شد . با در نظر داشتن این واقعیت که مریخ و زمین در حال نزدیک شدن به هم هستند ، سازمان ناسا از این فرصت استثنایی به خوبی بهره برد و فضاپیمای خود فونیکس را به سوی مریخ پرتاب نمود ! فونیکس در چهارم آگوست از مرکز فضایی کیپ کاناورال به سمت مریخ پرواز کرد و در اواخر ماه می سال 2008 در ناحیه ی قطبی مریخ فرو خواهد آمد . بازوهای روباتیک فونیکس در این منطقه حفاری و به جستجوی منطقه ی فرود پرداخته و احتمال وجود زیستگاه موجودات ذره بینی را بررسی خواهند نمود . سال آینده که فضاپیمای فونیکس به فاصله بسیار نزدیکی از مریخ می رسد ، سیاره ی مریخ از منظراین فضاپیمابسیاردرخشان ورقیب اصلی ماه خواهد بود!! خوب!،..... اکنون باید مریخ را در 27 آگوست فراموش کنیم ؟ نه؟ ـ خیر اینقدر عجول نباشید . اگر چه در 27 آگوست دو ماه در آسمان نخواهد بود ، در عوض دو چشم زیبا در آسمان دیده خواهد شد! ساعت 3 صبحگاه 27 آگوست مریخ در آسمان شرق بالا رفته و در کنار ستاره ی بزرگ و سرخ رنگ دبران نمایان خواهد شد . این دو چراغ قرمز رنگ و زیبا ، همچون دو چشم وهم انگیز و نورانی در آسمان خود نمایی خواهند کرد . ارزش بیدار ماندن را خواهد داشت ! کسانی که به سرنوشت دو مریخ پیمای معروف یعنی ( فرصت و روح ) علاقه داشته و ماجرای آن ها را مرتب پیگیری می کنند ، می دانند که این دو مریخ پیما از مدت ها پیش گرفتار طوفانهای گرد وغبار مریخی شده اند .گرد وغبار تیره ای که در سطح مریخ به پاخاسته ، سبب گرفتگی فضای مریخ شده و در نتیجه شدت نور خورشید که به مریخ می رسد ، تا حد زیادی کاهش یافته است . این موضوع سبب پدید آمدن مشکلاتی برای مریخ پیماهای مذکور شده است چراکه هر دو با انرژی خورشیدی کار می کنند . ماه گذشته به سبب کافی نبودن نور ، این دو مریخ پیما مجبور شدند در حالت سکون باقی مانده و از حرکت ، حفاری و حتی ارتباط با زمین خود داری کنند تا انرژی ذخیره شده در آنها هدر نرفته و حفظ شود . اگر در 27 آگوست از یک تلسکوپ معمولی برای رصد مریخ استفاده کنید خیلی از نشانه های آشنا در سطح مریخ دیده نخواهد شد چراکه احتمالاً ابرهای گرد و غبار مریخی که قابل رصد هستند موجب گرفتگی فضای مریخ شده و مانع از دیدن سطح معمول و مأنوس مریخی می شوند ! البته شاید هم همزمان با شدت یافتن توفانهای گرد و غبار, مریخ باتلسکوپ شمابه شکل یک توپ نارنجی دیده شود.ازامشب رصد مریخ را اغازکنید, هر شب دید شما بهتر خواهد شد ! اکنون که خواندن این مقاله به پایان رسید شما 1000 مایل به مریخ نزدیکتر شده اید .  به قلم دکتر تونی فیلیپس کارشناس ناسا منبع : science. Nasa . gov

فینیکس در خطرناک ترین ماموریت

جزئیات خطرناک‌ترین ماموریت مریخ درگفت‌وگوی ایسنا با معاون‌ایرانی

‌مرکزNASA JPL   

نادری: فرود درمحل نامناسب وناکارآمدی ‌تجهیزات‌ جدید مهمترین خطرات «فینیکس»

است

13 مرداد ماه جاری یکی از هیجان انگیزترین اکتشافات فضایی در سیاره سرخ آغاز شد. مریخ‌نشین «فینیکس»(ققنوس) اوایل هفته گذشته از مرکز فضایی ناسا در «فلوریدا» به سمت سیاره مریخ پرتاب شد تا حدود 9 و ماه نیم دیگر در میان بیم و امید متخصصان و مهندسان ناسا در نزدیکی قطب شمال سیاره فرود بیاید.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، «فینیکس»، نخستین فضاپیمایی است که در قطب شمال مریخ فرود می آید و امکان مشاهده و شناسایی کلاهک قطبی سیاره را فراهم خواهد کرد.

هدف از این سفر فضایی بررسی ترکیبات کلاهک یخی قطب شمال سیاره و وجود آب مایع و شرایط لازم برای وجود حیات احتمالی در این بخش از سیاره سرخ است

«فینیکس» برخلاف ماموریت های قبلی همچون مریخ‌نوردان دوقلوی «روح» و «فرصت» به جای حرکت در میان دشت ها یا دره ها، در جای خود ثابت می ماند و با حفاری به عمق سنگ ها و یخ های قطب شمال مریخ نفوذ می کند تا به طور مستقیم آنها را بررسی کند.

گروه «علمی - پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) با توجه به اهمیت این ماموریت فضایی در گفت‌وگو با دکتر فیروز نادری، دانشمند برجسته ایرانی و معاون مرکز فضایی JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت) ناسا ـ که برنامه‌ریزی و اجرای ماموریت «فینیکس» (Phoenix) توسط دانشمندان آن صورت گرفته است - از اهداف و دستاوردهای متصور از این ماموریت، مراحل مختلف آن، نحوه حرکت و کنترل مسیر فضاپیما، نحوه فرود آن و روند کاوش‌های سه ماهه آن بر روی مریخ پرسیده است.

ماموریت استثنایی مریخ‌نوردان دوقلوی «روح» و «فرصت» ــ‌ که زمستان 82 برای ماموریتی 90 روزه در سطح سیاره سرخ فرود آمدند و با سخت جانی مثال زدنی و پایداری دور از انتظار خود تا چند هفته پیش که گرفتار توفانی شدند به کاوش در سطح سیاره سرخ ادامه دادند از موضوعات دیگری است که در گفت‌وگو با مدیر سابق ماموریت‌های مریخ آژانس فضایی آمریکا (ناسا) مطرح شد.

مریخ‌نوردهای استثنایی ناسا که در زمان مدیریت دکتر نادری به سیاره سرخ پرتاب شدند، این روزها در شرایط بسیار سختی که دکتر نادری از آن به عنوان وضعیتی مشابه بیماران بستری در CCU (بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستانی)یاد می‌کند همچنان برای زندگی و ادامه فعالیت تقلا می‌کنند.

به گزارش ایسنا، دکتر فیروز نادری که در حال حاضر به عنوان یکی از مدیران ارشد سازمان فضایی ناسا، نقشی کلیدی در تعیین راهبردها و نظارت بر کل طرح‌ها و ماموریت‌های یکی از مهمترین مراکز فضایی این سازمان بر عهده دارد، در سال 1325 در شیراز متولد شده و تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌اش را در شیراز و تهران گذرانده است.

وی در سال 1964 به آمریکا رفته و تحصیلات خود را تا مقطع دکتری مهندسی الکترونیک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی پی گرفت.

دکتر نادری، پس از پایان تحصیل به کشور بازگشت و ضمن گذراندن خدمت سربازی، مدتی در مرکز «سنجش از دور ایران» فعالیت کرد.

وی از حدود 26 سال پیش همکاری خود را با ناسا آغاز کرد و در این مدت مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک و اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی برعهده داشت.

دکتر نادری، فروردین ماه 1379 در شرایطی که چندین ماموریت متوالی ناسا در پرتاب فضاپیما به سوی مریخ با شکست مواجه شده بود، به مدیریت برنامه‌های اکتشافات مریخ منصوب شد و توانست طی حدود چهار سال، سه ماموریت مهم از جمله پرتاب دو کاوشگر مریخ‌نورد «روح» و «فرصت» را با موفقیت اجرا کند.

این دانشمند ایرانی در پی این موفقیت درخشان، در اسفند ماه 1383 به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی مرکز JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت) - از مهمترین مراکز فضایی ناسا - منصوب شده و در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای مرکز، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بسته است.

وی همچنین مسئولیت طراحی چشم‌انداز راهبردی پنج تا 20 ساله JPL را برعهده دارد.

دکتر نادری در نزدیک به سه دهه همکاری مستمر با ناسا، به دلیل عملکرد درخشان علمی و مدیریتی به دریافت عالی‌ترین نشان علمی این سازمان (the Distinguished Service Medal) و نشان‌های متعدد دیگر از جمله نشان فن‌آوری فضایی Hall of Fame، جایزه Aviation Week 2004 Aerospace، نشان افتخار Ellis Island سال 2005 - به دلیل همکاری‌های گسترده علمی که به غنی‌تر شدن فهم جامعه منجر شده - و ... موفق شده است.

دکتر فیروز نادری در گفت‌و‌گوی تلفنی با خبرنگار ایسنا در تشریح روند اجرای ماموریت فضایی «فینیکس» گفت: ماموریت مریخ‌نشین «فینیکس» شامل سه مرحله اساسی است؛ یکی پرتاب آن به مداری در نزدیکی زمین است که روز شنبه - هفته گذشته - انجام شد، مرحله‌ بعد رسیدن فضاپیما به مقصد و فرود آن در قطب شمال مریخ در 10 ماه دیگر و مرحله بعدی کاوش‌های علمی «فینیکس» در سطح مریخ است.

230 هزار کیلوگرم سوخت برای حمل فضاپیمای 700 کیلوگرمی

وی با اشاره به این که راکت حامل «فینیکس» ساعت 5 و 26 دقیقه صبح شنبه 13 مردادماه به وقت فلوریدا به فضا پرتاب شد، خاطرنشان کرد: راکت DELTAII که مریخ‌نشین «فونیکس» را به فضا برد هم خود بسیار قابل توجه است. ارتفاع این راکت به اندازه‌ یک ساختمان 13 طبقه است و حدود 230 هزار کیلوگرم وزن دارد و این در حالی است که وزن فضاپیمایی که در نوک این راکت نصب شده، تنها 700 کیلوگرم است که نشان می‌دهد چه سوخت عظیمی نیاز است تا جسمی با چنین وزنی به فضا پرتاب شود.

دکتر نادری خاطرنشان کرد: این راکت یک موتور اصلی داشت که با سوخت مایع کار می‌کند و 9 کمک راکت که به دور آن پیچیده شده‌اند تا انرژی بیشتری به آن بدهند که شش کمک راکت همزمان با موتور اصلی روی زمین روشن شد و «شل» آن پس از یک دقیقه جدا شده و در اقیانوس سقوط کرد و سه کمک راکت دیگر پس از کاهش وزن راکت در فضا روشن شدند که آنها هم بعد از سه دقیقه سوخته و به اقیانوس سقوط کردند. موشک، 10 دقیقه بعد از پرتاب به مداری در 200 کیلومتری زمین رسید که مقداری - کمتر از یک دور کامل – در این مدار دایره‌یی حرکت کرده و بعد قسمت‌های دوم و سوم موشک وایر کرده و آن را به سمت مریخ پرتاب کرد که تقریبا 9 دقیقه بعد از پرتاب تمام مراحل عملکرد موشک خاتمه یافته و فضاپیما عازم مریخ شد.

سفر صدها میلیون‌ کیلومتری فضاپیما تا مریخ بدون نیاز به سوخت!

وی تصریح کرد: باید توجه داشت که حرکت فضاپیما به سوی مریخ همانند حرکت هواپیما نیست که دائما سوخت مصرف کند بلکه همانند سنگی که پرتاب می‌شود از انرژی اولیه‌ای که به آن داده شده، استفاده می‌کند و بقیه مسیر را با شتاب اولیه‌ای که در مدار زمین پیدا کرده ادامه می‌دهد و چون در فضا جو وجود ندارد و فضاپیما با اصطکاک مواجه نیست، همین شتاب اولیه برای رساندن فضاپیما به مقصد کافی است. البته از آن‌جا که ممکن است در طول مسیر چند بار ناچار به اصلاح جهت آن شویم مقدار کمی سوخت همراه فضاپیما هست که البته فقط برای تصحیح مسیر احتمالی به کار می‌رود، نه حرکت دادن فضاپیما.

دکتر نادری با بیان این‌که فضاپیمای فینیکس 9 ماه و نیم دیگر پس از طی 700 میلیون کیلومتر مسافت به مریخ می‌رسد، اظهار کرد: البته فاصله زمین تا مریخ در زمان پرتاب فضاپیما کمتر از 700 میلیون کیلومتر است ولی نحوه‌ پرتاب فضاپیما به این صورت است که آن را مستقیما به سمت مریخ در جایی که در زمان پرتاب قرار دارد نفرستاده‌ایم بلکه به جایی در مدار حرکت مریخ می‌فرستیم که در زمان خاصی مریخ و فضاپیما با هم در آن نقطه تلاقی می‌کنند.

وی تصریح کرد: در 9 ماه و نیم آینده کارمان تقریبا ساده است. فقط باید شش روز پس از پرتاب فضاپیما (جمعه گذشته) و در پنج مرحله‌ دیگر مسیر حرکت فضاپیما را دقیقا کنترل کرده و در صورت نیاز تصمیمات لازم را در مسیر حرکت فضاپیما انجام دهیم.

فرود، مشکل‌ترین مرحله ماموریت «فینیکس»

مدیر ایرانی آژانس فضایی آمریکا با اشاره به این‌که مشکل‌ترین مرحله‌ ماموریت «فینیکس»، فرود فضاپیما در سطح مریخ در بعد از ظهر 25 ماه مه سال آینده است، اظهار داشت: مریخ مرز مشخصی ندارد ولی اصطلاحا از ارتفاع 125 کیلومتری سطح مریخ را داخل فضای مریخ محسوب می‌کنند. فضاپیمای «فینیکس» با سرعتی نزدیک به 20 هزار کیلومتر در ساعت به فاصله‌ 125 کیلومتری مریخ می‌رسد و چالش اصلی کاهش این سرعت فوق‌العاده در مدت 7، 8 دقیقه برای جلوگیری از تصادم فضاپیما با سطح سیاره است.

وی خاطرنشان کرد: غلظت جو مریخ یک صدم جو زمین است؛ با این حال اصطکاک حاصل از همین جو رقیق می‌تواند تا حد زیادی انرژی فضاپیما را کاهش دهد. در 4، 5 دقیقه اول با این که هیچ کار خاصی انجام نمی‌دهیم ولی 90 درصد سرعت فضاپیما به دلیل همین اصطکاک بین فضاپیما با جو سیاره کاسته شده و سرعت آن به حدود 2 هزار کیلومتر در ساعت می‌رسد. البته فضاپیما به شدت داغ می‌شود و دمای آن به 3000 درجه فارنهایت هم می‌رسد که اگر یک سپر آتشین نداشته باشد، می‌سوزد. لذا مهمترین مساله این است که یک سپر حرارتی قوی برای تحمل حرارت در 4، 5 دقیقه‌ اول فرود به آن بدهیم. پس از آن با این‌که سرعت فضاپیما به شدت کاهش یافته ولی ارتفاع باقی‌مانده هم تنها 13 تا 14 کیلومتر است (تقریبا به اندازه‌ی ارتفاع پرواز هواپیماهای معمولی) در حالی که سرعت فضاپیما 2000 کیلومتر بر ساعت (دو برابر سرعت صوت) است. در این مرحله چتر نجات باز می‌شود که باید از استحکام بسیار بالایی برخوردار باشد که بتواند حدود دو، سه دقیقه فضاپیما را نگه دارد تا فضاپیما به ارتفاع 600 متری از سطح مریخ می‌رسد و بعد از آن فضاپیما جدا می‌شود و فقط در 30 ثانیه آخر راکت‌هایی روشن می‌شوند تا سرعت فضاپیما باز هم کاهش یابد تا در نهایت فرود آید.

نامشخص بودن محل فرود فضاپیما در محدوده‌ای به وسعت 14 در 100 کیلومتر

دکتر نادری درباره‌ میزان دقت فرود فضاپیمای «فینیکس» با توجه به خطرات فرود این کاوشگر غیرمتحرک در محل‌های ناهموار به ایسنا گفت: با فن‌آوری‌های موجود دقت فرود فضاپیما محدوده‌ای بیضی شکل با اقطار 14 و 100 کیلومتر است و محل فرود فضاپیما را نمی‌توان دقیق‌تر از این تعیین کرد و فضاپیما جایی در داخل این محدوده بیضی شکل فرود می‌آید.

وی خاطرنشان کرد: یک خطر اساسی در ماموریت «فینیکس» همین است که مریخ‌نشین در محل مناسبی فرود نیاید؛ چون برخلاف «اسپیریت» و «آپورچونیتی» ارابه(کاوشگر متحرک) نیست و روی سه پا ثابت است. اگر فضاپیما فرضا در منطقه‌ای با سنگ‌های نیم متری فرود آید قابل تحمل است ولی اگر در جایی فرود آید که سنگ‌های آن از نیم متر بزرگ‌تر باشد با مشکل مواجه می‌شویم؛ چون نمی‌توان پنل‌های خورشیدی را باز کرد یا اگر در زاویه‌ای حاد بنشیند امکان واژگونی آن وجود دارد؛ لذا اگر تمام مراحل ماموریت دقیق دقیق انجام شده باشد مرحله‌ی آخر فرود فقط دست خداست و نمی‌توان پیش‌بینی کرد که در موقع فرود چه پیش خواهد آمد.

دکتر نادری در عین حال تصریح کرد: البته قبل از آغاز ماموریت به وسیله‌ی کاوشگرهای مدارگرد مریخ مثل MRO از منطقه تصویربرداری کرده و چند منطقه را به دلیل شرایط خاص آنها رد کرده‌ایم و بهترین محل برای فرود انتخاب شده ولی به هر حال فضاپیما در یک محدوده‌ی بیضی 14 در 100 کیلومتر فرود می‌آید که احتمال بروز مشکل وجود دارد.

وی تصریح کرد: صرف نظر از خطر فرود در محلی نامناسب برای پایین آمدن فضاپیما در مریخ از دو ابزار جدید استفاده می‌کنیم که ریسک فرود را افزایش می‌دهد،‌ یکی رادار تازه‌ای است که باید قدرت بخش سرعت و ارتفاع را در هنگامی که فضا پیما به مریخ نزدیک می‌شود داشته باشد که با وجود دقت بسیار بالایی که شده هنوز خیلی نگرانیم و دیگر این که موتورهایی که در 30 ثانیه آخر فرود برای کاهش سرعت فضاپیما به کار می‌روند نیز تاکنون استفاده نشده‌اند.

ناسا در قطب شمال مریخ دنبال چیست؟

مدیر سابق ماموریت‌های مریخ ناسا با اشاره به این‌که فضاپیمای «فینیکس» نخستین کاوشگری است که به نزدیک قطب شمال مریخ اعزام می‌شود، اظهار داشت: موقعیت محل فرود فینیکس نسبت به قطب شمال مریخ تقریبا معادل شمال ایالت آلاسکا به قطب شمال زمین یعنی نزدیک مدار 70 درجه است. علت این منطقه اطلاعات حاصل از ماموریت اودیسه در سه چهار سال پیش است که نشان داد در نزدیکی قطب شمال مریخ بسیار بیش از آن‌چه فکر می‌کردیم آب به صورت یخ‌زده وجود دارد و نیازی هم نیست که تا عمق زیادی را کاوش کنیم. هدف این ماموریت این است که بفهمیم آیا اصولا آب به صورت مایع هم در زیر سطح مریخ وجود دارد که وجود آب مایع نشان‌دهنده‌ مناسب بودن محل برای حیات احتمالی است.

وی خاطرنشان کرد: فضاپیمای «فینیکس» به بازویی 2 متری مشابه بازوی انسان – دارای شانه و آرنج – مجهز است که به جای انگشتان آن بیلچه‌ای قرار دارد که می‌تواند تا عمق نیم متری سطح نفوذ کند و علاوه بر آن به وسایل و تجهیزات مجهز شده که بتواند مواد حاصل از کندن سطح مریخ را بررسی کند.

بررسی ترکیبات مریخ با دقتی تا یک هزارم قطر مو!

دکتر نادری درباره لوازم و تجهیزات علمی موجود در این کاوشگر به ایسنا گفت: در ارتفاع دو متری مریخ‌نشین دو دوربین مشابه چشم انسان نصب شده که فاصله و قدرت دید آنها همانند چشم ماست و وضوح تصاویر گرفته شده با این دوربین‌ها یک مگاپیکسل (یک دهم دوربین‌های خوب موجود) است. یک دوربین هم در سر بیلچه انتهای بازوی کاوشگر متصل شده تا محدوده‌ اطراف آن را بررسی کند. علاوه بر این دو میکروسکوپ نوری و نیروی اتمی با قابلیت تشخیص تا یک هزارم قطر مو و یک سیستم هواسنج با قابلیت بررسی دما و فشار جو در طول شبانه‌روز و ... دارد که این هواسنج خود دارای یک سیستم لیزری است که از انعکاس پرتو تابیده شده به سوی جو مریخ بررسی‌های جوشناسی انجام می‌دهد.

دانشمند ایرانی آژانس فضایی ناسا تصریح کرد: اساسی‌ترین ابزارهای کاوشگر «فینیکس» دو آزمایشگاه شیمی است که نمونه‌های تهیه شده از خاک و یخ زیر سطح مریخ را بررسی می‌کنند. این آزمایشگاه‌ها دارای هشت اجاق کوچک استوانه‌ای به طول 1 سانتی‌متر و قطر 2، 3 میلی‌متر است که نمونه‌های جمع‌آوری شده در این اجاق‌ها تا نزدیک 1000 درجه سانتی‌گراد حرارت می‌بیند تا مشخص شود که آب یخ‌زده در چه دمایی از یخ به آب مایع و در چه دمایی به بخار تبدیل می‌شود که با توجه به تفاوت این شاخص‌ها در مواد مختلف می‌توان نوع مواد و ترکیبات موجود در آن منطقه از مریخ را تعیین کرد که خصوصا به دلیل ترکیبات حاوی کربن هستیم که عنصری اساسی در حیات است. یکی دیگر از ابزارهای این آزمایشگاه‌های مینیاتوری شیمی، pH متر (ابزارهای اندازه‌گیری اسیدیته) است که مواد جمع‌آوری شده را در آبی که همراه فضاپیما به مریخ برده‌ایم حل کرده و اسیدیته آنها را اندازه‌گیری می‌کند.

«فینیکس» در جست‌و‌جوی شرایط حیات است نه حیات احتمالی!

وی با اشاره به این‌که مدت ماموریت «فینیکس» در سطح مریخ 90 روز است و بعد از آن به دلیل برودت شدید سطح فضاپیما از یخ پوشیده شده و از کار می‌افتد، خاطرنشان کرد: وجود آب یخ‌زده در منطقه فرود مریخ‌نشین «فینیکس» برای ما مسجل است و هدف ما بررسی این مساله است که آیا این منطقه قابلیت میزبانی حیات - به شکل تک‌سلولی – را دارد یا نه که لازمه‌ آن وجود آب به صورت مایع – غیر یخ‌زده – در زیر سطح سیاره و همچنین وجود کربن است. فینیکس وجود این دو عامل موثر در حیات را بررسی می‌کند؛ چون تجهیزات آن قادر به تشخیص وجود موجودات زنده احتمالی نیست و تنها وجود این دو شرط مهم برای حیات را بررسی می‌کند.

دکتر نادری در عین حال تصریح کرد: البته در صورت وجود احتمالی حیات در مریخ و برجا ماندن شاخص‌هایی از آنها احتمال تشخیص شانسی آنها وجود دارد ولی هدف اصلی از این ماموریت کشف موجودات زنده احتمالی در مریخ نیست و هدف اصلی تخمین قابلیت این منطقه برای وجود حیات است. ما نمی‌دانیم حیات احتمالی در مریخ به چه صورت بوده و چگونه خود را نشان می‌دهد؛ بنابراین ابزارهایی که بتواند مستقیما آن را کشف کند در اختیار نداریم.

وی در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به برودت بالای قطب شمال مریخ چرا جست و جوی حیات احتمالی در مریخ در مناطق گرم‌تر (نزدیک به استوا) مریخ انجام نمی‌شود، اظهار داشت: علت انتخاب قطب شمال مریخ این است که از وجود آب در زیر سطح آن‌جا مطمئنیم ولی در جاهای گرم‌تر مریخ مشخصا آب پیدا نکرده‌ایم؛ لذا احتمال یافتن حیات در آن‌جا خیلی کم است. مساله‌ اساسی در بررسی احتمال حیات، وجود آب مایع است، نه دمای بالا.

«فینیکس» از خاکستر یک ماموریت شکست‌خورده برخاسته است!

مدیر ایرانی ناسا درباره‌ وجه تسمیه ماموریت «فینیکس» (ققنوس) گفت: «ققنوس» نام مرغی افسانه‌یی است که پس از سوختنش، پرنده دیگری از خاکستر آن به دنیا می‌آید و دلیل نامگذاری ماموریت اخیر به نام «ققنوس» زنده نگه داشتن خاطره‌ی یکی از ماموریت‌های پیشین اعزام کاوشگر به مریخ است که با شکست مواجه شد.

وی خاطرنشان کرد: ناسا سال 2000 دو سفینه را به مریخ فرستاد که هر دو با شکست مواجه شد و آن موقع بود که از من خواستند ریاست ماموریت‌های مریخ ناسا را بر عهده بگیرم. در آن زمان دو فضاپیما را برای پرتاب به مریخ آماده کرده بودیم که به دلیل حوادث پیش آمده پرواز یکی از آنها که قرار بود در مریخ فرود بیاید را متوقف کردم تا علت شکست ماموریت‌های قبلی را بفهمیم و از حادثه‌ای دیگر پیش‌گیری شود و دیگری را که یک مدارگرد بود به فضا فرستادیم. به همین دلیل حالا که فکر می‌کنیم به علت شکست ماموریت‌های قبلی پی برده و با رفع آنها فضاپیمای دیگری را به سمت مریخ می‌فرستیم به پیشنهاد مدیر علمی این برنامه آن را ققنوس (فینیکس) نامگذاری کرده‌ایم. یعنی از خاکستر آن فضاپیما که از بین رفت یک سفینه جدید به وجود آورده‌ایم.

دوقلوهای افسانه‌یی در CCU!

دکتر نادری در ادامه درباره آخرین وضعیت مریخ نورد‌های «روح» (اسپیریت) و «فرصت» ( آپورچوینتی) - کاوشگر‌های مریخ ناسا که در اواخر سال 1382 برای ماموریتی سه ماهه به سیاره مریخ پرتاب شدند و به نحو شگفت انگیز تاکنون به فعالیت‌شان ادامه داده‌اند - به ایسنا گفت: به دلیل توفان خاک در مریخ مقدار نوری که مستقیما به صفحات خورشیدی تامین کننده انرژی این مریخ نوردها می‌رسد بسیار اندک است.

البته وضعیت «اسپیریت» کمی بهتر است ولی «آپورچونیتی»(فرصت) تقریبا کمتر از یک درصد نوری را که در شرایط طبیعی به آن می‌رسیده دریافت می‌کند و به دلیل همین میزان اندک تنها 15 تا 14 درصد انرژی معمولی را ایجاد می‌کند که خیلی کم است و با این که تمام حرکت‌ها و فعالیت‌های علمی آن‌ها را متوقف کرده‌ایم ولی به هر حال به نیروهای پایه‌ای نیاز داریم تا بخاری‌هایی را که گرم کردن فضاپیما در شب را برعهده دارند فعال کند تا وسایل الکترونیکی مریخ نورد در اثر سرما از کار نیفتند.

وی خاطر نشان کرد: درجه حرارت بحرانی برای از کار نیفتادن سیستم‌های الکترونیکی «فرصت»(دمای داخل مریخ نورد)، 39- درجه سانتی گراد است که اگر دما از این حد پایین برود همه سیستم‌ها خاموش‌ می‌شوند.

این روزها فضاپیما در شرایطی مشابه CCU و در مرز مرگ است چون دما به 37- درجه سانتی گراد هم رسیده ولی به هر حال این طور هم نیست که اگر دمای آپورچونیتی به 39- درجه سانتی گراد برسد، دستگاه‌ها برای همیشه نابود شوند و این امکان وجود دارد که فضاپیما‌ ماه‌ها در حالت کما (خاموشی کامل) باشد و پس از صاف شدن آسمان و رسیدن نور خورشید به صفحات خورشیدی فضاپیما بار دیگر بیدار شود چون به هر حال ما در شرایطی هستیم که تاکنون مشابه آن را تجربه نکرده‌ایم و هر چیزی امکان دارد.

احتمال زنده شدن مجدد مریخ‌نوردها حتی پس از کما!

دکتر نادری در عین حال تصریح کرد: چیزی که نمی‌دانیم این است که اگر این شر ایط چند ماه طول بکشد سرما و یخ چه بر سر تجهیزات الکترونیکی «فرصت» می‌آورد البته ما آنها را پیش از پرتاب فضاپیما تا دمای 50- درجه سانتی گراد هم آزمایش کرده‌ایم ولی برای چندین ساعت نه برای چندین هفته.

مدیر سابق ماموریت مریخ ناسا خاطر نشان کرد: این امکان وجود دارد که طی دو، سه هفته آینده وضعیت جوی در مریخ مساعد شده و نور کافی به مریخ نورد‌ها برسد ولی از گذشته می‌دانیم که چنین توفانی‌های خاکی می‌توانند تا چندین ماه ادامه داشته باشند و با توجه به این که حدود پنج هفته از این توفان گذشته چند احتمال وجود دارد یا ممکن است به طور کلی از آپورچونیتی اطلاعاتی نگیریم و باید چند ماهی منتظر بمانیم تا ببینیم دوباره بیدار می‌شود یا نه و احتمال دیگر این که طی چند روز آینده هوا صاف شده و فعالیت مریخ نورد ادامه پیدا کند.

دکتر نادری در پاسخ به این سوال که با توجه به اطلاعات موجود درباره جو مریخ، آیا امکان پیش بینی تقریبی زمان فروکش کردن توفان اخیر وجود دارد یا نه، اظهار داشت: در حال حاضر ادارات هوا شناسی زمین هم با این همه امکانات و اطلاعات وسیع که در اختیار دارند بعضا در پیش‌بینی هوای سه روز آینده هم کاملا با اشتباه مواجه می‌شوند به این ترتیب می‌توان تصور کرد که پیش بینی هوا شناسی در سیاره‌ای که چند صد میلیون کیلومتر از ما دور است و شبکه‌های هواسنجی مانند آنچه درزمین وجود دارند در آن وجود ندارد، چگونه خواهد بود و به نظر من همین اندازه هم که می‌دانیم وضعیت جوی در حال حاضر در مریخ چگونه است، تقریبا یک معجزه است.

26 ماه دیگر با یک آزمایشگاه بزرگ به مریخ می‌رویم!

مدیر ماموریت‌های منظومه شمسی آژانس فضایی آمریکا در ادامه درباره ماموریت آتی ناسا در مریخ به ایسنا گفت: همان طور که می‌دانید به دلیل دوره تغییرات مکان نسبی مریخ و زمین ما هر 26 ماه یک بار فضاپیمایی به مریخ می‌فرستیم و چون «فینیکس» را الان فرستادیم، 26 ماه دیگر (سال 2009) سفینه دیگر را که یک کاوشگر خودرو مشابه آپورچونیتی و اسپیریت است را به سوی مریخ پرتاب می‌کنیم.

این کاوشگر چهار برابر بزرگتر از مریخ نورد‌های اسپیریت و آپورچونیتی و تقریبا به اندازه یک خودرو سواری است و نیروی محرک آن هم به جای سلول‌های خورشیدی از انرژی اتمی تامین می‌شود لذا دیگر احتیاجی به نور آفتاب نداشته و در تمام شب و روز و هر فصلی کار می‌کند.

وی با اشاره به این که مراحل آماده سازی چنین کاوشگرهایی حدود چهار، پنج سال طول می‌کشد، خاطر نشان کرد: این فضاپیما که با هزینه‌ای حدود 5/1 میلیارد دلار ساخته می‌شود و در حال حاضر تقریبا نیمی از مراحل آماده‌سازی آن انجام شده همچنین به تجهیزات بسیاری بیشتری مجهز است و توان حرکت این فضاپیما که MSL (مارس ساینس لابراتوری) نام دارد، بسیار بیشتر از «آپورچنیتی» و «اسپیریت» است و می‌تواند کیلومتر‌ها در سطح مریخ حرکت کند و یکی از کمپلکس‌ترین خودرو‌هایی است که به مریخ فرستاده شده است.

حیات فرازمینی مهمترین سوال بشر!

مدیر سابق ماموریت مریخ ناسا در ادامه در پاسخ به این سوال که با توجه به یافته‌های سال‌های اخیر که امیدواری دانشمندان را نسبت به وجود حیات احتمالی در مریخ نسبت به دهه‌های قبل کاهش داده است، جست وجوی حیات حقیقتا تا چه حد در پیشبرد ماموریت‌های مریخ موثر بوده و خود دانشمندان تا چه قدر با این هدف و آرزو این طرح‌ها را دنبال می‌کنند، اظهار داشت: اصولا این سوال که حیات در دنیا تنها مختص زمین است یا جای دیگری هم وجود دارد، شاید بزرگترین سوال علمی بشر باشد و این سوال را با یکی، دو ماموریت و بررسی یکی، دو مکان نمی‌توان پاسخ داد. ما جواب این پرسش بزرگ را از چند محور دنبال می‌کنیم که بررسی مریخ یکی از آنهاست، ما همچنین با تلسکوپ‌های عظیم مشغول بررسی ستاره‌های بزرگ در ورای منظومه شمسی هستیم تا وجود سیاراتی مشابه زمین در گرداگرد آنها را بررسی کنیم در حالی که با علم و فن آوری کنونی امکان سفر به آنها را نداریم.

«اروپا»، گزینه دیگر برای حیات احتمالی در منظومه ما!

وی خاطر نشان کرد: دانشمندان در تلاش‌اند با تحقیق بر روی جو آن سیارات وجود شواهد بیولوژیک احتمالی را بررسی کنند. از طرف دیگر قصد داریم علاوه بر مریخ به سایر جاهایی که احتمال وجود آب مایع وحیات در آنجا هست نیز کاوشگرهایی را بفرستیم که یکی از آنها قمر «اروپا» سیاره مشتری است که قصد داریم آن را هم بررسی کنیم.

نادری تصریح کرد: علت علاقه ما به بررسی مریخ و قمر «اروپا» با وجود این که مطمئنیم حیاتی مشابه انسان در منظومه شمسی وجود ندارد این است که اگر حتی اگر در یک نقطه دیگر از منظومه شمسی ما هم که به اندازه یک دانه شن در سواحل اقیانوس‌های جهان است، حیات(ایجاد بیولوژی از مواد شیمیایی)به هر شکل، وجود داشته باشد احتمال این که حیات به صورت تکامل یافته در بقیه جهان فراوان باشد، بسیار تقویت می‌شود ولی این سوال به حدی پیچیده و بزرگ است که چند ماموریت به مریخ جوابگوی آن نخواهد بود و احتمال دارد انسان قرن‌ها در این مورد کاوش کند تا به جوابی برسد؛ البته مهم این است که ما همیشه در کنار این کاوش‌ها به فن‌آوری‌هایی دست پیدا می‌کنیم که در زندگی کنونی ما موثر است مثلا بیشتر پیشرفت‌هایی که در زمینه رایانه، تلفن، همراه، پزشکی و غیره صورت گرفته محصول تحقیقات در زمینه هوا فضاست و این پاسخی است به کسانی که هیچ کنجکاوی درباره وجود حیات در جای دیگری در جهان ندارند و می‌گویند این که ممکن است 500 سال دیگر به وجود یا عدم وجود حیات در دنیا پی ببریم، امروز چه فایده‌ای برای ما دارد!

برنامه‌ای برای سفر به ایران ندارم!

دکتر نادری که دو سال پیش قصد داشت جهت سفری شخصی به ایران بیاید ولی چند روز قبل از موعد اعلام شده، از لغو سفرش و تعویق آن به آینده به دلیل مشکلات پیش‌آمده برای یکی از مدارگردهای مریخ خبرداد در پاسخ به این سوال که آیا برنامه‌ای برای انجام این سفر در آینده نزدیک دارد یا نه؟ با بیان این که در حال حاضر برنامه دیگری برای آمدن به ایران ندارد،‌ ابراز امیدواری کرد شرایط به‌گونه‌ای، برای تسهیل آمد و شدها فراهم شود.

ورود اجتناب‌ناپذیر کشورهای مختلف به عرصه فعالیت‌های فضایی تا چند سال آینده!

این مدیر برجسته آژانس فضایی ناسا در ادامه در پاسخ به سوال خبرنگار ایسنا درباره ضرورت سرمایه گذاری و فعالیت جدی‌تر ایران در عرصه فضا در شرایط کنونی با توجه به پیشرفت روز افزون کشورهای توسعه یافته در این حوزه و ورود کشورهایی جدید به باشگاه فضایی و در عین حال هزینه‌های سنگین و تکنولوژی پیشرفته مورد نیاز آن اظهار داشت: من اصولا از فعالیت‌ها و ماموریت‌های صلح آمیز- غیر نظامی- فضایی در هر جای دنیا استقبال می‌کنم و دوست دارم فعالیت‌های فضایی، علمی و تحقیقاتی باشد نه نظامی، ولی این که ایران با توجه به امکانات اقتصادی موجود و نیازهای دیگر کشور با توجه به بودجه‌های سنگین مورد نیاز فعالیت در این حوزه  چه باید بکند، باید توجه داشت که فعالیت‌های فضایی که در دهه 60 در انحصار آمریکا و شوروی بود امروز به بسیاری از کشورها از جمله کشورهای اروپایی، هند، ژاپن، چین و حتی کشورهایی مثل آرژانتین گسترش یافته و مسیری است که مطمئنا بقیه کشورها هم خواهند رفت و در آینده سفر به فضا از حالت فانتزی و علمی خارج خواهد شد، بنابراین لازم است که هر کشوری در یک مقطعی زمانی به این عرصه وارد شود البته کار در این عرصه هم قدم به قدم است.

دکتر نادری در عین حال تصریح کرد: برای فعالیت در حوزه فضا لازم نیست که از همان ابتدا دنبال فرستادن فضانورد باشیم. آشنا شدن با اصول فعالیت‌های فضایی بودجه کمتری لازم دارد و ما می‌توانیم الان آن را انجام دهیم و با توجه به این که دانشجویان ایرانی از باهوش‌ترین دانشجویان دنیا هستند و نیز دانشگاه‌های بسیار خوبی مثل صنعتی شریف که در کشور داریم می‌توانیم در بخش‌هایی از فعالیت‌های فضایی که بودجه سنگین نمی‌خواهد وارد شده و پایه‌ای برای فعالیت‌های جدی‌تر آینده بسازیم و تا جایی که بودجه کشور اجازه می‌دهد، در این حوزه فعالیت کنیم.

این مدیر ایرانی ناسا در پایان در پاسخ به خبرنگار ایسنا که با اشاره به وجود ده‌ها دانشمند متخصص و پژوهشگر ایرانی در این آژانس فضایی، نظر وی را درباره امکان ارتباط علمی ناسا با موسسات فضایی ایران و همکاری محققان ایرانی داخل در پروژه‌های آن جویا شد، با اعتقاد به این که ناسا و همچنین مراکز علمی تحقیقاتی دیگر نمی‌توانند فارغ از مسائل دولت‌ها، روابط علمی خود را در شرایط مناسب و ایده‌آل برقرار کنند؛ همچنان که در زمینه‌های اقتصادی و حتی ورزشی نیز چنین امکانی وجود ندارد، تاکید کرد که اعمال محدویت دولت‌ها، متاسفانه بر روابط علمی هم تأثیرگذار است.

مریخ توفان های دردسر ساز

دوقلوهای افسانه‌یی در CCU! معاون‌ایرانیJPL ناسادرگفت‌وگو باایسناخبرداد: احتمال  خاموش‌شدن  مریخ‌نوردهاباادامه توفان پیچیده‌ترین کاوشگر مریخ در نیمه راه ساخت

خبرهای رسیده از آژانس فضایی ناسا طی هفته‌های اخیر حاکی از قرار گرفتن مریخ‌نوردهای دوقلوی «فرصت» و «روح» در شرایطی نگران‌کننده و توقف کامل فعالیت‌های علمی آنها در پی توفان‌های شدید در سطح سیاره سرخ است.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، مریخ‌نوردان دوقلوی «روح» و «فرصت» به ترتیب در 14 دی ماه و پنجم بهمن ماه سال 1382 برای ماموریتی 90 روزه در سطح سیاره سرخ فرود آمدند، با این حال به رغم پیش‌بینی اولیه دانشمندان که تصور می‌کردند با آغاز فصل سرما در مریخ خیلی زود تجهیزات پیشرفته آن‌ها از کار بیفتد، دوقلوها نه تنها سرمای سخت مریخ را تاب آوردند بلکه با سخت جانی مثال زدنی و پایداری‌ای دور از انتظار همچنان به فعالیت خود در سیاره سرخ ادامه می‌دهند.

ماموریت استثنایی مریخ‌نوردهای دوقلو در زمان مدیریت دکتر فیروز نادری بر ماموریت‌های مریخ ناسا انجام شد.

وی در شرایطی به این سمت منصوب شد که چند ماموریت‌ ناسا برای پرتاب فضاپیما به سیاره سرخ شکست خورده بود و بیم آن می‌رفت که با ادامه این وضعیت تامین اعتبارات لازم برای ادامه این ماموریت‌ها به دلیل فشار مخالفان با چالشی جدی مواجه شود.

با این همه، مریخ‌نوردان‌ جان‌سخت ناسا علی‌رغم پایداری بالایی که نشان دارند، مدتی است گرفتار توفان‌های غباری عظیم در سطح مریخ شده‌اند که با جلوگیری از رسیدن نور خورشید به صفحات خورشیدیشان آنها را زمین‌گیر کرده است. با این حال آنها در چنین شرایط دشواری نیز که دکتر نادری از آن به عنوان وضعیتی مشابه بیماران بستری در CCU (بخش مراقبت‌های ویژه بیمارستانی) یاد می‌کند همچنان برای زندگی و ادامه فعالیت تقلا می‌کنند و گویی در این شرایط هم قصد تسلیم شدن ندارند.

دکتر فیروز نادری، مدیر ارشد برنامه‌ریزی راهبردی JPL آژانس فضایی آمریکا (ناسا) و مدیر سابق برنامه‌های اکتشاف مریخ ناسا در گفت‌وگو با خبرنگار «علمی - پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) درباره آخرین وضعیت مریخ نورد‌های «روح» (اسپیریت) و «فرصت» ( آپورچونیتی) گفت: به دلیل توفان خاک در مریخ مقدار نوری که مستقیما به صفحات خورشیدی تامین کننده انرژی این مریخ نوردها می‌رسد بسیار اندک است.

البته وضعیت «اسپیریت» کمی بهتر است ولی «آپورچونیتی»(فرصت) تقریبا کمتر از یک درصد نوری را که در شرایط طبیعی به آن می‌رسیده دریافت می‌کند و به دلیل همین میزان اندک تنها 14 تا 15 درصد انرژی معمولی را ایجاد می‌کند که خیلی کم است و با این که تمام حرکت‌ها و فعالیت‌های علمی آن‌ها را متوقف کرده‌ایم ولی به هر حال به نیروی پایه‌ای نیاز داریم تا بخاری‌هایی را که گرم کردن فضاپیما در شب را برعهده دارند فعال کند تا وسایل الکترونیکی مریخ نورد در اثر سرما از کار نیفتند.

وی خاطر نشان کرد: درجه حرارت بحرانی برای از کار نیفتادن سیستم‌های الکترونیکی «فرصت» 39- درجه سانتی گراد (دمای داخل مریخ نورد) است که اگر دما از این حد پایین برود همه سیستم‌ها خاموش‌ می‌شوند.

این روزها فضاپیما در شرایطی مشابه CCU و در مرز مرگ است چون دما به 37- درجه سانتی گراد هم رسیده ولی به هر حال این طور هم نیست که اگر دمای آپورچونیتی به 39- درجه سانتی گراد برسد، دستگاه‌ها برای همیشه نابود شوند و این امکان وجود دارد که فضاپیما‌ ماه‌ها در حالت کما (خاموشی کامل) باشد و پس از صاف شدن آسمان و رسیدن نور خورشید به صفحات خورشیدی فضاپیما بار دیگر بیدار شود چون به هر حال ما در شرایطی هستیم که تاکنون مشابه آن را تجربه نکرده‌ایم و هر چیزی امکان دارد.

احتمال زنده شدن مجدد مریخ‌نوردها حتی پس از کما!

دکتر نادری در عین حال تصریح کرد: چیزی که نمی‌دانیم این است که اگر این شرایط چند ماه طول بکشد، سرما و یخ چه بر سر تجهیزات الکترونیکی «فرصت» می‌آورد البته ما آنها را پیش از پرتاب فضاپیما تا دمای 50- درجه سانتی گراد هم آزمایش کرده‌ایم ولی فقط برای چندین ساعت، نه برای چندین هفته.

مدیر سابق ماموریت‌های مریخ ناسا خاطر نشان کرد: این امکان وجود دارد که طی دو، سه هفته آینده وضعیت جوی در مریخ مساعد شده و نور کافی به مریخ نورد‌ها برسد ولی از گذشته می‌دانیم که چنین توفانی‌های خاکی می‌توانند تا چندین ماه ادامه داشته باشند و با توجه به این که حدود پنج هفته از این توفان گذشته چند احتمال وجود دارد یا ممکن است به طور کلی از آپورچونیتی اطلاعاتی نگیریم و ناچار باشیم چند ماهی منتظر بمانیم تا ببینیم دوباره بیدار می‌شود یا نه و احتمال دیگر این که طی چند روز آینده هوا صاف شده و فعالیت مریخ نورد ادامه پیدا کند.

دانستن وضعیت جوی امروز مریخ هم به یک معجزه شبیه است!

دکتر نادری در پاسخ به این سوال که با توجه به اطلاعات موجود درباره جو مریخ، آیا امکان پیش بینی تقریبی زمان فروکش کردن توفان اخیر وجود دارد یا نه، اظهار داشت: در حال حاضر ادارات هوا شناسی زمین هم با این همه امکانات و اطلاعات وسیع که در اختیار دارند بعضا در پیش‌بینی هوای سه روز آینده هم کاملا با اشتباه مواجه می‌شوند به این ترتیب می‌توان تصور کرد که پیش بینی هوا شناسی در سیاره‌ای که چند صد میلیون کیلومتر از ما دور است و شبکه‌های هواسنجی مانند آنچه درزمین وجود دارند در آن وجود ندارد، چگونه خواهد بود و به نظر من همین اندازه هم که می‌دانیم وضعیت جوی در حال حاضر در مریخ چگونه است، تقریبا یک معجزه است.

26 ماه دیگر با یک آزمایشگاه بزرگ به مریخ می‌رویم!

مدیر ماموریت‌های منظومه شمسی آژانس فضایی آمریکا در ادامه درباره ماموریت آتی ناسا در مریخ به ایسنا گفت: همان طور که می‌دانید به دلیل دوره تغییرات مکان نسبی مریخ و زمین، ما هر 26 ماه یک بار فضاپیمایی به مریخ می‌فرستیم و چون فضاپیمای «فینیکس» را هفته گذشته فرستادیم، 26 ماه دیگر (سال 2009) سفینه دیگر را که یک کاوشگر خودرو مشابه آپورچونیتی و اسپیریت است به سوی مریخ پرتاب می‌کنیم.

این کاوشگر چهار برابر بزرگتر از مریخ نورد‌های اسپیریت و آپورچونیتی و تقریبا به اندازه یک خودرو سواری است و نیروی محرک آن هم به جای سلول‌های خورشیدی از انرژی اتمی تامین می‌شود لذا دیگر احتیاجی به نور آفتاب نداشته و در تمام شب و روز و هر فصلی کار می‌کند.

وی در پایان با اشاره به این که مراحل آماده سازی چنین کاوشگرهایی حدود چهار، پنج سال طول می‌کشد، خاطر نشان کرد: این فضاپیما که با هزینه‌ای حدود 5/1 میلیارد دلار ساخته می‌شود و در حال حاضر تقریبا نیمی از مراحل آماده‌سازی آن انجام شده همچنین به تجهیزات بسیاری بیشتری مجهز است و توان حرکت این فضاپیما که MSL (مارس ساینس لابراتوری) نام دارد، بسیار بیشتر از «آپورچنیتی» و «اسپیریت» است و می‌تواند کیلومتر‌ها در سطح مریخ حرکت کند و یکی از کمپلکس‌ترین خودرو‌هایی است که به مریخ فرستاده شده است.

گفتنی است، دکتر فیروز نادری که در حال حاضر به عنوان یکی از مدیران ارشد سازمان فضایی ناسا، نقشی کلیدی در تعیین راهبردها و نظارت بر کل طرح‌ها و ماموریت‌های یکی از مهمترین مراکز فضایی این سازمان بر عهده دارد، در سال 1325 در شیراز متولد شده و تحصیلات ابتدایی و متوسطه‌اش را در شیراز و تهران گذرانده است. وی در سال 1964 به آمریکا رفت و تحصیلات خود را تا مقطع دکتری مهندسی الکترونیک در دانشگاه کالیفرنیای جنوبی پی گرفت.

نادری پس از بازگشت به کشور و مدتی فعالیت در مرکز «سنجش از دور ایران» از حدود 26 سال همکاری خود را با ناسا آغاز کرده و در این مدت مشاغل فنی و مدیریتی متعددی را در زمینه ماهواره‌های مخابراتی متحرک، رادارهای سنجش از دور، رصدخانه‌های تحقیقاتی اختر فیزیک و اکتشاف مریخ و سایر اجرام منظومه شمسی برعهده داشته است.

دکتر نادری که پس از موفقیت درخشانش در مدیریت ماموریت‌های مریخ ناسا  از اسفند ماه 83 به سمت معاون و مدیر ارشد برنامه‌ریزی راهبردی JPL (آزمایشگاه پیشرانش جت) سازمان فضایی ناسا منصوب شده، در سمت جدید به عنوان مسئول طراحی برنامه‌ها و راهبردهای این سازمان، تجاربش در ماموریت‌های مریخ را در مطالعه سایر بخش‌های جهان، از زمین تا کهکشان‌های دور به کار بسته است. وی همچنین مسئولیت طراحی چشم انداز راهبردی پنج تا 20 ساله JPL را برعهده دارد.

دکتر نادری درگفت‌وگوی تفصیلی‌اش با خبرنگار «علمی - پژوهشی» خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا) همچنین به سوالات این خبرگزاری درباره ماموریت اخیر ناسا به مریخ - «فینیکس» - و برنامه‌های ناسا برای جست‌و‌جوی حیات فرازمینی پاسخ داد.

مشروح گفت‌و‌گوی تفصیلی ایسنا با دکتر نادری به زودی ارسال می‌شود.

مریخ و ققنوس

ققنوس و مریخ

مریخ نشین «ققنوس» ناسا روز جمعه نخستین و بزرگترین اصلاحات 6 مرحله‌یی را که برای این فضاپیما در حین سفرش از زمین به مریخ برنامه‌ریزی شده بود، تکمیل کرد.

به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، مریخ‌نشین «ققنوس» (Phoenix) در روز 13 مرداد ماه سال جاری برای فرود در سردترین نقطه در شمال مریخ در 25 ماه مه سال 2008، زمین را ترک کرد.

این فضاپیمای اکتشافی با سیستم رباتیک یخ‌های زیرین را در این سیاره حفاری خواهد کرد و آزمایش‌ها و مطالعات آزمایشگاهی انجام خواهد داد تا معلوم شود که آیا این منطقه برای زندگی میکروبی مناسب بوده یا نه.

روز جمعه این فضاپیما که با سرعت 33 هزار و 180 متر در ثانیه در حال حرکت بود، چهار موتور کنترل کننده خود را به مدت سه دقیقه و 17 ثانیه برای تنظیم مسیر حرکت خود روشن کرد.

فعالیت‌های اصلی در هفته‌های آینده شامل کنترل ابزار علمی، رادار و سیستم ارتباطاتی است که در حین و پس از فرود مورد استفاده قرار خواهند گرفت.

مریخ نوردان

NASA  در طی چند روز گذشته اعلام کرده

که وضعیت مریخ نوردها در برابر باد های مریخی بهتر شده

با صاف شدن تدریجی آسمان در سیاره‌ی مریخ انرژی دریافتی مریخ نوردها از خورشید افزایش پیدا کرده است و آن‌ها نسبت به چند هفته‌ی گذشته وضعیت بهتری دارند.

 

با کم شدن غبار در آسمان مریخ و افزایش انرژی دریافتی مریخ نوردهای «روح» و «فرصت»٬ آن‌ها برخی از فعالیت‌های علمی خود را دوباره آغاز کرده‌اند. روح پس از سه هفته بازوی مکانیکی خود را حرکت داد و به عکس برداری از خاک و قطعه‌ای سنگ پرداخت. فرصت در حال بررسی وضعیت جوی اطراف خود است.

روح پس از سه هفته بازوی مکانیکی خود را حرکت داد.

 

انرژی دریافتی صفحات خورشیدی روح و فرصت به ترتیب به ۲۹۵ و ۲۴۳ وات ساعت رسیده است. پیش از آغاز طوفان این میزان برای هر یک از دو مریخ‌نورد به ۷۰۰ وات ساعت می‌رسید اما در زمان طوفان انرژی دریافتی روح و فرصت به ترتیب تا ۲۶۱ و ۱۲۸ وات ساعت کاهش پیدا کرده بود.

 

در حال حاضر باتری‌های فرصت به طور کامل و باتری‌های روح تا درصد زیادی شارژ شده‌اند. دمای مرکز الکترونیکی فرصت از ۳۷ درجه‌ی سانتی گراد زیر صفر به حدود ۳۳ درجه‌ی سانتی گراد زیر صفر رسیده است و این امر نشان دهنده‌ی بهبود نسبی شرایط است.

«جان کالاس»(John Callas) مدیر پروژه‌ی مریخ نوردها می‌گوید:" شرایط همچنان خطرناک است و ما باید کماکان مراقب باشیم. ارتباط با مریخ نوردها تا زمان رسیدن به بیش ترین میزان انرژی همچنان محدود خواهد ماند".

 

منبع:ناسا

ققنوس و مریخ

ققنوس می‌تواند بسیاری از باورهای موجود درباره

 

 تجمع یخ در قطب شمال مریخ را دگرگون کند

(13 مرداد 86) یکی از هیجان انگیزترین اکتشافات فضایی در سیاره سرخ آغاز شد. مریخ‌نشین ?فونیکس?(ققنوس) بعد از ظهر امروز از مرکز فضایی ناسا در ?فلوریدا? به سمت سیاره مریخ پرتاب شد تا حدود 10 ماه بعد در نزدیکی قطب شمال سیاره فرود بیاید.

به گزارش خبرنگار علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، ?ققنوس?، نخستین فضاپیمایی است که در قطب شمال مریخ فرود می آید و امکان مشاهده و شناسایی کلاهک قطبی سیاره را فراهم خواهد کرد. هدف از این سفر فضایی بررسی ترکیبات کلاهک یخی قطب شمال سیاره و کنترل وجود حیات باستانی و عهد حاضر به صورت میکروبی در این بخش از سیاره است ?فونیکس? یک ماموریت فضایی عمودی در سطح سیاره مریخ است. بدین معنی که بر خلاف دو مریخ‌نورد ?روح? و ?فرصت? که جستجوی افقی در سطح سیاره انجام دادند، فونیکس با حفاری سطح سیاره اکتشافات عمودی انجام خواهد داد. دکتر عباس کنگی، پژوهشگر و سیاره‌شناس که در زمینه ساختارهای زمین‌شناسی مریخ تحقیق می‌کند در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایسنا درباره کاوشگر ?فونیکس? گفت: تجهیزات مستقر بر روی ?فونیکس? شامل دوربین عکس برداری، یک بازو به طول 2/2 متر برای حفر شیارهایی به عمق نیم متر در سطح سیاره، یک ایستگاه هواشناسی با سنسورهای خاص جهت اندازه گیری تغییرات فصلی حرارت، سرعت جریان باد و ... - که توسط سازمان فضایی کانادا حمایت می‌شود - سیستم ارسال امواج لیزر جهت اندازه گیری میزان گرد و غبار و ذرات یخ موجود در آتمسفر سیاره، آزمایشگاه شیمی منیاتوری - که امکان انجام آزمایش‌های شیمیایی بر روی نمونه های خاک و یخ به دست آمده از سطح سیاره را ممکن می‌کند و علاوه بر اندازه گیری ترکیبات ملکولی، نمونه ها را تا حرارت 1800 درجه فارنهایت گرم می کند تا مراحل تبدیل آنها از حالت جامد به مایع و گاز بررسی شود و بعلاوه میزان کربنات، سولفور و اکسیدهای موجود در خاک را به عنوان مواد تقویت کننده حیات در شرایط حضور آب مایع اندازه گیری خواهد کرد - و بالاخره دو عدد میکروسکوپ جهت بررسی ساختمان‌های موجود در خاک و یخ با قدرت تفکیک در حد یک هزارم پهنای موی انسان است. عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی شاهرود با اشاره به این که فضاپیمای Mars Polar Lander که در سال 1999 با هدف شناسایی قطب های مریخ پرتاب شد با شکست روبه رو شد، سفر فونیکس را هم پرمخاطره عنوان و خاطرنشان کرد: احتمال فرود موفقیت آمیز این کاوشگر بر سطح سیاره زیر 50 درصد ارزیابی شده؛ بنابراین ریسک این سفر فضایی بالا است. هزینه این سفر فضایی 420 میلیون دلار تخمین زده شده که 90 میلیون دلار آن مربوط به پرتاپ راکت است. به گفته وی، منطقه فرود فضاپیما شبیه به آلاسکا و غالبا پوشیده از یخ می باشد، اما به دلیل اینکه فونیکس در تابستان فرود می‌آید با پوشش یخی مواجه نخواهد شد. هر چند با نزدیک شدن به فصل زمستان و کاهش شدت نور خورشید توانایی فونیکس تقلیل می یابد، اما دانشمندان امیدوارند بوسیله دوربین های این جستجوگر، نخسین منظره از زمستان قطب مریخ را مشاهده کنند. به علاوه تشکیل پوشش یخی در نزدیکی فونیکس قابل مشاهده خواهد بود. وی درباره وجه تسمیه این کاوشگر به ایسنا گفت: فونیکس(ققنوس) کلمه‌ای یونانی و نام پرنده‌ای افسانه‌یی است. این پرنده به رنگ طلایی و دارای پرهای سرخ می‌باشد. این پرنده افسانه‌یی در پایان حیاتش درون لانه اش می سوزد و به خاکستر تبدیل می شود تا نوزادش متولد شود. شباهت فضاپیما به این پرنده عامل اصلی نام گذاری بوده است. فضاپیمای فونیکس بسیار سنگین است در نتیجه ورودی آتشین به آتمسفر مریخ خواهد داشت؛ بنابراین قبل از باز شدن کیسه های هوا و چترهای نجات به دلیل وزن زیاد فضاپیما، سرعت آن در اتمسفر سیاره افزایش می‌یابد. برای حفاظت فضاپیما در این شرایط سخت یک سپر حرارتی برای آن در نظر گرفته شده. پس از فرود جستجوگر فونیکس رها می شود و مرحله اصلی اکتشافات آغاز می‌شود. دکتر کنگی درباره ماموریت کاوشگر ققنوس گفت: در این سفر هیجان انگیز امکان مطالعه مستقیم کلاهک قطب شمال سیاره میسر می‌شود. تا کنون بر اساس اندازه‌گیری های انجام شده از مدار سیاره، این کلاهک آب منجمد در نظر گرفته شده. اما دستاوردهای فونیکس می تواند نتایج شگفت انگیزی را به همراه داشته باشد. به گونه ای که این احتمال وجود دارد که این کلاهک دارای ترکیباتی متفاوت باشد. وی خاطرنشان کرد:به عنوان مثال برای سه دهه دانشمندان بر این باور بودند که کلاهک قطب جنوب مریخ از دی اکسید کربن یخ زده (یخ خشک) تشکیل شده، اما تحقیقات انستیتو تکنولوژی کالیفرنیا در سال 2003 نشان داد فقط یک لایه سطحی از دی اکسید کربن یخ زده در کلاهک جنوبی وجود دارد؛ بنابراین این احتمال وجود دارد که رویدادی مشابه برای قطب شمال مریخ رخ دهد. به گونه ای که دستاوردهای فونیکس بسیاری از باورهای موجود در رابطه با تجمع آب یخ زده در این بخش از سیاره را دگرگون کند. دکتر کنگی تصریح کرد: بزرگترین هدف این سفر فضایی همانند سایر سفرهای فضایی به مریخ جستجوی حیات بر سطح سیاره سرخ است؛ اما این ماموریت های فضایی به صورت گام به گام اطلاعات مورد نیاز دانشمندان را بصورت قطعات پازل جمع آوری می کند. وی در ادامه با بیان این که بزرگترین مشکل این فضاپیما فرود بر سطح سیاره سرخ خواهد بود، اظهار داشت: دانشمندان باید سرعت این فضاپیما را در نزدیک مریخ و در جو بسیار رقیق سیاره کاهش دهند تا امکان فرود آرام آن فراهم شود. باید توجه داشت که سرعت این فضاپیما حدود 20 هزار کیلومتر در ساعت است (فاصله مشهد تا تهران را در کمتر از سه دقیقه طی می کند) و در فاصله کمتر از 200کیلومتری سیاره بایستی سرعت آن آنقدر کاهش یابد تا به آرامی بر سطح سیاره فرود آید. برای کاهش سرعت فضاپیما باید در زمانی معین مقداری سوخت به داخل موتور فضاپیما پمپاژ شود تا با چند انفجار کوچک و منظم اصلاح مسیر و کاهش سرعت مورد نیاز ایجاد شود. دکتر کنگی تصریح کرد: بدین ترتیب سپر حرارتی، چتر نجات و موتور ها فضاپیما مهمترین ابزار کاهش سرعت فضاپیما خواهند بود. اما سنگینی فضاپیما به دلیل تجهیزاتی اضافی که حمل می کند این فرایند را دشوارتر خواهد کرد. بعلاوه به دلیل جو رقیق سیاره نیز نمی‌توان از خاصیت اصطکاکی جو برای کاهش سرعت فضاپیما استفاده کرد.

فینیکس در راه مریخ

ققنوس در راه مریخ

مریخ نشین ققنوس سفر ۱۰ ماهه‌ی خود را به سوی مریخ آغاز کرد. این مریخ نشین با موفقیت از پایگاه فضایی کیپ کارناوال به فضا فرستاده شد.

محمود انصاری

به دلیل وجود یک جبهه هوای نامساعد در اطراف سکوی پرتاب موشک در مرکز فضایی کیپ کارناوال در بعد از ظهر روز سه شنبه، سوخت گیری مرحله دوم موشک بالابرنده‌ی مریخ نشین ققنوس به صورت کامل انجام نگرفت. زمانی که سوخت گیری در صبح روز چهارشنبه به اتمام رسید، نا هماهنگی در جدول زمان بندی٬ پرتاب روز جمعه ققنوس را که قرار بود به وسیله یک موشک Delta ۲ انجام شود تا ۲۴ ساعت بعد به تعویق انداخت.

مریخ نشین ققنوس پس از پرتاب راهی قطب شمال مریخ خواهد شد. ققنوس با استفاده از بیلچه، بازوی تلسکوپی و آزمایشگاه داخلی خود در جستجوی شرایط مناسب برای وجود حیات همانند زمین ( میکروبی ) و یافتن ردی از وجود ترکیبات آلی در زمان حال یا گذشته مریخ خواهد بود. ققنوس همچنین آب وهوای قطب مریخ را بررسی خواهد کرد.

سطح نشین در ۵ خرداد ۱۳۸۷ به مریخ خواهد رسید و یک فرود خطرناک و پر از ریسک خواهد داشت. سطح نشین‌های وایکینگ ۱ و ۲ که در سال ۱۹۷۶ بر روی سطح مریخ فرود آمدند آخرین ماموریتهایی بودند که برای فرود از موشکهای کنترل کننده سرعت استفاده کردند. قطب نشین ققنوس برای داشتن فرودی همانند ماموریت‌های وایکینگ برنامه ریزی شده است که یک اشتباه کوچک می‌تواند ماموریت را با شکست مواجه کند.

ققنوس آخرین فضاپیمای جستجو کننده شرایط وجود حیات بر روی سطح سیاره سرخ خواهد بود.این مریخ نشین روز شنبه ۱۳ مرداد سفری ۱۰ ماهه را برای پیمودن ۶۸۰ میلیون کیلومتر آغاز کرد.
پس از رسیدن ققنوس به سیاره سرخ، ماهواره‌ی سازمان فضایی اروپا٬سریع السیر مریخ بنا به درخواست سازمان فضایی آمریکا، ناسا، قرار است تمام مراحل وارد شدن به جو و فرود ققنوس را بر روی سطح مریخ تحت نظر داشته باشد.

ققنوس به کمک سپر حرارتی سرعت خود را در بدو ورود به سیاره کاهش داده، و پس از ورود به داخل جو سیاره سرعت خود را به وسیله چترهایی به ۲۱۶ کیلومتر بر ساعت کاهش خواهد داد. سطح نشین به وسیله چتر و موشک های کاهنده‌ی سرعت٬ قبل از فرود٬ سرعت خود را به ۸.۸ کیلومتر بر ساعت خواهد رساند. پس از فرود بر روی سطح سیاره‌ی سرخ٬ ققنوس با باز کردن صفحات خورشیدی خود٬ عرض و طولی برابر ۱.۵ و ۵.۵ متر خواهد داشت.

به روز شد: مریخ نشین ققنوس ساعاتی قبل با موفقیت به فضا رفت.

منبع: www.astronomy.com
www.redorbit.com