پلوتو

سیاره کوتوله اریس جایگزین پلوتو در منظومه   شمسی می‌شود

با وجود اینکه تلاش‌های بسیاری شده بود که پلوتو عنوان بزرگترین جرم "کمربند کوییپر" را کسب و حفظ کند، اطلاعات جدید حاکی از آن است که این عنوان باید در اختیار سیاره کوتوله‌ای موسوم به اریس قرار گیرد.   با وجود اینکه تلاش‌های بسیاری شده بود که پلوتو عنوان بزرگترین جرم "کمربند کوییپر" را کسب و حفظ کند، اطلاعات جدید حاکی از آن است که این عنوان باید در اختیار سیاره کوتوله‌ای موسوم به اریس قرار گیرد. به گزارش پایگاه اینترنتی نجوم، با توجه به آخرین گزارش‌ها، سیاره کوتوله اریس که مدتی نام ‪ Xena‬برای آن انتخاب شده بود، ‪ ۲۷‬درصد بزرگتر از پلوتو است. با این حال این مطلب هیچ تغییری در حکم سال پیش انجمن جهانی نجوم مبنی بر اینکه در منظومه شمسی هشت سیاره وجود دارد ایجاد نمی‌کند و این جرم همچنان در فهرست سیاره‌های کوتوله منظومه شمسی باقی می‌ماند. به گفته "مایک براون" کاشف اریس و همکارش "امیلی شالر" این اطلاعات حاکی از جرم ‪ ۱۶/۶‬میلیارد تریلیارد کیلوگرمی اریس است. وی افزود، آنها قبل از انتشار اطلاعات دقیق عددی پیرامون این موضوع معتقد بودند که اریس بزرگتر از پلوتو است و دلیل این امر را زمان طولانی‌تر گردش قمر آن موسوم به "دیسنومیا" نسبت به گردش "کارن" به دور پلوتو اعلام کردند. با این وجود تا قبل از انتشار اطلاعات دقیق، آخرین فرصت بود تا پلوتو بتواند عنوان بزرگترین جرم کمربند کوییپر را حفظ کند. به گفته پروفسور براون پژوهشگر سیاره‌شناس موسسه تکنولوژی کالیفرنیا، این احتمال وجود داشت که جرم پلوتو و اریس تا اندازه زیادی نزدیک هم باشند. اریس در سال ‪ ۲۰۰۵‬میلادی توسط رصدخانه پالومار و تلسکوپ ‪ ۴۸‬اینچ ساموئل اوشین و ابزار ویژه این تلسکوپ جهت بررسی اجرام فرا سیاره‌ای کشف شد. وی اضافه کرد، وقتی معلوم شد این سیاره ابعاد نزدیکی به پلوتو دارد انجمن جهانی نجوم درباره سیاره بودن پلوتو به شک افتاد و طی جلسه‌ای اعلام کرد که پلوتو از سیاره بودن به یک سیاره کوتوله تنزل مقام پیدا می‌کند و قرار بر آن شد که پلوتو و سایر اجرام نسبتا بزرگ کمربند کوییپر از این پس وارد فهرست سیاره‌ها نشوند. به این ترتیب فهرست سیاره‌های منظومه شمسی تثبیت شد و به هشت سیاره تقلیل پیدا کرد. شالر همچنین می‌افزاید، بنابر عکس‌های ارسالی از تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه کک، چگالی سطح این سیاره دو گرم بر سانتیمتر مکعب تخمین زده شده است. به عبارت دیگر احتمالا اریس هم مانند پلوتو از یخ و سنگ ساخته شده و ساختار سطح آن مانند سایر اجرام دوردست منظومه شمسی است. قطر این جرم ‪ ۲۴۰۰‬کیلومتر برآورد شده که نشان می‌دهد اریس کمی سنگین‌تر از پلوتو است. بیشترین فاصله آن از خورشید تقریبا ‪ ۹۷‬واحد نجومی است. هر واحد نجومی برابر فاصله زمین تا خورشید است. دمای تقریبی این جرم در روز و شب تفاوت محسوسی ندارد و حدود ‪۲۴۳‬ درجه سانتیگراد زیر صفر برآورد شده است و همانطور که بدیهی به نظر می‌رسد به سبب فاصله زیاد آن از خورشید، بسیار تاریک باشد. سفر این سیاره کوتوله به دور خورشید ‪ ۵۶۰‬سال زمینی طول می‌کشد. کمترین فاصله آن از خورشید ‪ ۳۸‬واحد نجومی است و این نشان‌دهنده آن است که گاهی نزدیکتر از پلوتو و گاهی دورتر از آن نسبت به ما قرار دارد . سطح اریس از ورقه بسیار نازکی از متان که منشا آن احتمالا از درونش است احاطه شده است. اما در مورد پلوتو احتمالا تحت دگرگونی‌های شیمیایی و تشعشعات خورشیدی، متان سطح کمی به رنگ قرمز گرویده و تصویری اخرایی رنگ بوجود آورده است. با این حال متان سطح اریس بیشتر به زرد تمایل دارد و علت این موضوع فاصله بیشتر آن از خورشید است . دیسنومیا ‪ ۱۵۰‬کیلومتر قطر دارد و فاصله آن از جرم مادر ‪ ۳۷‬هزار کیلومتر است. ماه قمری اریس، ‪ ۱۶‬روز به طول می‌انجامد که باعث ایجاد ‪ ۱۲‬هزار و ‪ ۷۷۵‬ماه قمری در طی ی کسال گردش اریس به دور خورشید می‌شود.