صحبت های ریئس پژوهشگاه هوا فضای ایران

رییس پژوهشگاه هوافضا اظهار کرد: فن‌آوری‌های نوین ایجاد کننده شکاف هستند و به دلیل آنکه هر فن‌آوری امکانات جدیدی را در اختیار بشر می‌گذارد، می‌توان از امکانات برای اقتدار علمی و به دنبال آن اقتدار سیاسی استفاده کرد.

دکتر محسن بهرامی در گفت‌وگو با خبرنگار «فن‌آوری» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: پشت هر فن‌آوری یک شکاف ایجاد می‌شود و هر که از آن عبور نکند، مجبور به پرداخت هزینه‌هایی برای پر کردن این شکاف است، نظیر آنچه در دوران انقلاب صنعتی در اروپا رخ داد. به عنوان مثال کشورهای آفریقایی به علت پر نکردن شکاف‌های قبلی، در حال حاضر دچار مشکلات زیادی هستند، اما کشورهای آسیایی مشکلات کمتری دارند و عده‌ای از آنها بر شکاف‌های فن‌آوری فائق آمده‌اند.

وی با اشاره به فن‌آوری‌های نوینی چون نانو، بیو و فضا افزود: در پس هر فن‌آوری اتفاقاتی در حال رخ دادن است که امکاناتی را در اختیار ما قرار می‌دهد و این امکانات، ‌اقتدار علمی ایجاد می‌کند که پیامد آن اقتدار سیاسی خواهد بود و فن‌آوری فضایی یکی از آن فن‌آوری‌هاست لذا در این چرخه می‌توان چنین جمله‌هایی را مطرح کرد که هر کشوری طی 10 سال آینده سه نقطه در فضا نداشته باشد، دچار مشکل می‌شود.

رییس پژوهشگاه هوافضا در ادامه ‌گفت: همه کشورها با درک این موضوع در زمینه فن‌آوری‌های جدید فعالیت دارند و با وجود آن که عمر زیادی از فن‌آوری نانو نمی‌گذرد، اما کشورها در حد توان روی آن سرمایه‌گذاری می‌کنند و معتقدند که نانو، از فن‌آوری‌های ایجاد کننده شکاف است. فن‌آوری فضایی نیز به همین گونه است و اگر به منابع‌ ماه و یا فن‌آوری‌های داخل مدار دسترسی نداشته باشیم و از میکروگراویته و جاذبه ناچیز آن برای ساخت مواد خالص و کریستال استفاده نکنیم با مشکل مواجه می شویم.

وی تاکید کرد: هر کشوری که نتواند تا 10 یا 15 سال آینده وسیله‌ای را طراحی کند که روی ماه بنشیند، به طور طبیعی در این بازی (رقابت) نبوده و کشورهای دارنده آن، تقاضای هزینه‌های گزافی را از ما خواهند کرد، پس نه تنها به آن وسیله، بلکه به گستره و فن‌آوری‌های پیرامون ساخت آن وسیله باید دست یافت.

دکتر بهرامی ادامه داد: فن‌آوری فضایی از جمله فن‌آوری‌های گران قیمت است که مسوولان امر بخشی از سرمایه‌گذاری‌های آن را پرداخت و بخشی را پرداخت نمی‌کنند اما در زمینه نانو، بیو و انفورماتیک سرمایه‌گذاری‌های خوبی شده که شاید کمتر کشوری نظیر ایران در زمینه زیر ساخت‌ها چنین سرمایه‌گذاری کرده باشد و به دلیل آن که چنین فن‌آوری‌هایی آینده را شکل می‌دهد، پس نقطه توجه ما درست است.

عضو هیات علمی دانشگاه صنعتی امیر کبیر با اشاره به ضرورت کاستن از اتلاف وقت برای رسیدن به اهداف شاخص سند چشم انداز 20 ساله کشور اظهار کرد: برای دست یافتن به اهداف سند چشم انداز به برنامه‌های اجرایی مناسبتر و جلوگیری از اتلاف وقت که معمولا گریبان گیر ماست، نیازمندیم زیرا این اتلاف وقت ریشه فرهنگی دارد و ما هنوز یکدیگر را توجیه نکرده‌ایم که این کار سرمایه ملی را هدر می‌دهد و عدم مدیریت زمان و انرژی ما را با مشکل مواجه خواهد کرد.

به گفته وی، فرهنگ اخلاق اجتماعی و اخلاق فن‌آوری را باید شناخت و ترویج داد و موفقیت در سند چشم‌انداز نه مسوولیت مدیران و مسوولان کشور، بلکه مسوولیت تک تک 70 میلیون ایرانی است که باید نسبت به مسوولیت خود توجیه و تفهیم شوند و در وهله اول باید روی فرهنگ توسعه مورد نظر سند کار کرد و به مردم آموزش داد که چگونه به جای نقدهای بی مورد در جهت اهداف آن پیش روند.

رییس پژوهشگاه هوافضا در خصوص آموزش نیروهای متخصص خاطر نشان کرد: ورودی‌ها و خروجی‌های خوبی در رشته‌های هوافضا در کشور وجود دارد و فارغ‌التحصیلان این رشته‌ها نیز توانمند بوده و بیکار نمی‌مانند و چرخه اقتصادی این صنعت به راه افتاده است و اگر در برنامه‌ریزی کمی لنگ زده و نمی‌توانیم از تمام نیروها به درستی استفاده کنیم،‌ مشکل دیگری است.

وی گفت: هنر مدیریت تبدیل چالش‌ها به فرصت‌ها و بهره‌برداری از آنهاست و باید فضای همفکری و تبادل نظر را ایجاد کرد تا بتوان در جهت بهبود روشها و شفاف کردن اهداف حرکت کرد.

دکتر بهرامی با اشاره به توانمندی دانشمندان ایرانی، اظهار کرد: جایگاه ایران در آسیا و اقیانوسیه به جز کشورهای چین، هند و استرالیا که توانایی پرتاب ماهواره را دارند، مانند سایر کشورهاست و بعید می دانم همه کشورهای هم‌ردیف ایران، توانمندی متخصصان کشور را داشته باشند.

رییس پژوهشگاه هوافضا تصریح کرد: تحقیقات، امری اندیشه‌بر است و چون در فاز تولید قرار نمی‌گیرد، اعتبار دادن به آن برای بودجه ریزان سخت است؛ البته ما مشکلات مالی به حدی مانع انجام کار شود، نداریم و عادت کرده‌ایم به میزان بودجه دریافتی، ‌کار کنیم و اگر پول بیشتری در اختیارمان قرار می‌گرفت، شاید کارهای مهمتری انجام می‌شد.

وی در خصوص ماهواره چند منظوره که به طور مشترک با همکاری چند دانشگاه در مرحله طراحی است، گفت: این ماهواره هنوز به مراحل نهایی نرسیده، چون بودجه آن بسیار کم است ولی از نظر ما طراحی آن پیش می‌رود و امکان دارد طی یک ماه آینده جدی‌تر شود.