|
||||
چیست ؟
شاید تا به امروز تصاویری مشاهده کرده باشید که مانند آن چیزی است که در شکل 1 مشاهده می کنید.در این تصویر یک حلقه نورانی را می توانید مشاهده کنید که به دور یک ستاره بسیار دور وجود دارد.شاید در نگاه اول فرض کنید این یک سحابی باشد،اما اگر کمی اطلاعات داشته باشید، در حال حاضر در حال مشاهده نور ستاره ای در پشت ستاره جلویی هستید.شاید بپرسید چنین چیزی امکان ندارد،چرا که نور ستاره نقطه ای است نه حلقه ای!اما با خواندن قسمت بعد می توانید به این پرسش پی ببرید.
Einstein Ring چگونه بوجود می آید؟ طبق نظریه نسبیت انیشتین نور در نزدیکی یک میدان گرانشی از مسیر خود که یک خط مستقیم است منحرف می شود.حال ما می خواهیم این نظریه را در مورد ستارگان بررسی کنیم.ابتدا یک ستاره را در نظر می گیریم که چندین سال نوری از ما فاصله دارد.اگر در بین راه این ستاره هیچ جرمی وجود نداشته باشد،ستاره دقیقا در محل واقعی خود در آسمان قرار خواهد داشت.اما بعضی ستارگان جلوی دیگر ستارگان قرار دارند و مانع از این می شود که نور ستاره پشتی به ما برسد.اما ما می توانیم وجود ستاره ای را در پشت آن تشخیص دهیم.دلیل آن است که نور رسیده از ستاره α که در پشت ستاره β قرار دارد قبل از رسیدن به ما توسط میدان گرانشی ستارهβ انحنا پیدا می کند و از مسیر مستقیم خود که یک خط صاف است، منحرف می شود.به این ترتیب ما می توانیم ستاره ای که در پشت ستاره ای دیگر قرار دارد را مشاهده کنیم،فقط با این تفاوت که آن ستاره را در محل اصلی خودش در عالم نمی بینیم!در ضمن در این مثال به ستاره β « لنز» گفته می شود.
حال به شکل شماره 2 مراجعه می کنیم.در این شکل لنز یک کهکشان در نظر گرفته شده است.در قسمت بالای تصویر نمایی را از چگونگی ایجاد Einstein Ring نشان می دهد.همانطور که می بینید پدیده Einstein Ring (حلقه کامل) زمانی روی می دهد که زمین ، لنز و ستاره در یک راستا قرار بگیرند. فهمیدیم Einstein Ring زمانی تشکیل می شود که زمین،لنز و ستاره در یک خط راست قرار بگیرند،حالا ما در نظر می گیریم که زمین و لنز در یک خط راست باشند اما ستاره با این دو عضو یک خط راست را تشکیل ندهد و بسیار کم منحرف شده باشد.در این صورت هنوز هم پر تو های نور ستاره توسط لنز انحنا پیدا می کند،ولی تشکیل Einstein Ring را نمی دهد و تشکیل یک،دو و یا چندین تصویر ظاهری از ستاره می دهد. حلقه ناکامل در بعضی از تصویر ها مشاهده می نماییم که Einstein Ring کامل نیست، بلکه حلقه ای نیمه و یا تکه ای دارد.دلیل قطعی این پدیده به نظر بسیاری از دانشمندان نحوه قرار گیری سه جرم زمین،لنز و ستاره می باشد.بطوری که ستاره در یک خط مستقیم قرار ندارد،اما آنقدر هم منحرف نیست که حلقه تشکیل نشود.به همین دلیل حلقه ای که تشکیل می شود یا نیم حلقه است یا تکه تکه.البته نظریه های دیگری هم پیشنهاد شده است ، اما قانع ترین آنها همین دلیل است.
|
دوستداران زحل زیباترین سیاره منظومه شمسی
شصتمین قمر این سیاره هم کشف شد
|
اخترشناسان با بهره گیری از رصدخانه فضایی چاندرا توانستند در طیف پرتو ایکس از
باز مانده یک انفجار ابر نو اختری 2000 ساله تحت عنوان آر سی دبلیو 103 (RCW
103) در فاصله ده هزار سال نوری از تصویر برداری کنند.
در تصویری که توسط رصد خانه فضایی پرتو ایکس چاندرا بدست آمده ، نقاط قرمز، سبز و آبی به ترتیب نمایانگر نقاط کم،متوسط و پر انرژی اشعه ایکس می باشند. به عقیده دانشمندان نقطه آبی درخشانی که در مرکز تصویر،همان ستاره نوترونی می باشد که به هنگام انفجار شکل گرفته است.
برای سال ها همواره ماهیت اسرار آمیز این اجرام و گسیل بسیار نامنظم پرتو ایکس از آنها اخترشناسان را به چالش وا داشته است.یافته های جدید چاندرا حاکی از آنند که ستاره نوترونی واقع در مرکز ابرنو اختر با سرعتی برابر 6.7 ساعت به دور خود در گردش است و این خود مهر تائیدی است بر یافته های اخیر تلسکوپ پرتو ایکس ام ام نیوتن (XMM-Newton.) رصدخانه جنوبی اروپا.
نحوه چرخش نسبتا کند این ستاره نوترونی در مقایسه با سایر ستارگان از این دست بسیار عجیب است.شاید وجود همدمی در اطراف ستاره نوترونی آر سی دبلیو 103 پاسخی برای این معمای اسرار آمیز باشد.بر طبق فرضیات کنونی این احتمال وجود دارد که به هنگام انفجار ابر نو اختری ستاره نوترونی تنها نبود و ستاره ای بسیار کم سوی دیگر ی نیز در کنار آن وجود داشته است.آز آنجا که این ستاره از درخشندگی بسیار اندکی برخوردار است، به طور مستقیم قابل مشاهده نیست.
گاز هایی که از این همدم غیر قابل مشاهده به سوی ستاره نوترونی واقع در مرکز ابر نو اختر جریان دارند، باعث افزایش گسیل پرتو ایکس شده و تقابل بین میدان های مغناطیسی این دو ستاره سبب ایجاد اختلال در گردش طبیعی ستاره نوترونی شده است.
ستارگانی که بیش از 8 برابر خورشید جرم دارند به هنگام مرگ با انفجاری سهمگین به یک ابر نو اختر تبدیل می شوند.هنگامی که ستاره به یک ابر نو اختر تبدیل می شود، لایه های خارجی آن در اثر انفجار با سرعتی برابر هزاران کیلومتر بر ساعت در فضای اطراف پراکنده می گردند.این فرایند سبب تشکیل لایه هایی از گاز شده که همانند ابری ضخیم ابر نو اختر را در بر می گیرند.در این هنگام ستاره ای کوچک و در عین حال بسیار چگال، تحت عنوان ستاره نوترونی زاده شده است. این ستاره کوچک چنان چگال است که با اندازه ای برابر 16 کیلومتر، برابر کل خورشید جرم دارد.
دیدار مایکل گریفین عزیز از سازمان جدید
پژوهشی در کیهان
مایکل گریفین و اسکات هابرد
با اعطای 214 مدال و دیپلم افتخار ؛
مراسم اختتامیه سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک آغاز شد
مراسم اختتامیه سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک با اهدای 38 مدال طلا ، 46 مدال نقره، 51 مدال برنز، و 80 دیپلم افتخار به دانشآموزان برتر شرکت کننده در این رقابتها آغاز شد.
به گزارش خبرنگار اعزامی «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) به اصفهان، دکتر اجتهادی رییس کمیته علمی المپیاد جهانی فیزیک در سخنانی در این مراسم با اعلام تعداد مدالها و دیپلمهای افتخاری اعطایی در این دوره از المپیاد جهانی فیزیک، به ارائه گزارشی از فعالیتهای این کمیته پرداخت و اظهار داشت: 326 دانشآموز از 69 کشور جهان در این دوره از المپیاد جهانی فیزیک رقابت کردند.
وی با تشکر از تمام کسانی که در برگزاری این المپیاد همکاری داشتند، اظهار داشت: بیش از 80 استاد و دانشجوی دکتری فیزیک با دقت خود در تصحیح برگههای امتحان، یکی از کوتاهترین جلسات تصحیح سوالات در سالهای اخیر المپیاد را رقم زدند.
وی استفاده از کدرنگ برای سوالها و نرم افزار پردازش نمرات را از جمله ایدههایی دانست که برای نخستین بار در این المپیاد جهانی با موفقیت تجربه شد.
گفتنی است، در حال حاضر مراسم اهدای دیپلمهای افتخار به پایان رسیده و اهدای مدالها نیز در ادامه برنامه انجام خواهد شد.
اجرای موسیقی، سخنرانی رییس موقت المپیاد جهانی فیزیک، وزیر آموزش و پرورش، رییس کمیته علمی و برنامهریزی و اهدای پرچم المپیاد به میزبان بعدی، سخنرانی مسؤول برگزاری المپیاد 2008 ویتنام ، پخش نماهنگ یادمان دبیر کل فقید المپیاد جهانی فیزیک از دیگر برنامه های این مراسم است.
ژاپن و کاوشگرماه
آژانس اکتشافات فضایی ژاپن (جاکسا) روز جمعه اعلام کرد: این کشور پرتاب "کاوشگر ماه" را به دلیل بروز اشکالات فنی در آن به تاخیر انداخته است.
به گزارش خبرگزاری کیودو، قرار بود این کاوشگر ژاپنی که "کاگویا" نام دارد با موشک ملی "اچ..۲ای" این کشور شانزدهم ماه میلادی آگوست ( ۲۵مرداد) از پایگاه فضایی تانهگاشیما در استان کاگوشیما در جنوب ژاپن به فضا پرتاب شود.
به گزارش ایرنا به نقل از کیودو،این کاوشگر به همراه دو ماهواره کوچک مجهز به ۱۴نوع تجهیزات تحقیقاتی میباشد و قرار است از چندین کیلومتر از سطح ماه نقشهبرداری و از میدان مغناطیسی، جاذبه سطح آن و دیگر خصوصیات مربوط به ماه اطلاعاتی را جمعآوری کند.
به گزارش جاکسا، علت به تاخیر افتادن پرتاب این کاوشگر نصب دو مورد تجهیزات اشتباه در این کاوشگر بوده که پیش بینی شده است تا یک ماه آینده ضمن رفع آنها، این کاوشگر در ماه سپتامبر سال جاری میلادی به فضا پرتاب شود.
این گزارش میافزاید: کارشناسان مرکز فضایی تانهگاشیمای ژاپن هم اینک در حال بررسی نهایی وضعیت این کاوشگر هستند.
این کاوشگر با خود دوربینهای توسعه یافتهای را حمل میکند و قرار است که تصاویری از فراز زمین تهیه کند.
ماموریت سازمان فضایی ژاپن در خصوص پرتاب کاوشگر به ماه نخستین طرح اکتشافاتی این کشور در ماه، پس از ماموریت ماهواره "آپولو" آمریکا محسوب میشود.
تصمیم ژاپن به پرتاب کاوشگر ماه به فضا با توجه به این که آمریکا، چین و هند نیز تصمیم به پرتاب کاوشگر به ماه دارند، توجه این کشورها را به خود جلب کرده است.
پیش از این مقامات رسمی ۱۴آژانس فضایی از سراسر جهان در نشستی در کیوتوی ژاپن با ایجاد آژانس همکاریهای اکتشافی مشترک برای اکتشاف ماه، مریخ و دیگر سیارات موافقت کردند.
نمایندگان این کشورها در موافقتنامهای خواستار ایجاد سیستم مشترک اطلاعات و دادهها در زمینه اکتشافات فضایی و نیز تکنیکها و روشهای اکتشافی جدید شده بودند.
آنان همچنین موافقت کردهاند در زمینه اجتناب از اجرای طرحهای فضایی اکتشافی تکراری با یکدیگر همکاری کنند.
این گزارش میافزاید: موافقتنامه این کشورها پس از آن صادر شد که ژاپن، چین و هند پیش از این اعلام کرده بودند که درصدد انجام اکتشافات جدیدی در ماه هستند.
آمریکا نیز درصدد آن است که دوباره فضانوردانی را به ماه بفرستد
تیم پنج نفره المپیاد جهانی فیزیک در اصفهان
صاحب ۵مدال شد
تیم پنج نفره دانشآموزان ایرانی شرکتکننده در سی وهشتمینالمپیاد جهانی فیزیک
در اصفهان موفق به دریافت پنج مدال شد.
بهگزارش روز شنبه روابط عمومی وزارت آموزش و پرورش،تیم پنج نفره کشورمان در
این دوره از مسابقات جهانی فیزیک موفق به دریافت دو مدال طلا، دو مدال نقره و یک
مدال برنز شد.
سی و هشتمین دوره المپیاد جهانی فیزیک با حضور تیمهای ۷۶کشور جهان از روز
شنبه گذشته به طور رسمی در اصفهان آغاز شد
چین با بیشترین مدال مقام نخست را گرفت
اعلام نتایج المپیاد فیزیک جهانی دیشب در
اصفهان
توسط گروه ۸۶ نفره از مدرسان فیزیک کشور
تصحیح
و اعلام شد
نتیجه نهایی امتحانات نظری و عملی سی و هشتمین المپیادجهانی
فیزیک جمعه شب اعلام میشود.
تعداد ۳۳۱دانشآموز از ۷۶کشور جهان روز یکشنبهدر آزمون نظریاین
المپیاد به سه سووال و روز سه شنبه در آزمون عملی به یک سووال در
مجموع مدت ۱۰ ساعت پاسخ دادند.
رئیس کمیتهعلمیو برنامهریزی سی و هشتمینالمپیاد جهانیفیزیک
روز چهارشنبه به ایرنا گفت : کار تصحیح و رسیدگی بهاوراق امتحانی با
فشردگیادامه دارد.
وی افزود: انتظار میرود نتایج نهایی اواخر وقت روز جمعه اماده و اعلام
شود.
تعداد ۸۶نفر از فیزیکدانانکشورمان در دو گروه ۴۳نفری اوراق امتحانات
نظری و عملی را تصحیح میکنند.
تصحیحاوراق امتحانی المپیادها تحت شرایط خاص صورت میگیرد و
نمرهای که تصحیحکنندگان به اوراق امتحانی میهند از سوی
سرپرستان تیمهای شرکتکننده قابل اعتراض است.
برایآنکه سرپرستان فرصت کافیبرای دیدن اوراقامتحانی اعضای
تیمشان داشته باشند پس از هر امتحان و در زمان مشخصی تصویری
از برگهامتحانیاعضای تیمها در اختیار سرپرستان نیز قرار میگیرد و آنها
این برگه را تصحیح میکنند تا در زمان تعیین شده با نمرات
تصحیحکنندگان که از کشور میزبان هستند تطبیق دهند و در صورت نیاز
اعتراض خود را بیان کنند.
طرح سووالات امتحانات المپیادهای فیزیک نیز تابع وضعیت مشابهی
است و سووالات آزمونهای عملی و نظری که توسط کشور میزبان
طراحی میشود در نشستی با حضور سرپرستان تیمها بررسی و در
صورت نیاز اصلاح و یا حتی رد میشود.
بگفته دکتر سپهری راد ، مطلوبیت و پذیرش عمومی سووالات طرح
شده توسط فیزیکدانان ایرانی در این دوره المپیاد در تاریخ المپیاد فیزیک
کم نظیر بوده است.
وی گفت: در جریان بررسی سوالات نظری توسط سرپرستان تیمها از
سه سووال موجود یک سووال هیچ تغییری نکرد ،یک سووال در حد
کوتاهکردن یک جمله تغییر کرد و سووال دیگر نیز با تغییر جزیی پذیرفته
شد.
سی و هشتمین المپیاد جهانی فیزیک که
برگزارکننده اصلی آن وزارت آموزش و پرورش است روز شنبه گذشته
به طور رسمیدر دانشگاه صنعتی اصفهان آغاز شدو شنبه آینده
مراسم اختتامیه آن برگزار میشود.
دانشمندان به تازگی و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل و
رصدخانه کک موفق به مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان
شدند که صفحه گاز و غبار در اطراف ستاره با نمونه های
مشاهده شده قبلی متفاوت است .
در منظومه شمسی ما مدار تمام هشت سیاره تقریبا در یک صفحه قرار دارند که اصطلاحا به آن صفحه دایره البروج می گویند و مدار این سیارات نیز اگرچه واقعا بیضوی می باشد ولی بسیار به دایره نزدیک است . این تقریبا تصویری است که ما اکنون از وضعیت منظومه شمسی خود داریم .
اما در قبل از پیدایش سیارات ، در اطراف خورشید تنها صفحه ای از غبار وجود داشته ، صفحه از گاز و غبار که در واقع مواد اولیه تشکیل دهنده سیارات و سایر اجرام منظومه شمسی بوده اند . شکل هندسی این صفحه متقارن نیز شبیه به دایره بوده است ؛ شکل این صفحه چیزی شبیه به دو بشقاب است که به صورت وارونه روی هم قرار گرفته باشند . این نیز تصویری است که ما از منظومه شمسی خود قبل از شکل گیری سیارات داریم .
البته این تصاویر تنها در مورد منظومه شمسی صدق نمی کند بلکه دانشمندان نمونه های فراوانی از این صفحه های غبار متقارن را در اطراف بسیاری از ستاره ها مشاهده کرده اند که در آینده تبدیل به منظومه های ستاره ای خواهند شد .
اما ستاره شناسان به تازگی و با استفاده از تلسکوپ فضایی هابل و رصدخانه کک موفق به مشاهده یک سیستم ستاره ای جوان شدند که صفحه گاز و غبار در اطراف ستاره با نمونه های مشاهده شده قبلی متفاوت است .
از دید ما صفحه غبار این ستاره که HD 15115 نام دارد از حالت تقریبا دایره ای خارج شده و صفحه غبار آن در یک سمت بیشتر از سمت دیگر کشیده شده است و حالت غیر متعادل و یک طرفه و غیر متقارن پیدا کرده است .
هنوز دلیل قطعی برای وجود چنین صفحه عجیبی در اطراف این ستاره جوان ذکر نشده با این حال دانشمندان احتمال می دهند که متقارن نبودن این صفحه به خاطر مدار حرکت ذرات گرد و غبار است ،و احتمال این مدار یک بیضی کاملا کشیده است که باعث این عدم تقارن شده است . البته احتمالات دیگری نیز وجود دارد مثلا یک سیاره بزرگ مواد این صفحه را به سمت خود می کشد و یا شاید این منظومه با یک ستاره نزدیک برخورد داشته و این برخورد باعث ایجاد این نا هماهنگی شده است .
این کشف می تواند به ستاره شناسان کمک کند تا برخی از ناهماهنگی های موجود در منظومه شمسی را توجیه کنند برای مثال دانشمندان گمان می کنند سیاره نپتون بین مدار سیاره زحا و اورانوس شکل گرفته و به دلیل نامعلومی به مدار فعلی اش پرتاب شده است .
فضایی برای فیلمبرداری
درسازمان فضایی آمریکا NASA
NASA آرزوی دیرینه ی دوستداران فضا و نجوم
بازدید مایکل گریفین از سازمان جدید تاسیس
شده در پژوهش کیهان
عکس های این قسمت رو فردا در وبلاگ میذارم
کاهوی فضایی | |||
|