وجود سیاراتی با اقیانوسهایی از آب مایع به دور از هر ستارهای،
امکانپذیر است. چه روی خواهد داد اگر چنین سیارهی رانده شدهای، یک
قمر بزرگ داشته باشد؟
نوشتاری کوتاه در مجلهی نیچر(Nature)، مایهی الهام جان دبس(John Debes) شد. نوشتهای در سال 1999، به قلم دیوید ج استیونسون(David J. Stevenson) (مؤسسهی فناوری کالیفورنیا)، پیشنهاد میکرد که وجود سیاراتی با اقیانوسهایی از آب مایع ـ و حتی حیات ـ در اعماق سرد و تاریک فضای میان ستارهای، به دور از هر ستارهای، امکانپذیر است. این مقاله بر پایهی این آگاهی که بخشی از سیارات، در حین تشکیلِ سیستمِ سیارهای، در اثر گرانش، از سیستمشان به بیرون پرتاب میشوند، این فرضیه را مطرح میکند که برخی از این سیاراتِ به بیرون پرتاب شده، با گرمای درونی کافی، میتوانند جَو خود را نگه دارند و برای نگه داشتن آب مایع در زیر لایهای ضخیم از پوستهی یخزده، به اندازهی کافی گرم باقی بمانند.
 |
دانشمندان معتقدند وجود سیارات شناور تنها ـ گاه همراه با اقماری ـ در اعماق فضای میان ستارهای امکانپذیر است اما یافتن آنها در غیاب هرگونه آفتاب، بسیار دشوار خواهد بود. (تصویر از ناسا NASA) |
چه روی خواهد داد اگر چنین سیارهی رانده شدهای، یک قمر بزرگ داشته باشد؟ دبس (در مؤسسهی کارنجی Carengie واشنگتن) برای یافتن پاسخ، 2700 شبیهسازی رایانهای را بر اساس سیارهای با جرم زمین و همدمی با جرم ماه، انجام داد. دبس میگوید:’’فرایند پرتاب به بیرون امکان دارد بسیار شدید باشد. برای ما مشخص نبود که آیا هیچ سیستم مقیدی واقعاً از آن جان به در میبرد.‘‘ اما در 123 مورد، یا بین 4 تا 5 درصد مواقع، سیستم ’’زمین ـ ماه‘‘، پرتاب شدن از منظومهی شمسیاش را بدون آسیبی دوام آورد.
دبس میگوید:’’هرگاه رویدادی در ستارهشناسی درصد کمی از مواقع رخ میدهد، برای ما جالب توجه است چرا که در مقیاس بزرگِ چیزها، این به آن معنا است که آن رویداد بسیار رخ میدهد و مردم باید از آن آگاه شوند.‘‘
این جفتها امکان بهتری برای پناه دادن به حیات دارند، زیرا افت انرژیِ کشندی بین قمر و سیارهی چرخان، باعث گرم شدن درون سیاره میشود. مدلهای دبس پیشبینی میکنند که این گرم شدن با آنچه 4 میلیارد سال پیش در مورد زمین روی داد همانند
است، هنگامی که ماه جوان بسیار نزدیکتر بود و زمین سریعتر میچرخید.
نوشتهاند که گرمایِش، احتمالاً در نقاط داغِ آتشفشانخیزی یا دیگر فرآیندهای زمینْگرمایی متمرکز شده است. زیستشناسان، روی
زمین در حال یافتن نمونههای بسیاری از حیاتی هستند که روی این گونه منابع انرژی بقا یافته است؛ مثلاً در پشتههای
میانْ اقیانوسی. آیا ممکن است چنین اکستریموفیلهایی1 (extremophile) رایجترین شکل حیات در کیهان باشد؟
این تیم دریافت که در بهترین حالت، یک سیستم زمینـماهِ به بیرون پرتاب شده، میتواند گرمای خود را تا 250 میلیون سال نگهدارد:
زمانی که برای پدیدار شدن حیات کفایت میکند. اما آیا این زمان برای سازگار شدنِ این حیات با دماهای نهایتاً در حال کاهش، کافی
است؟
و اگر چنین کرههای زمینِ تاریکِ آزاد و شناوری واقعاً وجود دارند، دانشمندان کی میتوانند یکی از آنها را آشکار کنند؟ این موضوع،
آنقدر که ممکن است به نظر آید ناممکن نیست. دبس شانس نسل آیندهی نقشهبرداریهای میکرولنزینگ فضایی را در کشف این
سیارات، 2 درصد تخمین میزند.
منبع :www.Parssky.com/news
ارسال شده توسط بهزاد طهماسب زاده
در نشریهی اخترفیزیک (Astrophysical Journal Letters) بیستم اکتبر، دبس و ستین سیگاردسون (Steinn Sigurdsson) چنین