ستاره ای شگفت انگیز

شگفت انگیز ستاره در راه شیری

به نظر می رسد که اوضاع و احوال ستاره جنوبی، اتا – حمال( کارینا )، یکی از شگفت انگیزترین ستاره های کهکشان ما در حال تغییر و تحول است. این ابرغول آبی جرمی معادل 100 برابر جرم خورشید دارد( مرز پرجرم ترین ستاره های موجود در عالم ) و نیروی خروجی آن در مدت 6 ثانیه برابر نیروی خروجی خورشید در مدت یک سال است ! در دهه 1840 میلادی این ستاره با پرتاب انفجاری ماده ای به جرم 5 تا 15 برابر جرم خورشید ناگهان چنان درخشان شد که مدتی دومین ستاره پر نور آسمان شب پس از شباهنگ بود. اما درخشندگی بسیار و فوران های عظیم ماده فقط بخشی از داستان بود. تغییرات اخیر در سحابی صورتی رنگ اطراف این ستاره، مدرک معتبری است بر اینکه این ستاره، بسیار بیشتر از آنچه تصور می شد شگفت انگیز است. این ستاره یک ستاره پر جرم نیست. بلکه دو ستاره است. بسیاری از اخترشناسان از سال 1375 بر این باور بودند که اتا – حمال یک ستاره دوتایی است. آنها دریافتند که هر 5.5 سال یکبار تغییرات محسوس و کوتاهی در طیف این ستاره نمایان می شود.           

                          

         

تازه ترین تصویر تلسکوپ فضایی چاندرا از کارینا

 

احتمالا همدمی در مداری بیضوی هر از گاهی به ستاره اصلی نزدیک می شود و برخورد بادهای دو ستاره بر خصوصیت کل مجموعه اثر می گذارد. این باور دانشمندان در اواخر سال 1377 که تغییرات پیش بینی شده رخ دادند، قوت گرفت. تغییرات اخیر اتا – حمال اوایل تابستان 1382 دوباره طبق پیش بینی ها رخ دادند. در آن زمان رصدهای تلسکوپ فضائی هابل با دوربین پیرفته نقشه برداری در نور فرابنفش، سایه ای ضعیف و اثراتی بر درخشندگی ستاره را آشکار کرد که نشان از عبور ستاره همدم از مقابل ستاره اصلی داشت. احتمالا نور فرابنفش ستاره همدم، گازهای سحابی اطراف ستاره را گرم و یونیزه می کند و نواری از نور فرابنفش به طول چند ثانیه قوس شکل می دهد. رصدها تقریبا دانشمندان را مطمئن می کرد که اتا – حمال یک ستاره دوتایی است. جرم ستاره اصلی حدود 100 تا 150 برابر خورشید و جرم همدم حدود 30 تا 60 برابر خورشید است. همدم در مداری بسیار کشیده که تقریبا موازی خط دید ماست به دور ستاره اصلی می گردد. به تازگی تلسکوپ فضایی اسپیتزر به سوی این ستاره شگفت انگیز نشانه رفت است و نمایی زیبا را از آن به تصویر کشیده است که آن را در بالا مشاهده می کنید.

                                                                                                                             

بلارز

 

سیاه چاله ای دیگر اما در کهکشانی دیگر کشف

 

 شد

 

 

 

اخترشناسان سیاهچاله ای را در مرکز کهکشانی بسیار دوردست در فاصله حدود 12.5 میلیارد سال نوری یافته اند که بیش از 10 میلیارد برابر خورشید جرم دارد. این سیاهچاله سنگین وزن چنان دوردست است که تصور می شود در دورانی دیده می شود که عالم فقط 7 درصد سن فعلی اش را داشته است. سیاهچاله در مرکز کهکشان، قرص گاز و غبار اطراف خود را می بلعد. اجرام با سرعت و حرکتی مارپیچی به مرز سیاهچاله نزدیک می شوند، جائی که به افق رویداد نزدیک است و پس از آن کشش گرانشی چنان زیاد است که حتی نور هم نمی تواند بگریزد. اما سیاهچاله نمی تواند تمام مواد در حال سقوط را یک جا ببلعد و بخشی از مواد در نزدیکی افق رویداد با سرعتی نزدیک به سرعت نور به صورت فوران( جت ) ذرات از دو سو به فضا پرتاب می شوند. اگر یک سر باریکه ذارات در امتداد خط دید ما باشد اخترشناسان این جرم را " بلازار " می نامند. این جرم، تابش شدیدی در تمام طیف های الکترومغناطیس دارد که به دلیل جت رو به ماست. تابش آنها در طول موج گاما بسیار شدید است به طوری که دیگر اجرام در این تابش ممکن است در فروغ بلازارها رنگ ببازند و در آسمان پیدا نشوند. یکی از دلایل جست و جوی بلازار ها این است که که پس از شناسایی آنها می توان منابع پرتوی گامای دیگر مثل ستاره های نوترونی را در کهکشان خودمان تمیز داد. امسال با پرتاب تلسکوپ فضائی پرتو گامایی به نام " گلاست " این چشمه های پرتو گاما به خوبی شناسایی خواهند شد. 

گلوله ی برفی

 محققان شواهدی ژیداکردن که تا چند سال دیگر

زمین گلوله ی برفی میشه

 

 

سالهاست که زمین شناسان به دنبال شواهدی اند که نشان می دهد زمین بارها در طول عمرش به شدت یخ زده است. تا جائی که حتی مناطق استوائی هم از یخ پوشیده شده است. این نظریه که " زمین گوله برفی " نام دارد فاقد توضیح مناسبی برای علت آغاز این یخزدگی جهانی است. گروه تحقیقاتی    موسسه فناوری کالیفرنیا( کالتک ) به این نتیجه رسیده اند که منشا نخستین و شدیدترین اتفاق احتمالا باکتری های ابتدائی بوده اند که با آزاد کردن اکسیژن، گاز اصلی گرم نگهدارنده زمین را از بین بردند. اکسیژن تولید شده گاز متان را، که به مقدار زیادی در جو وجود داشت و گاز گلخانه ای محسوب می شد، از بین برد و آب هوای زمین را به سرعت از تعادل خارج کرد. با اینکه خورشید جوان در آن زمان 85 درصد درخشندگی امروزش را داشت دمای میانگین آن روزگاران با امروز قابل قیاس بود. بسیاری از محققان بر این باورند که علت این شرایط ثابت، وجود گاز متان بوده است. ترکیب اکسیژن و متان شرایط بسیار ناپایداری ایجاد می کند. البته به مرور زمان طی سال ها دی اکسیدکربن و آب می سازند. هرچند دی اکسیدکربن گاز گلخانه ای است اما متان اثر بیشتری دارد. 

  

 

پیدایش یخچال ها موجب پودر شدن مواد مغذی زمین و ورود آنها به به اقیانوس ها شدند و به این ترتیب اقیانوس ها پر از مواد مغذی همچون فسفر و آهن شدند که برای آغاز دوران زمین گوله برفی بسیار مورد نیاز سیانوباکتر ها بود. به این ترتیب دوران از بین رفتن متان و ناپایداری آب و هوای زمین آغاز شد. بدون گاز گلخانه ای متان، دمای متوسط زمین به 50- درجه سانتیگراد رسید. سیاره زمین به قدری سریع وارد دوره یخبندان شد که حتی اقیانوس های استوائی هم با لایه ای از یخ به قطر 1.5 کیلومتر پوشیده شدند. بسیاری از انواع حیات ابتدائی از بین رفتند و آنهائی که نجات یافتند چه زیر زمین، یا در حفره ها و چشمه های آب گرم ناچار به ادامه حیات شدند. پس از ده ها میلیون سال دی اکسید کربن آن قدر شکل گرفت که دوباره اثر گلخانه بر زمین حاکم شد. در حقیقت دوباره دمای متوسط زمین به 50+ درجه سانتیگراد رسید. نتایجی را که دانشمندان با بررسی گذشته زمین به دست آورده اند، فقط به همین موارد ختم نمی شود. باید بدانیم که تازه ماجرا آغاز شده و می توان گفت که اگر متوجه پیامد های دخالت انسان در طبیعت نشویم، آینده ای تلخ انتظار ما را می کشد. درست است که 2.3 میلیارد سال پیش بسیار دور است اما هشداری است برای بشر. اگر رفتارمان را با همین بی دقتی ادامه دهیم تمام حیات روی زمین از بین می رود و تنها راه نجات در آن زمان تبدیل زمین به گلخانه ای بزرگ همچون زهره است. 

                               

اختفا زهره با ماه

عکس هایی که فرستاده شده

                از اختفا زهره با ماه

---

 

 

سیاره های شامگاهی

 

دو سیاره زهره و زحل در اوایل تابستان در شامگاه هر شب و افق غربی قابل رویت هستند. این دو سیاره در روزهای آینده به یکدیگر نزدیکتر خواهند شد و مقارنه ای زیبا را بوجود می آورند.

اگر با تلسکوپ مناسب ( بزرگنمایی 120 برابر ) نگاهی با سیاره زهره بیندازید، آن را به شکل نیمه خواهید دید. روزهای متوالی سیاره زهره را رصد کنید و سعی کنید شکلی از آن رسم نمایید. خواهید دید که درصد بخش درخشان آن نیز کمتر می شود و سیاره زه شکل هلال دیده خواهد شد.

سیاره زحل نیز با حلقه های بسیار زیبایش و قمرهای فراوان، سوژه مناسب دیگری برای رصد است. رسم نمودار حرکت قمرهای این سیاره، تغییر زاویه حلقه های زحل و حتی با ابزار مناسب تحقیق در وضعی ابرهای زحل می تواند بسیار ارزشنمد باشد. تغییر زاویه حلقه های زحل در شهریور ماه بسیار جالب خواهد بود. در این زمان حلقه های از لبه دیده خواهد شد و به مانند خطی در اطراف این سیاره دیده می شوند.

به نقل از nightsky

مشتری

قمر های مشتری

                                 در

 هفته ی اول تیرماه

زمان	قمر	موضوع
2 تیرماه - 03:45	III	Eclipse reappearance
3 تیرماه -  23:09	II	Transit start
4 تیرماه -  00:13	II	Shadow transit start
4 تیرماه -  02:00	II	Transit end
4 تیرماه -  02:26	I	Transit start
4 تیرماه -  02:57	I	Shadow transit start
4 تیرماه -  03:05	II	Shadow transit end
4 تیرماه - 04:42	I	Transit end
4 تیرماه - 23:10	IV	Occultation reappearance
4 تیرماه - 23:30	IV	Eclipse disappearance
4 تیرماه - 23:38	I	Occultation disappearance
5 تیرماه -  02:27	I	Eclipse reappearance
5 تیرماه -  04:03	IV	Eclipse reappearance
5 تیرماه - 20:56	I	Transit start
5 تیرماه - 21:25	I	Shadow transit start
5 تیرماه - 21:52	II	Eclipse reappearance
5 تیرماه - 23:13	I	Transit end
5 تیرماه - 23:42	I	Shadow transit end
5 تیرماه - 20:55	I	Eclipse reappearance

 

قمرهای مشتری

قمر های مشتری

                                 در

 هفته ی اول تیرماه

زمان	قمر	موضوع
2 تیرماه - 03:45	III	Eclipse reappearance
3 تیرماه -  23:09	II	Transit start
4 تیرماه -  00:13	II	Shadow transit start
4 تیرماه -  02:00	II	Transit end
4 تیرماه -  02:26	I	Transit start
4 تیرماه -  02:57	I	Shadow transit start
4 تیرماه -  03:05	II	Shadow transit end
4 تیرماه - 04:42	I	Transit end
4 تیرماه - 23:10	IV	Occultation reappearance
4 تیرماه - 23:30	IV	Eclipse disappearance
4 تیرماه - 23:38	I	Occultation disappearance
5 تیرماه -  02:27	I	Eclipse reappearance
5 تیرماه -  04:03	IV	Eclipse reappearance
5 تیرماه - 20:56	I	Transit start
5 تیرماه - 21:25	I	Shadow transit start
5 تیرماه - 21:52	II	Eclipse reappearance
5 تیرماه - 23:13	I	Transit end
5 تیرماه - 23:42	I	Shadow transit end
5 تیرماه - 20:55	I	Eclipse reappearance

 

آتلانتیس آمد

یه خبر خوش

                 آتلانتیس پس از ۱۶روز سخت

    بر کره ی زمین فرود آمد

 

 سرانجام آتلانتیس 28 ساله آمد. خسته از سفر. اما با دستانی پر از موفقیت. شاید بتوان علت خستگی سرنشینان را در اضطراب و نگرانی حاصل از جدا شدن قطعه ای 10 سانتیمتری از مخزن اصلی در هنگام پرواز دانست. علاوه بر آن تعمیر مخزن و انجام چهار راهپیمائی، خستگی مربوط به خود را به دنبال داشته است. با این وجود هدایایی که برای ایستگاه تدارک دیده شده بود یا به عبارت بهتر همان صفحات خورشیدی و لوازم جانبی با موفقیت به ایستگاه رسید و طی راهپیمایی های مختلف بر روی آن نصب گردید. آتلانتیس علاوه بر اینکه سرنشینان خود را سالم به زمین رساند حامل یک میهمان از ایستگاه نیز بود. این مهمان خانم " سونیتا ویلیامز " است که با 6 ماه ماندن در ایستگاه توانست دو رکورد جدید را در قلمرو زنان فضانورد از آن خود کند. اینک آتلانتیس، شاتلی که 244 روز از عمر خود را در فضا سپری کرده، به آشیانه خود برده می شود تا خستگی این یکی دو هفته ماندن در فضا از تنش بیرون رود.                       

 

 

 

 

 

 

جهان هستی

این همو ن مطلبی بود که گفتم جالبه

دانشمندان ابر سیاهچاله‌ای یافته‌اند که بیش از 10 میلیارد برابر خورشید

 منظومه شمسی جرم دارد. ... و جهان زاده شد: نور و گرما. اگر چه آ

غاز و پیدایش کیهانی که امروز آن را بدین سان سرشار از الماسهایی

درخشان می‌بینیم، پر از نور و درخششی کور کننده بود، اما عمر این نور

افشانی آسمانی دیری نپایید و به زودی جهان در خاموشی فرو رفت ... .

هنوز زمان زیادی از تولد این جهان نو زاییده شده ، نگذشته بود که

تاریکترین عصر همه تاریخ بر عالم حکم فرما شد. یک میلیون سال بعد از

انفجار بزرگ ، تمام موادی که هم اکنون در جهان وجود دارند، چیزی

بیشتر از ابرهای سترگ و تیره هیدروژن خنثی نبودند. جهانی که به

سرعت از هم گشوده و منبسط می‌شد، کم کم سردتر شد و نور اولیه

آن ، در نخستین شوربای کیهانی ، در تاریکی فرو رفت: "عصر تاریکی"

شروع شده بود.

سعی در یافتن اسرار جهان

هر چند سخن گفتن درباره جهان اولیه بسیار دشوار می‌نماید و نیز

اختلاف نظرها و نظریه‌ها در مورد آن فراوان است، اما دانشمندان

بسیاری با بررسی دقیق نشانه‌های هر چند کوچک از آن دوران سعی

در یافتن رازهای سر به مهر "جهان نوزاد" دارند. در این میان یکی از

مبهم‌ترین مقاطع تاریخ عالم ، زمانی است که به "عصر تاریکی" معروف

شده است. دوره‌ای در حدود یک میلیارد سال که هیچ جرمی که بتواند

از خود نور تولید کند، هنوز بوجود نیامده بود: زمانی که اتمها در حال

شکل گیری بودند. و چون نوری از آن دوران در اختیار نداریم، بررسی و

قضاوت در موردش بسیار سخت و همراه با گمانه زنیهای فراوان خواهد بود                      .

در واقع سلطه تاریکی بر عالم تا هنگام تشکیل نخستین ستاره‌ها در

کهکشانهای اولیه ادامه داشت. بعد از این بود که امواج فرابنفش

ستارگان تازه متولد شده ، باعث یونیزه شدن گازهای خنثای میان

کهکشانها شد و آنها را به درخشش و روشنایی وا داشت.

عصر تاریکی در تاریخ کیهانشناسی با این حال هنوز این " دوران گذار" در تاریخ کیهانشناسی نکات مبهم   بسیاری دارد: آغاز این دوره چه هنگام بود و عمرش کی به پایان رسید،   این تغییرات چطور رخ دادند، ستارگان اولیه در کجا و به چه هنگام شکل   گرفتند و چه بر سرشان آمده است؟ … این چنین است که اگر جرمی   در لبه این "گودال تاریک" زندگانی عالم یافته شود، آینه‌ای تمام نما   خواهد بود از دوران پیش از خود و نشانه‌ای از ابتدای ماده ، چیزی که   امروز به آن اینگونه می‌نگریم. یافتن شاهدان دوران "عصر تاریکی" چنین جرمی یافت شد: کهکشان LALA J142442.24+353400.2 در   صورت فلکی عوا. این کهکشان با استفاده از وسیله‌ای که به اختصار به   آن Large Ara Lyman Alpha "لالا" می‌گویند و توسط اخترفیزیکدانان   دانشگاه استنفورد کشف شد. گروهی از دانشمندان این دانشگاه   موفق شدند جرم بسیار بزرگی را در مرز این دوران تاریخی کشف کنند.   آنها ابرسیاهچاله‌ای را در مرکز این کهکشان ابتدایی یافته‌اند که بیش از   10میلیارد برابر خورشید منظومه شمسی جرم دارد. نور این کهکشان   جوان و البته بسیار دور ، از زمانی به ما رسیده است که جهان تنها 6   درصد عمر کنونی خویش را داشت. هنگامی که جهان برای نخستین بار    ، نور ستاره‌ها و کهکشانها را به خود می‌دید. کهکشان یاد شده در طرحی که آسمان را برای یافتن اجرامی که طیف   نشری قوی در طیف خود دارند، بررسی می‌کرد، یافت شد. نور   ستارگان کهکشانهایی که طیفی تقریبا یک دست و صاف دارند (مثل   طیفی که از نور لامپهای سفید بدست می‌آید) نشان دهنده آن است که   آن کهکشانها ، محل زایش ستارگان جدیدی هستند که می‌توانند درصد   قابل توجهی از نور خود را در چند طول موج مشخص ساتع کنند. این   طول موجها به صورت خطوط پر رنگی در طیفشان مشخص می‌شود. چنین خطوط نشری هنگامی در یک طیف بوجود می‌آیند که هیدروژن (یا   چند عنصر دیگر) میان ستاره‌ای ، بر اثر تابش اشعه فرابنفش ستارگان   تازه متولد شده در پشت خود ، برانگیخته شوند و انرژی مازاد را در طول   موجهای خاصی دوباره بتابانند. (لامپهای نئون نیز رنگهای زیبای خود را از   طریق فرآیندی مشابه تولید می‌کنند).

تهیه تصاویر از آسمان شب به کمک کهکشان "لالا"

کار نقشه بردار "لالا" تهیه تصاویری است از آسمان شب که تنها در

 رنگهای خاصی قرار دارند. رنگهایی که با استفاده از فیلترهایی

مخصوص ، که به محدوده کوچکی از رنگها اجازه عبور می‌دهد، بدست

می‌آیند. کهکشانهایی که محل شکل گیری ستارگان جوان است، در

تصاویری که بدین صورت تهیه می‌شوند بسیار درخشانتر از عکسهایی

هستند که به صورت معمولی تهیه می‌شوند.

چون سیر نور در جهانی که در حال گسترش است باعث تغییر در رنگ

اصلی‌اش می‌شود، انتخاب رنگ فیلتر ، نشان دهنده میزان فاصله جرم

با ما هم خواهد بود. علاوه بر این ، این رنگهای ویژه را می‌توان در

پنجره‌های خاصی نیز دید؛ جاهایی از آسمان شب که بطور خاصی

تاریک هستند. این تاریکی باعث می‌شود که کهکشانهای کم نور دور

دست خیلی راحت‌تر دیده شوند و نتیجه جستجو بهتر و مؤثرتر باشد.

طیفی که با استفاده از تلسکوپ جمینی (دوپیکر) از این جرم تهیه شد

خطوط نشری قوی از هیدروژن در خود آشکار کرد که با کمک آن فاصله

کهکشان در حدود 12.8 میلیارد سال نوری بدست آمد.

جهان و عالم

مطالبی قشنگ رو از جهان و عالم بخونید البته

  توی BEAUTIFULSKY خیلی قشنگه حتما سر

بزنید

هابل شکار می کند

 

شکار جدید هابل تلسکوپ فضایی HST

 

اینبار چشمان هابل، کمربند سیارک ها را هدف خود قرار داده است. مکانی میان مریخ و مشتری که از 100 هزار خرده سنگ پر شده است. درشت و ریز. همه نوع اندازه ای را در آن پیدا می کنید. اما از میان این همه خرده سنگ، کدامشان در میدان دید دوربین های هابل قرار گرفته اند ؟ وستا در میدان دید دوربین سیاره ای 2 و سرس در وسط دوربین پیشرفته نقشه برداری قرار گرفته اند. نمای سرس در بهمن ماه سال 82 و تصویر سرس در 24 اردیبهشت امسال، تهیه شد. تصاویر، برای نقشه برداری دقیق از کمربند سیارک ها گرفته شده اند. این نقشه ها در تکمیل اطلاعات ماموریت " طلوع " کمک رسان خواهند بود. ماموریتی که برای بررسی کمربند سیارک ها در نظر گرفته شده است. فضاپیمای طلوع در سال 1399 به وستا و در سال 1404 به سرس می رسد. طلوع اولین فضاپیمایی خواهد بود که به طور اختصاصی، کمربند سیارک ها را مورد مطالعه قرار می دهد. اطلاعاتی که از تصاویر هابل به دست آمده بسیار جالب است.  

           تصویر هابل : وستا در سمت راست و سرس در سمت چپ

 

 دیده می شوند.

در نمای وستا، دانشمندان متوجه دهانه ای به طول 456 کیلومتر در نیمکره جنوبی این سیارک شدند. دهانه ای که صدها هزار سال پیش بر اثر برخورد جسمی بزرگ ایجاد شده است. اگر این جسم به زمین برخورد می کرد می توانست اقیانوس آرام را از میان بردارد! همچنین تغییراتی در غرب و شرق وستا دیده شده که حکایت از آتشفشان های فعال در این سیارک دارد. اما از سرس چه خبر؟ نواحی تیره و روشن این سیارک شاهدی است بر این مدعا که مواد تشکیل دهنده نواحی مختلف این سیارک، با هم متفاوت هستند. شاید علت این اختلاف، اجرامی باشند که پس از برخورد به سرس، مواد تشکیل دهنده آنها در سطح پراکنده می شده و در تشکیل لایه سطحی نقش داشته اند. همچنین شواهدی مبنی بر وجود آب در زیر سطح این سیاره کوتوله وجود دارد. سرس اولین سیارکی است که در سال 1801 در کشف شد. همچنین مقام سومین سیاره کوتوله شناخته شده را بر دوش می کشد! باید تا سال 1404 صبر کنیم و ببینیم که فضاپیمای طلوع از چه اسراری در این سیارک مرموز پرده بر می دارد.  

                                  

 

 

نسل جدید رصدخانه

 

 

                         سوفیا نسل جدید رصدخانه های هوائی ناسا

" سوفیا " نسل جدید رصدخانه های هوائی ناسا است که در مدت کوتاه فعالیت های خویش، کمک های زیادی به اخترشناسان کرده است. در این طرح یک تلسکوپ 2.5 متری در هواپیمای بوئینگ 747 نصب می شود. سوفیا چهار شب در هفته اخترشناسان را به فاصله حدود 12 کیلومتری از سطح زمین می برد تا در نور فروسرخ رصد کنند.

در این فاصله تلسکوپ از بخار آب موجود در جو که امواج فروسرخ را جذب می کند در امان است و اخترشناسان به خوبی می توانند به رصد پدیده هایی بپردازند که مشاهده آن ها از روی زمین مشکل است، مانند بررسی ماهیت سیاهچاله های مرکز کهکشان ها، ترکیب شیمیائی گازهای میان ستاره ای، مولکول های پیچیده در دنباله دار ها، چگونگی شکل گیری ستاره ها و منظومه شمسی و... همان طور که در تصویر می بینید با تغییر در این بوئینگ 747، تلسکوپ 2.5 متری در انتهای آن نصب شده است.