گزارش هفتمین سال تاسیس انجمن نجوم آماتوری ایران

گزارش هفتمین سالروز تاسیس انجمن نجوم آماتوری ایران

بنام او که یادش آرامش بخش دلهاست                     گزارش هفتمین سالروز تاسیس انجمن نجوم آماتوری ایران برنامه در ساعت 17:10 (با توجه به دیر دراختیار قرار گرفتن سالن) روز اول  امرداد 1386  با پخش تلاوت آیاتی چند از کلام اله مجید و پخش سرود ملی آغاز شد . خیر مقدم مجری با کلام زیبای حکیم ابوالقاسم فردوسی شروع  و با دعوت از دبیر اجرایی همایش به روی سن شرح برنامه های در نظر گرفته شده ارایه گردید و در پایان سخن از آقای شبانی دعوت شد که برای ارایه مقاله خود که مربوط به سحابی ها بود به روی سن بیایند . بعد از اتمام ارایه مقاله تحلیلی ایشان، مجری برنامه با یاد کردن از استاد فقید مرحوم محمد تقی عدالتی برنامه را ادامه دادند و از مدیر محترم انجمن برای ایراد سخنرانی کوتاه در خواست گردید . ایشان ضمن تقدیر و تشکر از جناب آقای دکتر محمد خانی ریاست فرهنگسرای ابن سینا و همکارانشان در برگزاری این مراسم با شکوه ،همچون گذشته بر لزوم وحدت آماتورها و گروهها تاکید وانتقاد سازنده را برای پیشبرد جامعه آماتوری ضروری دانستند.مهندس عتیقی از برخی پیش داوریها و جنجال آفرینی ها که با هدف تخریب افراد پر تلاش جامعه مطرح می گردد اظهار تاسف  وهوچی گری را بنام انتقاد واعتراض برای جامعه نجوم آماتوری مصر دانسته و از انحصار بعنوان پدیده شوم سالهای اخیر نام بردند.به اعتقاد ایشان انجمن نجوم ایران که متشکل از اساتید دانشگاهی است می تواند نقش اساسی در ایجاد رشته های دانشگاهی و گسترش مقالات معتبر در این زمینه داشته و پیشنهاد دادند آن انجمن معظم بجای ایجاد شائبه حذف گروههای آماتوری توسط برخی افراد وابسته غیر دانشگاهی به آن مجموعه، ضمن پشتیبانی از گروهها و فعالیتهای آزاد آماتوری ، این حرکتها را به جامعه رو به گسترش نجوم آماتوری بسپارند . بخش بعد برنامه به پذیرایی اختصاص داشت و از حضار و اساتید محترم بعد از 15 دقیقه پذیرایی وگپ و گفتگوی دوستانه آماتورها با یکدیگر و با پیشکسوتان ،حاضران برای حضور در سالن دعوت شد .معرفی سخنران اصلی برنامه جناب دکتر کنگی توسط مجری قرائت شد که برای اولین باربرای آماتورهای کشورمان مقالات و توانمندیهای ایشان در مراسم هفتمین سالروز تاسیس انجمن بیش از پیش مطرح گردید و از ایشان دعوت شد تا به ارایه سخنرانی و طرح مقاله خود بپردازند . بعد از ارایه مقاله دکتر کنگی جناب مهندس حسابی برای بیان صحبتی دوستانه برروی سن رفتند و جمع را باکلام زیبای و منحصر بفرد خود به وجد آوردند. بخش پایانی برنامه مربوط به تقدیر و سپاس بود .جناب مهندس دالکی پدر نجوم آماتوری ایران ،مهندس صیاد پیشکسوت رویت هلال کشور،مهندس حسابی یادگار استاد فقید پرفسور حسابی و مهندس عتیقی بنیان گذار و مدیر انجمن بر روی سن دعوت شدند و پس از تقدیر از سخنران اصلی جناب دکتر کنگی ، آماتور و گروه نجومی نمونه کشور که آقای محسن شریفی و گروه فسا بود معرفی و از افراد گروه حاظر در برنامه توسط اساتید تجلیل به عمل آمد.اهدای لوح آماتور نمونه،تقدیم سکه طلا وتندیس یادبود از جمله هدایا به این گروه بود و بعد از آن از همراه همیشگی انجمن ، یار و یاور و پشتیبان آن جناب آقای شیرازی بخاطر همراهی ها و تلاشهای صمیمانه ایشان با لوح ویژه تقدیر گردید.که بعد از تقدیر ،ایشان درخواست وقت کوتاهی نموده و بیانات پر محتوایی را برای حاضران مطرح نمودند. حالا نوبت اهدای سمبلیک مدارک به برخی دانش پژوهان فارغ التحصیل درانجمن طی دوره های گذشته بود.  و در آخر نوبت به تقدیر از آماتورهای فعال رسید و از آقایان و خانمها : محسن شبانی مدیریت سایت و بخش IT  انجمن منصور کاهه منصوره محمدی دبیر اجرایی همایش اول  امرداد نرجس رحمتی سید جواد پورایوانی سید اسد رجبی زینب علیرضا پریسا باجلان آرش فراست کامبیز خالقی پدرام محمد طاهری یاشار بهمند علی ثنایی مهرنوش صادقی پری سمیرا محمدی راد  مسئول دفتر انجمن و سیامک واحدی با لوح تقدیر شد وسپس سپاس از همراهیهای دوستان : سیامک نیک طلب آریا صبوری محمد نجفی حسن دهنوی مریم جعفر آبادی مریم کهرام  ارژنگ وطن خواه  امیر فراقی سید رضا میرزارضایی کمیسیون آموزش و تحقیقات مجلس شورای اسلامی خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) روزنامه معظم همشهری تشکربعمل آمد.در پایان برنامه از حضور فعال در ارسال گزارشات توسط : اتحادیه گروههای نجومی استان گیلان بویژه آقایان همتی و مهدوی گروه نجوم پرساووش گرگان گروه نجومی اصفهان نیز تشکر و قدردانی شد. این برنامه با استقبال بسیار خوب  علاقمندان به نجوم آماتوری از تهران و برخی شهرهای کشورمان در محیطی علمی و دوستانه به اجرا در آمد و تقریباً ظرفیت سالن فرهنگسرای ابن سینا کامل بود.

نخستین کارگاه آموزشی

نخستین کارگاه آموزشی نجوم آماتوری یک روزه «سیارات:

 

رصد و ثبت علمی»

ماهنامه ی نجوم مجموعه ی کارگاه های علمی آموزشی نجوم آماتوری را از تابستان امسال آغاز می کند. کارگاه های یک روزه عنوان برنامه ی جدیدی است که طی آن منجمان آماتور و علاقه مندان به نجوم و آسمان می توانند به صورت تخصصی مطالب آموزشی یک حوزه ی خاص از نجوم را در یک روز فرا گیرند.

تحریریه نجوم

ماهنامه ی نجوم مجموعه ی کارگاه های علمی آموزشی نجوم آماتوری را از تابستان امسال(سال ۱۳۸۶) آغاز می کند.
کارگاه های یک روزه عنوان برنامه ی جدیدی است که طی آن منجمان آماتور و علاقه مندان به نجوم و آسمان می توانند به صورت تخصصی مطالب آموزشی یک حوزه ی خاص از نجوم را در یک روز فرا گیرند.

در این کارگاه که روز جمعه ۱۹ امرداد ۱۳۸۶ برگزار می شود، سخنرانی های متنوعی در زمینه های ویژگی ها و روش های رصدی سیارات، ثبت علمی آن ها با تلسکوپ های آماتوری، رصد آن ها با چشم غیر مسلح، عکسبرداری، و معرفی پروژه های علمی بین المللی در این زمینه و... برای منجمان آماتور ایران ارائه می شوند.
سخنرانان این برنامه همکاران تحریریه ی ماهنامه ی نجوم و منجمان آماتور شناخته شده ی ایران اند.
این برنامه از ساعت ۸ صبح با پذیرش شرکت کنندگان آغاز می شود و تا شامگاه که برنامه ی رصدی کوتاهی برگزار می شود، ادامه می یابد.
این برنامه در فرهنگسرای ابن سینا واقع در شهرک غرب، خیابان ایران زمین برگزار خواهد شد.

علاقه مندان جهت ثبت نام می توانند مبلغ ۱۰.۰۰۰ تومان هزینه ی کارگاه (و در صورت درخواست ناهار + ۱.۵۰۰ تومان) را به شماره ی حساب جاری ۲۳۷۳ بانک ملی شعبه شهید بهشتی کد شعبه ۹۰۲ به نام مجله ی نجوم واریز و رسید بانکی را حداکثر تا تاریخ شنبه ۱۳ امرداد به ایمیل [e-mail] یا دورنگار ۸۸۲۷۰۰۲۹ بفرستند.

حتما نام خود را بر روی فیش بانکی قید فرمایید و شماره ی تماس خود، سن، جنسیت، شهر، میزان تحصیلات، میزان تجربه ی نجومی را همرا ایمیل یا دورنگار خود ذکر کنید. همچنین حتما کلمه ی «kargah» را برای عنوان (Subject) ایمیل قید نمایید و در صورت فرستادن دورنگار، بالای برگه قید فرمایید جهت ثبت نام در کارگاه ۱۹ مرداد ماه.

بنوردیم سیاره هارا

سیاره نوردی       طراحی و ساخت موفقیت آمیز یک فضاپیما برای ارسال    به فضا و انجام دادن آزمایشهایی در دنیاهای دیگر، کار   بسیار دشواری است. به خصوص اگر این فضاپیما برای   انجام ماموریت در سیارات بوده و وارد اتمسفر خاصی   شود و در مسیر خود تا سطح سیاره اطلاعات را جمع   آوری کند. معمولا این فضاپیماها پس از فرود خود نمی   توانند مدت زیادی به کار ادامه دهند. فضاپیماهای سیاره نورد در سیاراتی مانند ونوس (ناهید یا زهره) که دمای جو آن 482.2 درجه سانتیگراد ، فشار آن 90 برابر فشار جو زمین و جو آن آمیخته از دی اکسید کربن و ترکیبات اسید سولفوریک است، به انجام ماموریت می پردازند. ماموریت بعضی از آنها نیز در توپهای گازی عظیم الجثه مانند کیوان (زحل) یا مشتری صورت می گیرد. فضاپیمای گالیله موفق به نفوذ در لایه خارجی گازی مشتری تا فشار 22 برابر فشار زمین شد. نا سا تعدادی از سفینه های خود مانند مارینر1 (Mariner) که اولین ماموریت به ونوس بود را از دست داده است. در سطح بین المللی نیز این اتفاق بارها تکرار شده است. اینگونه ماموریت ها به سالها فعالیت، هزینه های فراوان و تکنولوژی های پیشرفته تخصصی مانند محفظه های فشار و سیستمهای محافظ حرارتی و تجهیزات ویژه اندازه گیریهای علمی نیاز دارند. در این زمینه تا کنون موفقیت های قابل توجه اندکی، مانند ماموریت چند فضاپیمایی پایونییر (Pioneer) به ونوس، ماموریت فضاپیمای گالیله و ماموریت اخیر اروپاییها با فضاپیمای هایگنز(Huygens) به قمر تایتان، که قسمتی از ماموریت کاسینی در زحل بود را داشته ایم. این ماموریتها یا مدتها قبل انجام شده اند، یا بسیار گران تمام شده اند و یا هر دو. چالش پیش روی نسل جدید ماموریتها، به کارگیری تکنولوژیهای جدید است، اما کسی راضی نمی شود مبلغی نزدیک به 1 بیلیون دلار را در معرض ریسک بگذارد!. در عین حال باید به یک نکته توجه کرد. چگونه از اینجا به آنجا برویم؟. سیستم محافظ حرارتی را در نظر می گیریم. فضاپیما با سرعت 65.000 تا 80.000 کیلومتر در ساعت، یعنی سرعت لازم برای رسیدن به سیارات بیرونی مانند مشتری و کیوان، حرکت می کند. موقع رسیدن به مقصد، جرم فضاپیما انرژی بسیار زیادی دارد که در صورت ورود به درون جو سیاره مقصد، باید از آن کاسته شود به عبارت دیگر فضاپیما باید سرعت خود را کم کند. در شرایط تقریبا تهی فضا، سرعت زیاد مشکلی ایجاد نمی کند. اما زمانیکه یک فضاپیما با یک جو پر از مولکولهای گاز مواجه می شود، همه چیز به سرعت شروع به داغ شدن می کند. هرچه سرعت فضاپیما بیشتر باشد، بیشتر داغ می شود. فضاپیمای گالیله که تا به امروز سخت ترین تلاش برای ورود به جو سیاره ای را انجام داده است دمایی دو برابر دمای سطح خورشید و نیرویی به اندازه 230g یعنی 230 برابر شتاب گرانشی در سطح زمین را هنگام نفوذ در مشتری تجربه کرد. در چنین شرایطی تنها می توان با داشتن یک شیلد حرارتی که با دقت طراحی و با دقت آزمایش شده و با مواد تخصصی ویژه مانند ترکیبات فنولیک (phenolic - نوعی رزین) کربن پوشانده شده است، نجات پیدا کرد. جنس این شیلد باید به قدری ضخیم باشد که اگر یک تکه آن از بین رفت، همچنان بتواند از فضاپیما محافظت کند. البته، هر اندازه که وزن شیلد حرارتی بیشتر باشد، فضاپیما تجهیزات کمتری را می تواند با خود حمل نماید. با گذشت سالها از ارسال فضاپیمای گالیله در سال 1989، مواد جدیدی ساخته شده اند که قابلیتهای بهتری دارند. آنها هم سبکترند و هم مقاومت بیشتری دارند. ماده جدیدی که در مرکز تحقیقات ایمز (Ames) ناسا واقع در سیلی ولی کالیفرنیا اختراع شده است، PICA مخفف Phenolic Impregnated Carbon Ablator به معنی محافظ حرارتی فنولیک کربن اشباع شده، نام دارد. این ماده بسیار سبک است، تولید آن نسبتا آسان است و خیلی راحت می توان آنرا به صورت اشکال خاصی در آورد. این ماده پیشرفت بزرگی در تکنولوژی فضاپیماها بود. از ماده PICA در محافظ حرارتی فضاپیمای ماموریت استارداست (Stardust) یا غبار ستاره استفاده شد. این فضاپیما در 7 فوریه 1999 به فضا فرستاده شد یعنی در دوران ماموریتهای "سریعتر، بهتر، ارزانتر" یا ماموریتهای FBC (Faster, Better, Cheaper) ناسا. دستاوردهای دوران FBC شکستهای پرهزینه ای را (مدارگرد آب و هوای مریخ و فرود در قطب مریخ) در بر داشت و از آن زمان ناسا این فلسفه (FBC) را کنار گذاشت. البته FBC دست کم یک نقطه مثبت داشت. بر اساس این فلسفه پذیرفتن ریسک با این باور که اگر یک ماموریت کوچکتر و ارزانتر باشد احتمال عدم موفقیت آن بیشتر است اما در صورت شکست، فاجعه کمتری به بار خواهد آمد و ممکن است برای دوباره سازی آن، فناوری های جدیدی به دست آید، مجاز بود. فضاپیمای استارداست در 25 ژانویه 2006 به همراه نمونه هایی از یک دنباله دار به زمین بازگشت و ثابت کرد که PICA کار خود را به زیبایی انجام می دهد. ارسال فضاپیما به سیارات و اقمار آنها امری گران و دشوار است و تجهیزاتی که برای رسیدن به هر یک از این اجرام مورد نیاز است، بسیار متنوعند. در همین راستا انجمن بین المللی سیاره نوردی سالانه یکبار گرد هم می آید و ضمن ارائه ایده ها و تکنولوژی های جدید، نظرات خود را در مورد انتخاب مقصد برای ماموریتهای آینده مطرح می کنند. پنجمین نشست این انجمن اواخر ژوئن 2007 در بوردوکس فرانسه برگزار شد. تکنولوژی هایی که در آن مورد بحث قرار گرفتند از بالنهای کوچک (نوعی وسیله به نام بالوت (ballute) که تلفیقی از بالن و پاراشوت است و می تواند در فراز سطوح شناور باشد) تا سیستم های پیشرفته محافظ حرارتی و تجهیزات فوق سبک ساخته شده به کمک نانوتکنولوژی بودند. مقاصد مورد توجه برای برنامه های آتی متعددند. از آن جمله می توان سیارات ونوس و عطارد، که می توانند به درک ما از تشکیل منظومه شمسی و این که چرا وضعیت این سیارات به گونه ایست که غیر قابل سکونت هستند، را نام برد. علاوه بر آن قمرهای کیوان و مشتری، مانند قمر اروپا مقاصد خوبی می باشند. در قمر اروپا، علاوه بر وجود اقیانوس آب مایع در زیر لایه های یخی، امکان وجود ارگانیزمهای زنده وجود دارد. بسیاری بر این باورند که اروپا همه ملزومات اساسی شامل آب مایع، منبع انرژی و مواد مغذی را دارا می باشد. به هر حال تنها راه شناخت بیشتر، رسیدن به آنجا با یک فضاپیمای مناسب و همراه داشتن تجهیزات کامل است. هیچ یک از این تصمیم گیریها کار ساده ای نیست. واقعیت این است که برای تحقق خواسته های همه مردم زمین، پول کافی وجود ندارد. صرفنظر از مسائل مالی، این وظیفه علوم و فناوری فضانوردی است که باید همراه با خواسته های بشر پیش رود. نویسنده: لیزا چو- تیلبار انجمن علوم انستیتو SETI (seti.org)

عکاسی در نجوم

آیا شما به یاد دارید در شبی صاف و آرام به آسمان چشم دوخته باشید ؟ به آسمانی زیبا که از میلیاردها ستاره و سیاره ، صدها صورت فلکی و میلیونها سحابی و کهکشان ریز و درشت تشکیل شده است .   (( ... ای کاش عظمت در نگاه تو باشد نه در چیزی که به آن می نگری )) آندره ژید        مقدمه آیا شما به یاد دارید در شبی صاف و آرام به آسمان چشم دوخته باشید  ؟ به آسمانی زیبا که از میلیاردها ستاره و سیاره ، صدها صورت فلکی و میلیونها سحابی و کهکشان ریز و درشت تشکیل شده است . در این شبها علاوه بر رصد این گنبد مینایی ، فعالیت دیگری که بسیار لذت بخش و هیجان انگیز است ، ثبت این تصاویر زیبا و شگفت آور است . عکاسی نجومی یکی از بخش های زیبا و بیاد ماندنی نجوم آماتوری است . هر روزه بر تعداد کسانی که با در اختیار داشتن ساده ترین امکانات به این فعالیت علمی _ هنری مشغول هستند افزوده می شود . شما هم می توانید با داشتن یک دوربین ساده و البته کمی هم تجربه و تمرین به جمع عکاسان نجومی بپیوندید . در این مقاله سعی شده است علاوه بر معرفی قسمت های مختلف دوربین عکاسی حرفه ای به نحوه عکاسی از پدیده های نجومی و اجرام آسمانی و بیان تجربیات عده ای از عکاسان اشاره شود . امید است که این تلاش اندک مورد قبول علاقه مندان به علم زیبای نجوم قرار گیرد . با توجه به این که اکثر مخاطبان را  افراد مبتدی و کسانی تشکیل می دهند که عکاسی را صرفاً در حد عکاسی عمومی انجام داده اند و فاقد اطلاعات لازم در این زمینه  هستند ، بر خود وظیفه دانستم تا با بیانی ساده ، اصول عملی عکاسی نجومی را همگام با آشنایی و کاربرد صحیح دوربین عکاسی در اختیار دوستان و علاقه مندان قرار دهم . ترتیب مطالب به گونه ای است که فرد مبتدی از لحظه ای که دوربین را دردست می گیرد ، مرحله به مرحله خود را برای کار و عکاسی آماده کرده و دقیقاً مراحل کار با یک دوربین را می آموزد . اولین قدم قبل از اقدام به عکاسی با هر دوربینی ، امتحان و آماده کردن قسمت های مختلف دوربین است . مراحل آشنایی و آماده سازی دوربین عکاسی تنظیم حلقه حساسیت فیلم :           کلیه فیلم های عکاسی دارای حساسیت های مشخصی برای کاربردهای گوناگون هستند . حساسیت فیلم ها ، به نوعی حساسیت و تاثیر پذیری آنها را در مقابل نور نشان می دهد و هرچه فیلم دارای حساسیت بالاتری باشد ، به نور حساستر است . بنابراین در جاهایی که نور کم است ، فیلم هایی با حساسیت بالا ، نتیجه بهتری ارائه می دهند . حساسیت فیلم های عکاسی با واحد های استاندارد مشخصی نشان داده       می شود که معروفترین این واحدها ASA , ISO , DIN  است که حلقه حساسیت فیلم بر روی دوربین با یکی از این واحد ها مشخص می شود . نکته مهمی که بایستی همواره در مورد حساسیت فیلم ها به خاطر داشته باشیم این است که هرچه عدد حساسیت فیلم بالا می رود ، فیلم به همان نسبت به نور حساستر     می شود به طور مثال فیلمی با حساسیت 200 دو برابر یک فیلم با حساسیت 100 است . حساسیت هر فیلم برای استفاده بخصوصی باید در نظر گرفته شود تا وضوح ، دقت و رنگ عکس های نهایی طبیعی و قابل قبول با شند .   لازم است قبل از شروع به عکسبرداری ، حلقه تنظیم حساسیت فیلم را مطابق با حساسیت فیلم مورد استفاده تنظیم کرد . در انتخاب فیلم باید این نکته را در نظر گرفت که برای عکاسی از موضوعات و پدیده های مختلف آسمان چه به روش مستقیم و چه به روش غیر مستقیم ( با  استفاده از ابزار رصدی مانند تلسکوپ یا دوربین دو چشمی ) باید از  فیلم های متفاوتی استفاده کرد . انتخاب فیلم در عکاسی نجومی از  اهمیت بسیار زیادی برخوردار است . برای نمونه اگر می خواهید از خورشید عکس بگیرید ( البته با فیلتر مناسب ) فیلم هایی با حساسیت  100 مناسب هستند در حالیکه در عکاسی از ماه فیلم هایی با حساسیت 200 یا 400 مناسبتر هستند . به ویژه اگر ماه به حالت هلالی باشد یا اینکه می خواهید از اختفا و یا مقارنه ماه با جرمی آسمانی تصویر بگیرید . اما عکاسی از موضوعاتی مانند سیارات ( فقط زهره ، مریخ ، مشتری و زحل ) به این روش چندان ساده نیست و بهتر است از فیلم هایی با حساسیت 1000 یا بالاتر استفاده کرد . در عکاسی با استفاده از تلسکوپ ( بر قلمدوش تلسکوپ ) با ید به چند نکته در انتخاب فیلم دقت کرد .  1 _ حساسیت فیلم در عکاسی های نجومی در کم کردن زمان نور دهی نقش بسزایی دارند . ولی این گفته به این معنی نیست که هرچه حساسیت فیلم بیشتر باشد برای کار مناسبتر است . 2 _ در روش قلمدوش بایستی تا آنجا که امکان دارد از فیلم هایی با حساسیت کمتر استفاده کرد . علت آن است که در این روش اصولاً عکاسی میدان وسیعی از آسمان را در بر می گیرد . در نتیجه اجرام ستاره ای با اندازه ظاهری کوچکی نمایان می شوند . از طرفی هرچه حساسیت فیلم بالاتر برود نقاط نورانی درشت تری روی فیلم ظاهر می شود . این مسئله موجب کاهش کیفیت شده و در نتیجه جزئیات عکس غیر قابل تشخیص می گردد . از سوی دیگر پدیده مه گرفتگی عکس با افزایش حساسیت فیلم بیشتر نمایان می شود . این پدیده به دلیل اثر جو زمین است . یعنی زمینه آسمان در عکس حتی در تاریکترین نقاط زمین روشن   می شود . فیلم های با حساسیت بالا این پدیده را تشدید می کنند . برای مثال عکسی که با فیلم حساسیت 100 و نوردهی 40 دقیقه گرفته می شود دارای مه گرفتگی کمتری نسبت به عکسی است که با فیلمی با حساسیت 400 و نوردهی  10 دقیقه در همان شرایط گرفته می شود . به طور کلی می توان گفت فیلم هایی با حساسیت متوسط برای عکاسی نجومی مناسبترند . از میان فیلم های رنگی موجود در ایران می توان به Fuji color superia 400 , Kodak gold 400 , Konica centauria 400  اشاره کرد . بر خلاف آنچه که در ذهن افراد تازه کار وجود دارد با افزایش زمان نوردهی ، اجرام کم نورتر در عکس نمایان نمی شوند و همانطور که گفته شد با افزایش زمان نوردهی پدیده مه گرفتگی ، عکس را تار و به اصطلاح خفه  می کند . اثر نا مطلوب دیگر به نام عیب دوجانبه وجود دارد که به  ساختمان خود فیلم عکاسی مربوط است . معمولاً حساسیت نسبی  فیلم های عکاسی برای زمان های نوردهی کم تعیین می شود . یعنی  فیلمی با حساسیت 400 در چند ثانیه نخست نوردهی قادر است چهار  برابر سریعتر از یک فیلم با حساسیت 100 عمل کند . اما عیب دوجانبه در زمان های طولانی تر عکاسی باعث می شود که این رابطه خطی از بین برود  و حتی فیلمی با حساسیت کمتر دقایقی پس از شروع نوردهی حساستر از یک فیلم با حساسیت بالا عمل کند . در نتیجه تمامی این پدیده ها ، نوردهی در عکاسی غیر مستقیم را دارای محدودیت می کند . بهترین زمان برای نوردهی در این روش بین 5 تا 30 دقیقه است . باید توجه داشته باشید که هرگونه حرکت و لرزش بی مورد هنگام  عکسبرداری ، مستقیماً روی فیلم تاثیر داشته و باعث تار شدگی و غیره واضح شدن موضوع عکسها می گردد . لذا حتماً از سه پایه یا تکیه گاهی محکم استفاده نمایید . در مواقعی که زمانهای طولانی ، جهت عکسبرداری مورد نیاز است ، به منظور راحتی کار و جلوگیری از هرگونه لرزش دوربین ، سیم دکلانشور را بر روی تکمه عکسبرداری پیچ کرده و بجای اینکه به مدت طولانی انگشت خود را روی تکمه نگه دارید ، از این سیم استفاده نمایید                                       . تعیین روزنه یا دیافراگم در عکاسی :     اتاق تاریکی را مجسم کنید که تنها پنجره مقابل آن به وسیله یک پرده کره کره پوشانده شده است . همانطور که می دانید میزان روشنایی اتاق به وسیله تغییر دادن حالت پرده کره کره انجام می گیرد . بدین معنی که شما با تغییر دادن حالت قرار گرفتن پره ها میتوانید روشنایی  داخل اتاق را تنظیم کنید . یک دوربین عکاسی نیز بی شباهت به این اتاق تاریک نیست . محفظه پشت دوربین ، که فیلم عکاسی در آن جای می گیرد  دقیقاً یک اتاق با محفظه تاریک است که نور بدان قابل نفوذ نیست . مقابل این اتاق تاریک دوربین ، روزنه یا دیافراگم قرار دارد که کار آن همانند کار پرده کره کره در اتاق تاریک است . دیافراگم نیز همانند یک پرده کره کره دارای پره هایی است که به صورت مدور باز یا بسته می  شوند و با این عمل میزان نوری را که از خود عبور می دهند تنظیم می  کنند . بنابراین تنها وسیله ای که شدت و میزان نور رسیده به فیلم عکاسی را در دوربین تحت کنترل دارد ، روزنه یا دیافراگم می باشد . دیافراگم در داخل لنز تعبیه شده است که به وسیله حلقه ای روی بدنه لنز قابل کنترل می باشد . توجه داشته باشید هر درجه که عدد دیافراگم بزرگتر می شود ، میزان نوری را که از خود عبور می دهد ، به نصف مقدار قبلی کاهش می یابد . بنابراین عدد 2 بازترین درجه و عدد 16 بسته ترین درجه دیافراگم       می باشد . کنترل دیافراگم در عکاسی به منظور دو هدف مورد توجه قرار می گیرد :  الف ) میزان نوردهی به فیلم   ب) تعیین میزان عمق میدان دید موضوعات عکاسی میدان دید یا  depth of field در عکاسی به فاصله بین کانون عدسی لنز با موضوع مورد نظر را گویند . اصل مهم در تعیین عمق میدان دید و انتخاب دیافراگم این است که با هرچه تنگ کردن دیافراگم ، عمق میدان بیشتر می گردد و با هرچه بازکردن دیافراگم ، حد فاصل وضوح لنز کاهش می یابد . در عکاسی نجومی به روش غیر مستقیم ، دیافراگم را نباید زیاد بست ، چون با این عمل لبه های پره دیافراگم به صورت یک چند ضلعی در عکس ظاهر خواهند شد ( البته فقط در عکاسی از اجرام بزرگی مانند ماه بدر یا خورشید )‌ ولی در حالت کلی دیافراگم های 4 ، 8/2 ، 2 ، و یا حتی 4/1 پیشنهاد می شود . اما در عکاسی مستقیم بهتر است همیشه دیافراگم را روی بازترین حالت ممکن قرار داد . تعیین سرعت پلک یا شاتر در عکاسی :   برای روشن شدن مفهوم شاتر در دوربین عکاسی ، مجدداً اتاق تاریک ، پنجره مقابل آن و پرده کره کره را مجسم کنید . همانگونه که تغییر پره های کره کره عامل تعیین کننده میزان روشنایی اتاق محسوب می شود ، زمان ایجاد این روشنایی نیز باید تحت کنترل قرار بگیرد که این عمل به وسیله پرده ای که روی پرده کره کره نصب می شود انجام می گیرد که طی زمانی مشخص باز و بسته می شود . در دوربین عکاسی همانطور که تعیین میزان روشنایی را دیافراگم بر عهده دارد ، سرعت یا زمان ورود این روشنایی بر عهده شاتر است . به عبارت دیگر شاتر به عنوان یک محافظ مقابل فیلم قرار گرفته تا در هنگام لزوم برای نور دادن به فیلم در مدت زمان تعیین شده کنار رفته و پس از انجام عمل نوردهی به فیلم مجدداً مقابل فیلم را بپوشاند . به این نکته توجه داشته باشید که هر عدد شاتر به صورت دو برابر عدد ماقبل خود استاندارد شده است . بدین معنی که سرعت 60/1 ثانیه ، دو برابر سریعتر از سرعت 30/1 ثانیه به فیلم نور خواهد داد . با انتخاب یک درجه بالاتر ،‌ مقدار نوری که به فیلم می رسد دقیقاً نصف می گردد . بنابر این همواره دقت داشته باشید ، حتی یک درجه کم یا زیاد کردن سرعت شاتر معادل نصف یا دو برابر نوردهی به فیلم می باشد . معمولاً در عکاسی های نجومی از سرعت B  شاتر استفاده می شود مگر اینکه موضوع عکاسی خیلی نورانی باشد مانند ماه بدر یا خوشید . در این حالت شاتر دوربین با فشردن تکمه عکسبرداری باز شده و با برداشتن انگشت از روی تکمه ، به حالت اولیه خود باز می گردد . با این روش می توان شاتر دوربین را باز نگه داشت و به مدت زمان لازم به فیلم نور رسانید . لنز :   (lens ) همانگونه که می دانید برای ثبت تصاویر اجسام و مناظر بایستی از یک عدسی در دوربین عکاسی کمک گرفت . عدسی هایی که برای کار عکاسی طراحی و ساخته می شوند ، به صورت ترکیبی از عدسی های مختلف محدب و مقعر است که در نهایت به صورت یک لنز محدب یا مقعر عمل می کنند . در دوربین های تک عدسی انعکاسی نور پس از گذشتن از عدسی به آینه می رسد . سپس بازتاب آن از طریق منشور پنج وجهی به چشم می رسد . آینه و منشور تصویر معکوس عدسی ها را تصحیح میکنند . در لحظه عکسبرداری  آینه از مقابل فیلم کنار می رود . در این دوربین ها تصویری که از طریق عدسی اصلی به چشم می رسد ، با تصویری که بر روی فیلم ثبت می شود کاملاً یکی است . مهمترین مشخصه عدسی های عکاسی ، ترکیبی بودن آنها است . اصولاً معیار تفکیک و شناخت لنزها ، براساس فاصله کانونی آنها است . فاصله کانونی هر لنز به میلی متر (mm) روی لبه خارجی لنز حک شده و به راحتی قابل رویت است . بنابراین عدد فاصله کانونی لنز ، نشان دهنده کمیت یا کیفیت آن نیست و صرفاً نشان دهنده محل تشکیل تصویر روی کانون عدسی می باشد . معمولاً لنزها بر اساس فاصله کانونی به سه دسته تقسیم می شوند : 1 ) لنزهای نرمال یا چشمی :  به لنزهایی گفته می شود که توسط شرکت سازنده روی دوربین قرار می گیرد و با فاصله کانونی 50 یا 58 میلی متر ، تمامی مشخصات آن با مشخصات چشم انسان هماهنگ است .  2 ) لنزهای زاویه باز یا واید : ( wide angle ) از ویژگیهای این نوع لنز میدان دید بسیار وسیع و ثبت قسمت های بیشتری از موضوع است که لنز نرمال به سبب محدود بودن زاویه دید ، آنها را حذف می کند . در این نوع لنزها فاصله کانونی کم ( 30 mm) و عمق میدان وضوح به مراتب بیشتر از لنزهای نرمال است . 3 ) لنزهای زاویه بسته یا تله : ( tele photo ) از ویژگیهای این نوع لنز میدان دید محدود و قدرت بزرگنمایی بالا است . در این نوع لنزها فاصله کانونی زیاد (300mm) و عمق میدان دید کم است و می توان طوری لنز را روی موضوع میزان کرد که آنچه در پشت و جلوی موضوع قرار دارد محو گردد . بدیهی است هر لرزش خفیف دست یا دوربین هنگام عکسبرداری ، اثر چشم گیری روی وضوح و دقت عکس نهایی خواهد داشت .  نسبت کانونی مناسب :  یکی از مواردی که در عکاسی نجومی می باید مورد توجه قرار بگیرد نسبت کانونی و دیافراگم عدسی دوربین است . بطور کلی عدسی هایی که فاصله کانونی آنها بیشتر از 90 mm باشد ، میدان دید به نسبت کمتری دارند و به عنوان عدسی های میدان دید باز در عکاسی نجومی مورد استفاده قرار نمی گیرند . از طرفی در عکاسی نجومی به دلیل نور کم اجرام آسمانی ، عدسی هایی با نسبت های کانونی کم برتری دارند . چرا که در زمان های مشخصی اجازه ورود نور بیشتری را می دهند ولی عدسی هایی با فاصله کانونی کم دارای خطاهایی هستند که مخصوص این عدسی ها است . گویی ستاره ها به دور مرکز عکس ردهایی را پدید       می آورند که با افزایش فاصله از مرکز عکس این ردها بزرگتر و نمایانتر می شوند . برای رفع این اثر نامطلوب از نسبت های کانونی یکی مانده به بزرگترین اندازه استفاده می شود . یعنی دیافراگم را تا آخرین حد باز می کنیم . البته کیفیت عدسی دوربین هم در ایجاد این پدیده بسیار مهم است . اثر نامطلوب دیگری که با زیاد کردن فاصله کانونی کمتر می شود ، ناهمگنی تاریکی در رنگ زمینه است . این پدیده که در عدسی های نرمال و واید در نودهی های بلند مدت رخ می دهد موجب عدم یکنواختی تاریکی زمینه می شود . یعنی اگر در عکس ها از عدسی هایی با نسبت کانونی کم استفاده شود تصویر در مرکز عکس دارای زمینه ای روشنتر و هرچه به لبه ها نزدیک می شویم تاریکتر می شود .این پدیده اثری اجتناب ناپذیر است ولی با استفاده از عدسی هایی با نسبت کانونی بیشتر می توان شدت آن را کاهش داد . اما در عکاسی نجومی غیرمستقیم هرچه لنزی که پشت چشمی قرار می گیرد فاصله کانونی بیشتری داشته باشد ، وضوح تصویر پایین تری را ارائه می دهد چون حداقل فاصله کانونی عدسی افزایش می یابد . لنز های واید هم اگر چه حد اقل فاصله وضوحشان کمتر است ولی تصویر نهایی را کوچک می کنند و از قابلیت بزرگنمایی دوربین می کاهند . بهترین عدسی برای عکاسی غیر مستقیم عدسی نرمال 50 mm است که وضوح و بزرگنمایی مناسبی دارد .         فاصله سنج : شاید تصور کنید که برای عکاسی نجومی همیشه باید فاصله سنج عدسی را روی       تنظیم کرد چرا که اجرام آسمانی از دید دوربین در بینهایت هستند . اما در مورد عکاسی به روش غیرمستقیم این کار درست نیست . در واقع بهترین حالت تنظیم وضوح این است که فاصله سنج را روی حداقل آن قرار بدهیم . ابتدا دوربین دوچشمی یا تلسکوپ را تنظیم کنید سپس دوربین عکاسی را پشت چشمی قرار دهید و فاصله سنج را روی حداقل و دیافراگم را روی بازترین حالت ممکن قرار دهید و سپس نوردهی را تنظیم کنید . از پشت منظر یاب دوربین نگاه کرده و تصویر را به مرکز بیاورید . از پشت منظر یاب ممکن است تصویر چندان واضحی را نبینید ، چرا که نور از چندین عدسی گذر کرده است . اما اگر خوب تنظیم شده باشد مطمئناً نتیجه خوبی خواهید گرفت . روش عکاسی از پشت دوربین دوچشمی یا تلسکوپ  برای گرفتن عکس هایی با بزرگنمایی زیاد از ماه ، خورشید و چند سیاره پرنور حتماً نیازی به عدسی های تله گران قیمت نیست و با یک دوربین تک چشمی یا تلسکوپ کوچک و کمی دقت و تجربه می توان تصاویری بدست آورد که قابل مقایسه با عکس هایی است که با عدسی های تله 800 یا 1000 میلی متری گرفته می شود . برای عکاسی به این نحو سه روش وجود دارد : روش اول _ چشمی تلسکوپ و عدسی دوربین را باز کنید و دوربین را مستقیماً با یک آداپتور ( میله ای کوتاه برای اتصال دوربین به بدنه تلسکوپ ) به بخش انتهایی تلسکوپ وصل کنید . در این جا تلسکوپ حکم عدسی تله را پیدا می کند . تصاویر این روش دقت و وضوح خوبی دارند و اگر دوربین نلرزد و تنظیم باشد بهترین حالت تصویر است . روش دوم _ در این روش دوربین به تلسکوپ وصل می شود اما یک چشمی هم بین دوربین و تلسکوپ قرار می گیرد . که برای بزرگنمایی بیشتر استفاده می شود ولی همچنان دوربین بدون عدسی است . در این حالت کیفیت تصاویر کمی پایین تر است و همیشه از موتور رد یاب استفاده می شود . روش سوم _ در این روش عدسی دوربین و چشمی تلسکوپ هر دو بر جای خود باقی خواهند ماند و عدسی دوربین را مستقیماً با چشمی مماس می کنیم . در این حالت گرچه کیفیت نور و تصویر تا حدی کاهش می یابد و لی تصویر بزرگی بدست خواهد آمد که با کمی دقت افت تصویر به کمترین حد ممکن می رسد . در عکاسی به روش غیر مستقیم تمامی نوردهی ها و اندازه دیافراگم هایی که انتخاب می کنید بیشتر با تجربه بدست می آید . فراموش نکنید که وقتی عدسی دوربین را به چشمی می چسبانید اگر اطراف لنز را با پارچه سیاهی نپوشانید ، نور اضافی از کناره ها ی عدسی وارد دوربین شده و باعث نور دیدن فیلم می شود در هنگام مماس کردن عدسی به چشمی مراقب باشید که عدسی دوربینتان خراش بر ندارد . برای این منظور می توانید از یک واشر لاستیکی بین چشمی و عدسی دوربین استفاده نمایید . چند توصیه : نخستین نکته ساده که زحمت های چندین ماهه افراد زیادی را از بین برده ، اطمینان از این است که در هر بار جلو بردن فیلم ، یک فریم ( قاب ) به جلو رانده می شود . برای اطمینان از این موضوع کافی است زمانی که فیلم را داخل دوربین قرار می دهید ابتدا آزادی حرکت فیلم را گرفته وسپس با چند فریم اولیه نگاتیو ، در روز عکس بگیرید تا نگاتیو های مربوط به شب در لابراتوارهای ظهور و چاپ به اشتباه قطع نشود .  اگر به روش مستقیم و بدون موتور رد یاب از آسمان عکسبرداری می کنید ، نباید مدت نوردهی از 25 تا 30 ثانیه بیشتر گردد . در غیر این صورت  حرکت ظاهری اجرام آسمانی در فیلم های شما ردهایی را خواهند انداخت . اگر از عدسی تله استفاده می کنید این مدت زمان به کمتر از 20 ثانیه کاهش می یابد . برای جلوگیری از لرزش فیلم در هنگام باز یا بسته کردن دیافراگم می توانید یک جسم سیاه رنگ را مقابل عدسی دوربین قرار دهید . سپس دیافراگم را باز کنید و پس از چند ثانیه که تمامی لرزش های احتمالی از بین رفت ، با کنار بردن جسم سیاه نوردهی را آغاز کنید . برای بستن دیافراگم ، عکس این عمل را انجام دهید . یعنی پایان نوردهی را نه با بستن دیافراگم بلکه با قرار دادن جسم سیاه در مقابل عدسی دوربین انجام داده و سپس شاتر را آزاد کنید . نکته دیگر هوای مرطوب و نشستن قطرات شبنم برروی عدسی دوربین است که باید حتماً قبل از شروع عکاسی به آن توجه نمود . ولی جدا از همه این صحبت ها ، بهترین راهنمای شما عکس هایی است که با دوربینتان می گیرید . پس نوع جرم ، مدت زمان نوردهی ، حساسیت فیلم ، فاصله کانونی ، تاریخ و شرایط زمان عکسبرداری را حتماً یادداشت کنید تا بتوانید کارهای خود را به طور دقیق بررسی کنید . راهنمای عکاسی از ماه ماه از جهت های گوناگون آسان ترین جرم آسمانی برای عکاسی است . سطح ماه دارای جزئیات بسیار زیادی است که    شما می توانید از آنها عکس بگیرید .عکس و عکاسی از ماه همیشه برای ما هیجان           انگیز بوده است . لنز و سایز عکس : برای عکاسی از ماه شما به یک لنز تله و یا یک تلسکوپ نیازمندید . لنزهای معمولی دوربینهای شخصی، نمی توانند به خودی خود تصویر بزرگی از ماه به دست آورند و جرئیات ماه در این عکس ها قابل مشاهده نیست . ندازه ی تصویر ماه روی فیلم به فاصله ی کانونی لنز بستگی دارد و از فرمول زیر به دست می آید : اندازه ی عکس روی فیلم = 110÷ فاصله ی کانونی لنز برای یک نتیجه ی تقریبی می توان اندازه ی تصویر ماه را یک صدم فاصله ی کانونی در نظر گرفت . جدول زیر اندازه ی تصویر ماه را که با لنزهای مختلف بدست می آید، نشان می دهد . هم روی فیلم و هم روی اندازه ی 15برابر شده ی عکس . فاصله ی کانونی  ( mm ) اندازه ی تصویر ماه ( mm) بعد از 15 برابر شدن 28 0.25 3.8 50 0.45 6.8 100 0.91 14 200 1.8 27 300 2.7 41 400 3.6 54 500 4.5 68 600 5.4 81 750 6.8 100 1000 9.1 135 1250 11 170 1600 14.5 220 2000 18 270 بیایید فرض کنیم شما از یک لنز 35 میلیمتری با فاصله ی کانونی 50 میلیمتری استفاده می کنید .  در این صورت ماه ِ شما تنها 0.5 میلیمتر قطر خواهد داشت . حتی اگر آن را در بیشترین اندازه ی خودش بزرگ کنید ( 25×16) ماه به قدری کوچک است که اصلا جزئیاتی روی آن مشخص نخواهد بود . بنابر این شما باید از لنزهای بلند تله استفاده کنید . مثلا یک لنز 400 میلیمتری به شما تصویری به قطر 3.6 میلیمتر می دهد که در بزرکترین اندازه ی عکس به 54 میلیمتر می رسد . اما شاید این هم برای نشان دادن جزئیات ماه کافی نباشد . همچنین شما می توانید برای افزایش بزرگنمایی ازteleconverter  استفاده کنید که می تواند بزگنمایی را 2.3 برابر و یا بیشتر افزایش بدهد . اگر بر روی یک لنز 400 میلیمتری یک teleconverter  دوبرابر کننده نصب کنید فاصله کانونی خود  را به 800 میلیمتر افزایش داده اید که برای عکاسی از ماه به همراه جزئیاتش بسیار خوب است . البته بهتر است که تا می‌توانید از لنزهای با فاصله‌ی کانونی بزرگتر استفاده کنید . چگونگی استفاده از لنز تله : در اینجا چند نکته وجود دارد که به هنگام استفاده از این گونه لنزها با به آنها توجه داشته باشید . 1- حتما از پایه‌ی دوربین استفاده کنید و حتی الامکان از تماس مستقیم دست با دوربین خودداری کنید تا از لرزشهای احتمالی دوربین جلوگیری شود. حتی در عکاسی با زمان نوردهی بسیار کوتاه تماس مستقیم دست با دوربین کارماهرانه‌ای نیست . 2- لنز خود را در صورت امکان روی f/5.6   و یا f/8  قرار دهید بخصوص اگر ازteleconverter  استفاده می کنید . 3- در صورت امکان برای کاهش اثر خطاهای رنگی از فیلتر زرد استفاده کنید . 4- به دقت فوکوس کنید . فقط لنزتان را روی حالت بینهایت قرار ندهید و سریع عکس بگیرید . قرار دادن لنز روی حالت بینهایت ممکن است باعث شود که لنز گرمای انبساط را به درون خود راه دهد و یا دیگر چیزهایی که باعث ایجاد خطا در عکس می شوند . استفاده از یک teleconverter  به خاطره بزرگنایی که دارد ممکن است ایرادات را بهتر به شما نشان دهد . 5- به یاد داشته باشید که در استفاده ازteleconverter   باید دریچه‌ی دیافراگم دوربین را با توجه به آن تنظیم نمود. مثلا اگر در لنز 100 میلیمتری اگر f/8 مناسب باشد در 200 میلیمتری f/16   قرار می گیرد . 6-اگر نمی‌توانید از ماه در ابعاد بزرگ عکس بگیرید می‌توانید از هلال ماه کمی بعد از غروب خورشید که هوا مقداری روشن است به همراه درختان بلند و .... عکسهای زیبایی بگیرید. حتی می‌توانید از ستاره‌هایی که گاهی به ماه نزدیک می‌شوند استفاده کنید و یا با ماه یک عکس دونفره بیندازید .  منابع :  مجله نجوم اطلس راهنمای آسمان شب  روش عکاسی با دوربین زنیط Astrophotography for the Amateur  ( برگردان نگار نامور / www.telescope.ir )

فضا درس زندگی

کاربرد فناوری فضایی در زندگی روزمره
برای مشاهده بهتر تصویر روی آن کلیک کنید

فضا و سرعت با مثال مسابقه ای ۲

مسابقه‌ی لاک‌پشت و سفینه‌ی فضایی- قسمت دوم

سرعت سفینه‌ها ابعاد سفرهای فضایی با سفرهای زمینی ما بسیار فرق می‌کند است. سفر به نزدیکترین جرم فضایی (یعنی ماه) با سریع‌ترین هواپیماهای زمینی هم ممکن است روزها طول بکشد. سریع ترین سفینه‌ی فضایی هلیوس (Helios ) در حال نزدیک شدن به ماه سرعت سفینه دیپ اسپیس 1 (Deep Space 1) یکی از سریع‌ترین سفینه‌های ساخته شده، به حدی است که چهار روز پس از پرتاب، فقط می‌تواند حدود 1،000،000 کیلومتر از زمین فاصله بگیرد. می‌دانید 1،000،000 کیلومتر چه‌قدر است؟ اگر بخواهید این مسیر را پیاده بروید، باید در تمام روزهای هفته‌ی ماه‌های همه‌ی عمرتان، 8 ساعت در روز راه بروید. و اگر بخواهید در یک سال و با ماشین این مسیر را طی کنید، چنانچه تمام روزهای سال را 24 ساعته، با سرعت مجاز و در اتوبان‌های ایران رانندگی کنید و توقفی برای خواب، غذا، حمام و... نداشته باشید، یک ماه وقت کم می‌آورید تا به مقصد برسید. سریع‌ترین هواپیمای جت هم، برای طی این مسیر باید شش هفته‌ی تمام، بدون توقف پرواز کند. با چنین سرعت بالایی هم، ما نمی‌توانیم از کهکشان راه شیری خارج شویم. پس چه کار کنیم؟ آینده ! ؟ ... تصور تکنولوژی و پیشرفت های آینده، برای ما کار دشواری است؛ به همان اندازه که تصور داشتن خانه‌ای در ماه، برای انسان‌های غارنشین مشکل بود. دانشمند‌ها سعی می‌کنند، سفینه‌هایی روی کره‌های مختلف فرود بیاورند تا شاید بتوانند بر روی آن‌ها امکان زندگی دایمی زا فراهم کنند. در ضمن قصد دارند با افزایش سرعت سفینه‌ها به نقاط دوردست در فضا دست یابند. طبق نظریه‌ی انیشتین دست‌یابی به سرعت نور غیر ممکن است چون‌که با نزدیک شدن به آن، جرم زیاد می‌شود. بنا بر نظریه‌های موجود، اگر جسمی با سرعت نور حرکت کند جرم آن بی‌نهایت می‌شود و این عملا غیر ممکن است. با آن که تصور حرکت با سرعتی بیش از سرعت نور ممکن است، ولی برای رسیدن به آن، چه‌گونه می‌توانیم از این مرز عبورکنیم؟ شاید بشود روزی سفینه‌های تاشویی ساخت که با وزش بادهای بین ستاره‌ای، با سرعتی بالاتر از سرعت نور، از کهکشانی به کهکشان دیگر سفر کنند. تجربه‌های گذشته نشان داده که چیزی غیر‌ممکن نیست. جهان‌گردهای بزرگی که در قرن‌های پانزدهم و شانزدهم میلادی، قدم به دنیاهای ناشناخته و جدید گذاشتند و سرزمین‌های تازه‌ای را روی کره‌ی زمین کشف کردند، بر قایق‌های سنگین بادبانی سوار بودند. آن‌ها به سختی پارو می‌زدند ولی طی سال‌ها و ماه‌ها مسافت‌ها را طی می‌کردند. در آن زمان هنوز موتور بخار اختراع نشده بود، با این حال جستجوی بشر متوقف نشد و به جای انتظار برای اختراع‌های بهتر و جدیدتر از نیروی قوی باد برای حرکت در میان آب‌های ناشناخته استفاده کردند. تکنولوژی پیشرفت کرده و ما به فضا دست پیدا کرده‌ایم، اما در مقایسه با ناشناخته‌های جدید، مانند قایق سوارهایی بر اقیانوسیم.

فضا و سرعت با مثال مسابقه ای

مسابقه‌ی لاک‌پشت و سفینه‌ی فضایی- قسمت اول

فرض کنید می‌خواهید با اتومبیل به مسافرتی طولانی بروید و در طول سفر امکان توقفی ندارید. چه می‌کنید؟ اولین چیزی که به ذهن می‌رسد، همراه داشتن مقدار زیادی آذوقه است. اتومبیل شما هم به سوخت کافی احتیاج دارد. حالا فرض کنید به دلایلی اصلا قرار نیست خودتان سوار اتومبیل بشوید و می‌خواهید آن را بدون راننده به یک سفر طولانی مدت بفرستید. اولین مشکل، کنترل آن است. اتومبیل باید خود به خود حرکت کند و مسیرش را بیابد و با مشکلات غیر عادی مثل یک درخت شکسته در وسط جاده مواجه بشود! از طرفی سوخت آن محدود باشد و سفر ناتمام بماند. حالا اگر این مسافت، بسیار بسیار طولانی باشد (طولانی‌ترین مسیری را که می‌توانید تصور کنید) نمی‌توانید که صدها تانکر سوخت به آن ببندید چون که دیگر نمی‌تواند حرکت کند! پس چه کار باید کرد؟ از طرفی سرعت حرکت هم باید متناسب با مسافتی باشد که قرار است پیموده شود. در غیر این صورت مثل لاک پشتی است که بخواهد دور دنیا سفر کند. احتمالا قبل از رسیدن به مقصد می‌میرد. بنابراین سرعت اتومبیل باید تا حد امکان زیاد باشد. به همه‌ی این مشکلات این را هم اضافه کنید که اصلا جاده را نمی شناسید و از پیچ و خم آن و حوادث احتمالی موجود در مسیر، اطلاع درستی ندارید. شاید عده‌ای از شما بگویید که اصلا چنین سفر پر خطری را انجام نمی‌دهید. ولی آیا چیزی می‌تواند مانع میل فراوان ما انسان‌ها به درک ناشناخته‌ها بشود؟   تلسکوپ فضایی هابل، یکی از مشهورتریین سفینه‌های فضایی که به رشد علم بشری خدمت فراوانی کرده است. کشتی‌های فضایی و یا همان سفینه‌ها که بشر برای کشف فضای ناشناخته، به خارج از جو زمین می‌فرستد، همیشه با چنین مشکلاتی مواجه بوده‌اند. مهمترین موضوع آن است که سفینه‌های فضایی، مانند هر سیستمی، برای ادامه‌ی کار خود به منبع دائمی انرژی نیاز دارند. نبودن انرژی، حتی برای یک ثانیه، به قطع شدن فعالیت‌ها و حتی نابودی آن‌ها منجر می‌شود. بشر، از زمان‌های بسیار دور می‌دانست که خورشید منبع تمام انرژی‌های روی زمین است و در فضا هم می‌توان از آن استفاده کرد، ولی مشکل اساسی، تبدیل این انرژی به نوعی قابل استفاده، برای سفینه‌ها بود، که آن هم با ساخت باتری‌های خورشیدی رفع شد. این فکر، در ابتدا ساده می‌آید، ولی باید بدانید که تکنولوژی ساخت این باتری‌ها بسیار پیچیده است. آن‌ها باید از موادی ساخته شوند که در مقابل شرایط سخت دمایی (بسیار گرم و بسیار سرد) مقاومت کنند. در ضمن سبک هم باشند، در این حد که اگر وزن سفینه به اندازه‌ی مشت شما باشد، صفحه‌های خورشیدی مثل ورق کاغذی باشد که روی آن را می‌پوشاند. مساله‌ی بعدی، راه کنترل سفینه است تا که بتواند مسیر و مکانش را به درستی پیدا کند. در ضمن همیشه باید نوع قرار گفتن سفینه بررسی بشود. تصور کنید که اگر صفحه‌های خورشیدی آن به سمت زمین و آنتن‌های فرستنده‌اش به سمت خورشید باشد، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟ یکی دیگر از مشکلات، ماده‌ای است که سفینه از آن ساخته می‌شود. فرض کنید می‌خواهید باری را با یک کیف دستی نایلونی حمل کنید. اگر بار از یک حدی سنگین‌تر بشود، کیف پاره می‌شود. برای وزن‌های بیشتر می‌توان از کیفی نایلونی و کلفت‌تر استفاده کرد، ولی هیچ نایلونی در برابر یک بار 100 کیلویی مقاوم نیست. البته برای این کار می‌شود از مواد بهتری استفاده کرد، مثل یک کیف پارچه‌ای ضخیم، چوبی و یا حتی جعبه ای فلزی، ولی اگر باری داشته باشید که هیچ یک از این مواد نتواند وزن آن را تحمل کند، چه می‌کنید؟ سفینه‌ی فضایی روسی سایوز، سنگین‌ترین سفینه‌ی ساخته شده علاوه بر این، بدنه‌ی سفینه در معرض تغییرات شدید دما قرار دارد و ممکن است پی در پی بسیار گرم و یا بسیار سرد شود. ساختن چنین ماده‌ی سختی مانند درست کردن یک لباس بسیار مقاوم است که بتواند شما را در زمستان، گرم و در تابستان، خنک نگه دارد! حتی اگر بتوانیم تا این مرحله پیش برویم و سفینه‌ای بسیار مقاوم، با قابلیت کنترل کافی و منبع انرژی مطمئن بسازیم، نکته‌ی بعدی آن است که سفینه را به مدار زمین یا به موقعیت خاصی در فضا و یا حتی بر روی سیاره‌ای بفرستیم. هیچ می‌دانید که آن را چه گونه می‌توانید پرتاب کنید، چه وقت، به کجا، در چه جهتی و با چه سرعتی؟ پرتاب سفینه‌های فضایی به سمت سیاره‌های مختلف، مانند شوت کردن توپ به سمت دروازه است، با این تفاوت که هم شما و هم دروازه با سرعت سرسام‌آوری به دور خود می‌چرخید.

سخنرانی مردادماه

سخنرانی مرداد ماهنامه نجوم: پیدایش منظومه شمسی و

زمین

مجموعه سخنرانی های علمی – آموزشی درباره حیات در ماورای زمین با همکاری ماهنامه نجوم و فرهنگسرای ابن سینا چهارشنبه ۳ مرداد دومین برنامه خود را با موضوع پیدایش منظومه شمسی و زمین ادامه می‌دهد.

تحریریه نجوم

در این مجموعه سمینار با حضور کارشناسان شناخته شده نجوم به موضوعات جذاب و پر مخاطبی مانند حیات برون زمینی ، ماهیت بشقابهای پرنده و نظر علم در این باره ، دشواری های زندگی در فضا و آینده حیات در زمین و منظومه شمسی پرداخته می‌شود .

در دومین سمینار از مجموعه جستجوی حیات، بابک امین تفرشی ، سردبیر ماهنامه نجوم، به مفهوم حیات از نگاه بشر، چگونگی پیدایش منظومه‌شمسی و پیدایش زمین، و همچنین شکل‌گیری نخستین گونه‌ها‌ و تحولات زمین و حیات نوپای آن در آن دوران اولیه می‌پردازد.

این برنامه ساعت ۱۸ تا ۲۰ روز چهارشنبه ۳ مرداد به نشانی شهرک غرب ، انتهای ایران زمین شمالی ، فرهنگسرای ابن سینا برگزار میشود .

همچنین در صورت شرایط آب‌و هوایی مناسب پس از سخنرانی برنامه کوتاه رصد ماه و اجرام آسمانی با تلسکوپ و با حضور منجمان آماتور برگزار می شود.

ورود برای عموم علاقه‌مندان آزاد و رایگان است. برنامه‌های آینده این مجموعه سخنرانی‌ها نیز از طریق وب‌سایت نجوم اطلاع رسانی می‌شود.

سناریو برای ابر نواختر ها

 دانشمندان با بهره گیری از تلسکوپ غولپیکر زمینی وی ال تی (VLT) رصدخانه

جنوبی اروپا به شواهد مستقیمی دال بر وجود جریانی از مواد در اطراف کوتوله سفید

( پیش از انفجار) دست یافته اند.این شواهد خود دلیلی محکمی برای اثبات نظریه انفجار

 در سیستم های دوتایی است که در آن کوتوله های سفید مواد تشکیل دهنده ستارگان غول

 سرخ را مصرف می کنند. 

 

 

ابرنو اختر های نوع آی.ای (Ia) همواره معیار های بسیار مناسبی برای سنجش فواصل کیهانی و میزان گسترش عالم بوده اند، چرا که این دست از ابر نو اختر ها بسیار درخشان اند، به یکدیگر شباهت دارند و همیشه انفجار هایی با شدت یکسان در آنها صورت می گیرد.اگرچه که پیشرفت های قابل توجهی در زمینه مطالعه این گونه از ابر نواختر ها صورت گرفته،اما همواره ماهیت حقیقی آنها در پرده ای از ابهام باقی مانده است.بر اساس تئوری های کنونی در یک سیستم دوتایی یک کوتوله سفید به دور همدم خود که یک ستاره غول سرخ است می گردد و اندک اندک مواد تشکیل دهنده غول سرخ را به درون خود جذب می کند ، به بیان دیگر در تقابلی دو طرفه کوتوله سفید شروع به بلعیدن ستاره همدم خود می نماید. هنگامی که یک کوتوله سفید بیش از ظرفیت معین، مواد تشکیل دهنده ستاره همدم دوتایی خود را مصرف کند،توانایی لازم برای نگهداری آنها را نداشته و در نتیجه منفجر می شود.

 

نمایی خیالی قبل(سمت چپ) و بعد(سمت راست)  از انفجار ابر نو اختری، در تصویر سمت راست جرم ستاره کوتوله سفید به حالت بحرانی رسیده است و در اثر انفجار هسته اى حرارتى مواد تشکیل دهنده این ستاره در فضای اطراف پراکنده می گردند.

ابر نو اختر اس ان 2006 ایکس (SN 2006X) در فاصله 70 میلیون سال نوری از زمین در کهکشان مارپیچى ام 100 (M100) منفجر شده است.مشاهداتی که توسط  طیف نگار نور مرئی و فرابنفش (UVES) تلسکوپ غولپیکر 8.2 متری رصدخانه (ESO) در طی چهار ماه صورت گرفته جریانی از مواد را پیش از انفجار به دور ستاره کوتوله سفید نشان داده است.این مواد قشری را با گستره متفاوتی (بین 0.5 سال نوری و 3000 بار فاصله زمین تا خورشید) در اطراف مرکز انفجار شکل داده اند.بررسی های دقیق تر نشان داد که مقدار مواد  اطراف کوتوله سفید با مقدار موادی که ستاره غول سرخ از دست داده بود برابر  است.

به عقیده دانشمندان از آنجا که ذرات پس ار انفجار ابر نو اختری با سرعتی برابر 50 کیلیومتر بر ثانیه در فضا منتشر می شوند، پس می بایست مواد مذکور 50 سال قبل از این حادثه از اطراف ستاره کوتوله سفید پراکنده شده باشند.

سرعت انتشار 50 کیلومتر بر ثانیه از اهمیت بسیار بالای برخوردار است، چرا که برابر با سرعت باد های ستاره ای است که توسط ستارگان غول سرخ در فضا منتشر می شوند.چنان که لایه های خارجی ابر و اختر به هنگام انفجار در فضا پراکنده می شوند،با برخورد با مواد منتشر شده از ستارگان غول سرخ جذب آنها می گردندو دانشمندان قادر به تمایز آنها از یکدیگر خواهند بود.ابر نواختر ها همواره تاثیر به سزایی در محیط اطراف خود دارند.

موضوع حائز اهمیت این است که" آیا مشاهداتی که از ابر نو اختر اس ان 2006 ایکس (SN 2006X) به دست آمده قابل بسط دادن به همه ابرنو اختر های از این دست می باشد یا کاملا اتفاقی است؟" به عقیده دانشمندان سایر ابر نو اختر ها نیز از این ویژگی برخوردارند.

تنها با مشاهداتی که در آینده صورت خواهد گرفت،می توان به پاسخ هایی برای سوالات بیشمار کنونی دست یافت.

هر منجم یک اپتیک

دیروز به یکی از سایت ها مراجعه کرده بودم که

 متوجه پیغام قشنگی شدم

بالای سایت نوشته شده بود

هر منجم یک اپتیک

امروز تصمیم گرفتم یک لیست کلی از اپتیک ها

 دراختیارشمادوستداران زیبایی های آسمان

شب 

قرار بدهم

 

 

   

تلسکوپ 9 سانتی‌متر شکستی SKP909AZ3

ابزاری در رده‌ی تلسکوپ‌های شکستی متوسط با میدان دید مناسب و نسبت کانونی زیاد. به همراه ابزار مستقیم کننده تصویر و پیچ‌های کنترل حرکت ریز برای تنظیم دقیق. مناسب برای منجمان آماتور و دوست‌داران طبیعت.

قیمت: 275,000 تومان           

 

                       

تلسکوپ 102 میلی‌متری لوله‌بلند با پایه‌ EQ3-2

ابزاری در رده تلسکوپ‌های شکستی متوسط با نسبت کانونی زیاد. به همراه ابزار مستقیم کننده تصویر و پیچ‌های کنترل حرکت‌ریز برای تنظیم دقیق. مناسب برای منجمان آماتور و دوستداران طبیعت.

قیمت: 580,000 تومان

تلسکوپ 70 میلی‌متر شکستی لوله کوتاه با پایهAZ3 ابزاری در رده تلسکوپ‌های شکستی کوچک با میدان دید مناسب و نسبت کانونی کم (f/5). به همراه ابزار مستقیم کننده تصویر و پیچ‌های کنترل حرکت ریز برای تنظیم دقیق. مناسب برای منجمان آماتور و دوست‌داران طبیعت. قیمت: 185,000 تومان
تلسکوپ شکستی آپوکروماتیک 132 میلی‌متر ویلیام اپتیکس و FLT 132 mm Triplet APO William Optics ابزاری رویایی برای علاقه‌مندان جدی رصد زیبایی‌های آسمان. با دیدن جزییاتی که با چنین تلسکوپی در رصد با چشم یا در عکاسی نمایان می‌شود، تجربه‌ای استثنایی از آسمان خواهید داشت. قیمت: 4,800,000 تومان

تلسکوپ دابسونی 6 اینچ Skywatcher

تلسکوپی متوسط با قطر دهانه 153 میلی‌متر، با استقرار سمت و ارتفاعی و نصب بسیار سریع و راحت

قیمت: 325,000 تومان

 

 

 

 

 

 

 

 

تلسکوپ 14 اینچ LX200R کارخانه Meade

تلسکوپ غولپیکر مید با ساختار اشمیت - کاسگرین و پوشش UHTC برای شفافیت و افزایش کنتراست تصویر. مناسب برای کارهای جدی رصدی و رصدخانه‌ها.

قیمت: 11,800,000 تومان

 

 

 

             تلسکوپ 10 اینچ LX90 GPS کارخانه Meade

تلسکوپی در رده تلسکوپ‌های بزرگ آماتوری با طول لوله کوتاه و حمل و نقل ساده و امکان جستجوی خودکار هزاران جرم در آسمان. مناسب برای علاقه‌مندان جدی زیبایی‌های آسمان.

قیمت: 4,345,000 تومان

 

 

برای اطلاعات بیشتر از این اپتیک ها می توانید به این سایت

 مراجعه کنید

www.asemaneshab.com

 

برای دیدن انواع تلسکوپ های مید آمریکایی در اصل بهترین

اپتیک ها به سایت زیر مراجعه کنید

من نمونه هایی رو از مید برای شما میگذارم ببینید

زیبایی های آسمان شب با تلسکوپ ۱۲ اینچ مید که ممکنه تصویرشو بذارم

 

 

 

 

 

این ۱۰ اینچی مید هست

با این تلسکوپ یک همچین تصویری در یافت می کنید

   

 

 

وحالا رویایی ترین تلسکوپ

مید۱۲ اینچی آسمان را به خانه هایتان بیاورید

M104 از نگاه این تلسکوپ

M57 از نگاه ۱۲ اینچی مید

M42 زیبایی های آسمان در این سحابیست سحابی جبار از دید رویایی

 ترین تلسکوپ

 

 

۱۴اینچی مید

                                                        ۱۶اینچی مید

 

 

www.buytelescopes.com

 

 

  به امید این که همه ی ما هر شب به آسمان نگاه کنیم

 

            آسمانتان پرستاره

 

 

 

 

 

اصفهان و عکس هایی از روز نجوم

حالا که همه ی ۲ تا خبر در باره ی اصفهان بوده

عکس های روز نجوم در اصفهان رو هم ببینید

              موفق باشید و پیروز

            همراه با آسمانی پرستاره

المپیاد جهانی فیزیک

 برگزاری سی و هشتمین المپیاد جهانی

  فیزیک در اصفهان با شرکت ۷۶ کشور از سرار

   دنیا دیروز صبح  آغاز به کار کرد

 

 

 

 

افتتاحیه المپیاد فیزیک در اصفهان با حضور میهمانان ویژه‌ای نظیر غلامعلی حداد عادل، رئیس مجلس شورای اسلامی، محمود فرشیدی وزیر آموزش و پرورش، مرتضی بختیاری استاندار اصفهان و برخی از نمایندگان مردم استان اصفهان در مجلس شورای اسلامی برگزار شد.

 

در حدود ساعت 9:15  23/4/1386 دانش آموزان 76 کشور جهان به همراه 140 نفر از لیدر ها یشان در حالی که در ضیافت شام شب گذشته در دانشگاه با هم آشنا شده بودند در مقابل آمفی تیاتر دانشگاه صنعتی اصفهان وبا لباس های زیبای محلی خود حضور پیدا کردند تا سی و هشتمین المپیاد  جهانی فیزیک  را آغاز نمایند.

علاوه بر دانش آموزان وزیر آموزش و پرورش و دکتر حداد عادل ،رییس دانشگاه صنعتی اصفهان و جمعی از استادان و پیش کسوتان علم نیز حضور پیدا کرده بودند .

پس از اجرای موسیقی همراه رقص سنتی گروه سایه موزیک ویدیویی از دانشمندان ایرانی در طول تاریخ نشان داده شد و بعد از آن دکتر سپهری رییس کمیته ی المپیاد در ایران سخنرانی ای ارایه دادند .

بعد از این سخنرانی و اجرای رقص محلی ای دیگر تمام کشور ها به همراه تور لیدر های خود بر روی سن آمدند و پرچم خود را در حین تشویق های حضار به اهتزاز در آوردند و در انتها نیز دانش آموزان کشور ما با تشویقی دو چندان بر روی سن آمدند  در این لحظات انسان می توانست متحد بودن ملیت های گوناگون از 5 قاره جهان را مشاهده کند .

پس از آن رییس المپیاد جهانی فیزیک دکتر والدمر گوزکوسکی برای ایراد سخنرانی بر روی سن آمدند و آماری از تعداد شرکت کنندگان و لیدر های آن ها ارایه دادند و از کادر بزرگی که در شهر تاریخی و زیبای اصفهان میزبان این تعداد زیاد شرکت کننده شده بود تشکر فرمودند و به طور ویژ ه از رییس آن ها پروفسور سپهری و از اسپانسر های این برنامه که بدون آن ها برگزاری این المپیاد ممکن نبود .

بعد از موسیقی ای که گروهی از خوانندگان محلی اجرا نمودند وزیر آموزش و پرورش پس از بیان قسمتی از قدرت و زیبایی فیزیک و با عرض خیر مقدم برای کشور های شرکت کننده از اتحاد کشور ها سخن گفت و از 28 سال شرکت ایران در المپیاد فیزیک و دست یابی حدود 25 مدال طلا به وسیله ی حدود 90 دانش آموز شرکت کننده .  

پس از ایشان  دکتر حداد عادل، از حمایت کنندگان اصلی  برگزاری المپیاد، از میزبانی اصفهان پایتخت صابق جهان اسلام تشکر کرد ند و از ایران که نقش خود را برای ایجاد دوستی بین کشور ها ثابت نموده است .

پس از وی استاد کوثری از پیش کسوتان سنتور کشور بر روی سن آمدند و با بیان تاریخ چه ای از سنتور قطعه ی بسیار زیبایی را نواختند .

در انتها نیز گروه سایه با اجرای رقص محلی دیگر به مراسم خاتمه دادند .

  اطلاعاتی در باره المپیاد فیزیک

 ساختار :
مسابقه المپیاد فیزیک در دو روز برگزار می شود، یک روز برای امتحان نظری و یک روز تجربی. در امتحان نظری سه سئوال طرح می شود که در مجموع چهار زمینه مختلف فیزیک دبیرستانی را پوشش می دهد. مدت امتحان پنج ساعت است. امتحان تجربی در روز دیگر برگزار می شود و در آن یک یا دو مسئله به دانش آموزان داده می شود. مدت این امتحان نیز پنج ساعت است. بین دو امتحان نظری و تجربی یک روز استراحت است. هر تیم از حداکثر پنج دانش آموز و دو مربی تشکیل می شود. دانش آموزان از دبیرستان یا هنرستان هستند و دانش آموزان مدارس عالی و دوره های فوق دیپلم پذیرفته نمی شوند. مربی ها اعضای مجمع عمومی هستند و در مجمع حق رای دارند. سئوالها به زبان خود دانش آموز به او داده می شود و دانش آموز نیز مسئله را به زبان خود حل می کند. به این ترتیب مدتی از وقت مربی صرف ترجمه سئوال ها و پاسخ ها می شود. نکته دیگر این که پس از تصحیح اوراق توسط گروه تصحیح که از کشور برگزار کننده است، مربی هر کشور حق دارد به نمره تیم خود اعتراض کنند. این اعتراض نیز در روز خاصی انجام می شود.

 
هزینه ها :
از نظر هزینه ها قاعده کلی این است: هزینهء سفر تمامی شرکت کنندگان یک کشور اعم از دانش آموز، مربی، ناظر، و میهمان توسط خود آن کشور پرداخت می شود. اما هر کشور از لحظه ورود به کشور میزبان تا لحظه خروج میهمان است یعنی هزینه های وی شامل اقامتگاه، غذا، رفت و آمد، گردش ها و غیره توسط کشور میزبان پرداخت می شود. اخیرا به واسطه هزینه سنگین برگزاری و قدرت مالی بسیاری کشورها، قرار شده است کشورهای شرکت کننده داوطلبانه مبلغی مشخص را به عنوان "حق شرکت" پرداخت کنند. به نظر می رسد این مبلغ کم کم از حالت داوطلبانه خارج و اجباری شود. تعداد کشورهای شرکت کننده در المپیاد فیزیک هر سال افزایش یافته است، به طوری که سال گذشته در المپیاد سنگاپور 82 کشور حضور داشتند. تعداد زیاد شرکت کننده، به علاوه هزینه تهیه وسایل امتحان تجربی که در آن همه دانش آموزان می بایست با وسیله ای یکسان امتحان دهند هزینه برگزاری المپیادها را بسیار بالا برده و برگزاری آن را بسیار دشوار کرده است. با توجه به این مسائل موضوع برگزاری المپیادهای منطقه ای مد نظر قرار گرفته است. این فکر جدید نیست و تا کنون المپیاد کشورهای ناحیه بالکان، المپیاد کشورهای ناحیه خلیج فارس، و المپیاد کشورهای آسیایی، هر یک در نواحی مربوط به خود برگزار شده است.

 
کمیته برگزارکننده المپیاد 2007
 
دکتر محمد سپهری راد، از دانشگاه شهید بهشتی، رئیس کمیته

دکتر محمدرضا اجتهادی، از دانشگاه صنعتی شریف، مسئول کمیته علمی

آقای حسین میرزایی، از وزارت آموزش و پرورش و رئیس باشگاه دانش پژوهان جوان

دکتر منصور وصالی، از دانشگاه تربیت معلم شهید رجایی، مسئول کمیته فوق برنامه

مسئول دبیرخانه: خانم ترانه شیمی

ارگان برگزار کننده: وزارت آموزش و پرورش

 
اعضاء کمیته علمی المپیاد
 
دکتر محمدرضا اجتهادی، دانشگاه صنعتی شریف (رئیس کمیته)

 دکتر امید اخوان، دانشگاه صنعتی شریف

 دکتر رضا عسگری، پژوهشگاه دانشهای بنیادی

 آقای سید مهدی فاضلی، دانشجوی دکتری دانشگاه صنعتی شریف

دکتر فرهنگ لران، دانشگاه صنعتی اصفهان

دکتر سامان مقیمی عراقی، دانشگاه صنعتی شریف

 دکتر ارشمیدس نهال، دانشگاه تهران

 دکتر نیما همدانی رجاء، پژوهشگاه دانشهای بنیادی

 
تاریخچه المپیاد جهانی فیزیک
 
المپیاد جهانی فیزیک مسابقه ای است بین المللی در فیزیک و برای دانش آموزان دبیرستانی. اولین این مسابقات در سال 1967 در ورشو (لهستان) برگزار شد. از آن تاریخ به بعد این المپیادها به جز سه سال (1973، 1978، و 1980) همه ساله در یکی از کشورهای جهان برگزار شده است.در این اولین المپیاد دعوتنامه برای کشورهای اروپای مرکزی ارسال شده بود و چهار تیم که عبارت بودند از بلغارستان، چکسلواکی، مجارستان، و رومانی این دعوت را پذیرفتند (با در نظر گرفتن دانش آموزان کشور میزبان، لهستان، پنج تیم در مسابقه حضور داشتند. ). در این المپیاد یک روز به امتحان نظری و یک روز به امتحان تجربی اختصاص داشت. نکته قابل توجه این بود که دانش آموزان می بایست صبر می کردند تا برگه های امتحانی آنها تصحیح شود. به این ترتیب دو روز وقت آزاد داشتند که برای آنها سفری تفریحی با هواپیما در داخل لهستان تدارک دیده شد. دومین المپیاد بلافاصله سال بعد در مجارستان ترتیب یافت. در این المپیاد به تعداد کشورهای شرکت کننده سه کشور آلمان شرقی، اتحاد جماهیر شوروی، و یوگسلاوی اضافه شده بود. در دومین المپیاد نیز مانند المپیاد اول تیم هر کشور از سه دانش آموز و یک سرپرست تشکیل می شد. در این المپیاد مجمع عمومی نیز تشکیل و اساسنامه برگزاری المپیادها تصویب شد. جالب این که با گذشت سال ها بنیان این اساسنامه هنوز تغییر نکرده است.                                                                           

المپیاد سوم در 1969 در چکسلواکی، المپیاد چهارم در 1970 در اتحاد جماهیر شوروی، و المپیاد پنجم سال بعد در بلغارستان برگزار شد. در این المپیاد اخیر بود که تعداد دانش آموز شرکت کننده برای هر تیم به پنج نفر ارتقاء یافت. از المپیاد ششم که در 1972 در رومانی برگزار شد برای اولین بار کشورِِِی غیر اروپایی یعنی کوبا و کشوری از اروپای غربی یعنی فرانسه نیز شرکت کردند. گرچه تعداد کشورهای شرکت کننده در المپیادها افزایش یافته بود اما متأسفانه هیچ کشوری میزبانی المپیاد سال 1973 را نپذیرفت و در حالی که احساس می شد برگزاری این المپیادها از بین می رورد لهستان پذیرفت بار دیگر میزبان المپیاد 1974 باشد. لهستان در این سال برای اولین بار از تیم کشور آلمان غربی نیز برای حضور در المپیاد دعوت کرد. میزبان المپیاد سال 1975 آلمان غربی بود. در این سال در مجمع عمومی تغییراتی در اساسنامه المپیاد به تصویب رسید. مهمترین این تغییرات یکی کم کردن تعداد پرسشهای امتحان نظری از چهار سئوال به سه سئوال بود؛ دیگری کم کردن تعداد زبان های مورد استفاده از چهار زبان روسی، انگلیسی، آلمانی، و فرانسوی، به تنها دوزبان روسی و انگلیسی بود؛ و سومین تغییر قراردادن یک روز استراحت میان امتحان نظری و عملی برای دانش آموزان بود. در سالهای 1975، 1976، و 1977 المپیاد به ترتیب در کشورهای آلمان شرقی، مجارستان (برای بار دوم)، و چکسلواکی (برای بار دوم) برگزار شد.

در سال 1984 المپیاد در کشور سوئد برگزار شد. در این المپیاد با توجه به تعداد زیاد کشورهای شرکت کننده و هزینه بر بودن برگزاری المپیاد ها ، کشور دیگری برای سال های بعد داوطلب برگزاری نشد. از این رو تصمیم گرفته شد که دبیرخانه ای ثابت با مسئولیت دکتر گورژوسکی تشکیل شود تا برای برگزاری درازمدت المپیادها برنامه ریزی کند. از آن سال المپیادها مرتبا برگزار شده است و معمولا کشور برگزار کننده برای چندین سال بعد نیز مشخص است.