عید غدیر مبارک

پیشاپیش عید بزرگ مسلمانان رو به همه ی شما

بازدیدکنندگان عزیز تبریک عرض می کنم

عید سعید غدیر خم مبارک باد

مریخ و یک ضربه ی دیگر mars

                                            MARS NEWS                     

Astronomers funded by NASA are monitoring the trajectory of an asteroid named 2007 WD5 that is expected to cross the orbital path of Mars early next year. Calculations by NASA's Near-Earth Object Office at the Jet Propulsion Laboratory indicate that the 164-ft wide asteroid may pass within 30,000 miles of Mars at about 6 a.m. EST on Jan. 30, 2008.

"Right now asteroid 2007 WD5 is about half-way between the Earth and Mars and closing the distance [to Mars] at a speed of about 27,900 miles per hour," said Don Yeomans, manager of the Near Earth Object Office at JPL.

Above: This artist rendering uses an arrow to show the predicted path of the asteroid on Jan. 30, 2008. The orange swath indicates the area it is expected to pass through. Mars may or may not be in the asteroid's path. Image credit: NASA/JPL. [animation]

There is a 1-in-75 chance of 2007 WD5 hitting Mars; researchers can't be more confident than that because of uncertainties in the asteroid's orbit. If this unlikely event were to occur, however, the strike would happen somewhere within a broad swath across the planet north of where the Opportunity rover is.

"We estimate such impacts occur on Mars every thousand years or so," said Steve Chesley, a scientist at JPL. "If 2007 WD5 were to thump Mars on Jan. 30, we calculate it would hit at about 30,000 miles per hour and might create a crater more than half-a-mile wide." The Mars Rover Opportunity is currently exploring a crater approximately this size.

Sign up for EXPRESS SCIENCE NEWS delivery

Such a collision could release about three megatons of energy. Scientists believe an event of comparable magnitude occurred here on Earth in 1908 in Tunguska, Siberia, but no crater was created. The object was disintegrated by Earth's atmosphere before it hit the ground, although the air blast devastated a large area of unpopulated forest. The Martian atmosphere is much thinner than Earth's so a similar sized impactor would be more likely to reach the ground.

Asteroid 2007 WD5 was first discovered on Nov. 20, 2007, by the NASA-funded Catalina Sky Survey and put on a "watch list" because its orbit passes near the Earth. Further observations from both the NASA-funded Spacewatch at Kitt Peak, Ariz., and the Magdalena Ridge Observatory in New Mexico gave scientists enough data to determine that the asteroid was not a danger to Earth, but could potentially impact Mars.

Because the asteroid has been tracked for little more than a month, there is still some uncertainly about the path it will take. "Over the next five weeks, we hope to gather more information from observatories so we can further refine the asteroid's trajectory," says Yeomans. More data could eliminate or confirm the possibility of an impact.

ترجمه

مریخ دچار ضربه می شود

«۲۰۰۷ WD۵» نام سیارکی جدید است که در محدوده‌ی داخلی منظومه‌ی شمسی پیدا شده است. این سیارک در طرح جستجوی ناسا برای سیارک‌هایی کشف شده که احتمال برخورد به زمین داشته باشند. ولی خطری از جانب این سیارک برای ساکنین زمین وجود ندارد. در عوض طبق محاسبات احتمال برخورد

این سیارک با مریخ ۱ به ۷۵ است.

 

 

مریخ احتمالا قلمرو بعدی انسان خواهد بود و هم اکنون مطالعات بسیاری برای شناخت آن انجام می‌شوند. از جمله‌ی ساخته‌های بشر که در حال بررسی مریخ هستند می‌توان به مریخ نوردهای دوقلو و معروف ناسا، «روح» و «فرصت» و مدارگردهای بسیاری نظیر مدارگرد اکتشافی مریخ، سریع السیر مریخ و دیگر مدارگردها اشاره کرد. در واقع اکنون مریخ در کانون توجه مطالعات منظومه‌ای قرار دارد.

با این حساب اگر سیارک تازه کشف شده به سمت مریخ رفته و به مریخ برخورد کند، می‌توانیم از تمام ابزارهای خود برای رصد این پدیده‌ی شگفت استفاده کنیم. پس از برخورد شومیکر لوی-۷ به مشتری تاکنون چنین پدیده‌ای را مشاهده نکرده‌ایم و البته این برخورد کاملا بی‌سابقه است چرا که این‌بار یک سیاره‌ی گازی مورد حمله قرار نمی‌گیرد بلکه یک سیاره‌ی سنگی میزبان سیارک می‌شود و می‌توانیم روند برخورد سیارک‌ها با سیارات سنگی یا اقمار را به طور زنده بررسی کنیم. این فرصتی است که تا بحال نداشته‌ایم.

۲۰۰۷ WD۵ هم اکنون بین زمین و مریخ قرار دارد و با تقریبا با سرعت ۳۰ هزار کیلو متر در ساعت به سمت مریخ پیش می‌رود. با این حساب اگر برخوردی پیش آید نیروی زیادی در حد نیروی برخورد عظیم «تونگوسکا» آزاد خواهد شد و یک دهانه‌ی جدید روی مریخ شکل می‌گیرد. ولی خوشبختانه هیچ یک از کاوشگران مریخ در معرض خطر نیستند. از جمله مریخ نوردهای دوقلو ناسا به اندازه‌ی کافی از مکانی که احتمال برخورد وجود دارد دور هستند.

مدتی است که بحث سیارکی دیگر با نام «آپوفیس» کاملا رسانه‌ای شده است و در روزنامه‌ها و مجلات و وبلاگ ها کم درباره‌ی آپوفیس مطلب نمی‌بینیم.

آپوفیس نام سیارکی است که در حال حرکت به سمت زمین است و در سال ۱۹۹۴ کشف شد. از آنجا که این جسم به سمت زمین حرکت می‌کند احتمال برخورد آن با زمین هم وجود دارد. محاسبات اولیه مداری آپوفیس نشان دادند که احتمال برخورد آپوفیس به زمین ۱ به ۴۵۰۰۰ است ولی محاسبات جدیدتر در چند سال گذشته این احتمال را بسیار بیشتر پیش بینی می کنند؛ ۱ به ۳۷.

طبق پیش بینی ها ۱۰ بهمن امسال برخورد سیارک تازه کشف شده با مریخ اتفاق می‌افتد باید صبر کرد و دید که آیا برخوردی اتفاق می‌افتد یا خیر. اگر برخورد بین ۲۰۰۷ WD۵ و مریخ اتفاق بیافتد باید بیشتر به آپوفیس توجه کنیم و خطر آن را جدی‌تر تلقی کنیم.

نخستین زن پاکستانی که نامزد سفر به فضا شده است

نخستین زن پاکستانی که نامزد سفر به فضا شده است

نامیرا سالیم - نخستین زن پاکستانی نامزد سفر به فضا - در راستای آماده‌سازی برای این سفر حساس به عنوان نخستین تبعه آن کشور به قطب‌های شمال و جنوب سفر خواهد کرد.

 این زن پاکستانی پرچم کشورش را در قطب جنوب برافراشته خواهد کرد.

وی قرار است ماه آینده به همراه یک هیات بین‌المللی به قطب جنوب سفر کند.

روز گذشته نخست وزیر پاکستان پرچم کشورشان را به سالیم 35 ساله هنرمند سرشناس این کشور اعطاء کرد.

سالیم قرار است در سال 2008 با اولین کشتی مسافربری فضایی تجاری جهان به فضا برود.

آخرین ماهواره های gps روسیه به فضا فرستاده شدند

آخرین ماهواره های gps روسیه به فضا فرستاده شدند

روسیه راکت حامل سه ماهواره را که سیستم موقعیت‌یاب این کشور را تکمیل خواهند کرد، روز گذشته، با موفقیت به فضا پرتاب کرد.

 سیستم نقشه‌ی Glonass که توسط ارتش روسیه کنترل می‌شود تقریبا تمامی روسیه را تحت پوشش داشته و پیش‌بینی می‌شود که با عمل کردن تمامی 24 ماهواره‌ی موقعیت‌یاب آن تا پایان سال 2009 تمامی زمین را تحت پوشش قرار دهد.

بر اساس این گزارش موشک فضایی روسیه روز گذشته از پایگاه فضایی بایکونور این کشور در قزاقستان به فضا پرتاب شد.

فعالیت بر روی سیستم ماهواره‌یی موقعیت‌یاب جهانی Glonass در دوران اتحاد جماهیر شوروی و در نیمه اول دهه‌ی 70 آغاز شد. اما رکورد اقتصادی روسیه در اواخر دهه‌ی نود موجب اتمام بودجه این طرح و تعطیلی آن شد اما ولادیمیر پوتین اکنون اطمینان داده که بودجه این طرح از محل بودجه دولت تامین خواهد شد.

مقامات اظهار کرده‌اند که Glonass در کنار سیستم موقعیت‌یاب جهانی آمریکا کار خواهد کرد و دولت آمریکا می‌تواند شهروندان معمولی را از دسترسی به آن باز دارد، همانطور که در طول عملیات نظامی اخیر در عراق چنین کرده است.

آفریقا و یک ماهواره اپراتوری

خبر جدید

یک اپراتور خدمات ماهواره‌ای سراسر آفریقا نخستین ماهواره خود موسوم به RASCOM _QAF1 را پرتاب کرد.

 پرتاب این ماهواره بخشی از برنامه این اپراتور برای ارائه خدمات ارتباطاتی و مخابراتی برای مناطق روستایی در آفریقاست.

همچنین با کمک این ماهواره خدمات دیگری چون خطوط تلفن بین شهری و بین‌المللی، تلویزیون‌های ماهواره‌یی و خدمات اینترنتی پوشش داده خواهد شد.

voyger news

 

                                                                              voyger news        

 

San Francisco, CA. - NASA's Voyager 2 spacecraft has followed its twin Voyager 1 into the solar system's final frontier, a vast region at the edge of our solar system where the solar wind runs up against the thin gas between the stars. However, Voyager 2 took a different path, entering this region, called the heliosheath, on August 30, 2007. Because Voyager 2 crossed the heliosheath boundary, called the solar wind termination shock, about 10 billion miles away from Voyager 1 and almost a billion miles closer to the sun, it confirmed that our solar system is " squashed" or " dented"- that the bubble carved into interstellar space by the solar wind is not perfectly round. Where Voyager 2 made its crossing, the bubble is pushed in closer to the sun by the local interstellar magnetic field. "Voyager 2 continues its journey of discovery, crossing the termination shock multiple times as it entered the outermost layer of the giant heliospheric bubble surrounding the Sun and joined Voyager 1 in the last leg of the race to interstellar space." said Voyager Project Scientist Dr. Edward Stone of the California Institute of Technology, Pasadena, Calif. The solar wind is a thin gas of electrically charged particles (plasma) blown into space by the sun. The solar wind blows in all directions, carving a bubble into interstellar space that extends past the orbit of Pluto. This bubble is called the heliosphere, and Voyager 1 was the first spacecraft to explore its outer layer, when it crossed into the heliosheath in December 2004. As Voyager 1 made this historic passage, it encountered the shock wave that surrounds our solar system called the solar wind termination shock, where the solar wind is abruptly slowed by pressure from the gas and magnetic field in interstellar space. Even though Voyager 2 is the second spacecraft to cross the shock, it is scientifically exciting for a couple of reasons. The Voyager 2 spacecraft has a working Plasma Science instrument that can directly measure the velocity, density and temperature of the solar wind. This instrument is no longer working on Voyager 1 and estimates of the solar wind speed had to be made indirectly. Secondly, Voyager 1 may have had only a single shock crossing and it happened during a data gap. But Voyager 2 had at least five shock crossings over a couple of days (the shock " sloshes" back and forth like surf on a beach, allowing multiple crossings) and three of them are clearly in the data. They show us an unusual shock. In a normal shock wave, fast-moving material slows down and forms a denser, hotter region as it encounters an obstacle. However, Voyager 2 found a much lower temperature beyond the shock than was predicted. This probably indicates that the energy is being transferred to cosmic ray particles that were accelerated to high speeds at the shock. "The important new data describing the termination shock are still being pondered, but it is clear that Voyager has once again surprised us," said Dr. Eric Christian, Voyager Program Scientist at NASA Headquarters, Washington. The two Voyager spacecraft will be the only source of local observations of this distant but highly interesting region for years to come. But in the summer of 2008, NASA will be launching a mission specifically designed to globally image the termination shock and heliosheath remotely from Earth orbit. The Interstellar Boundary Explorer (IBEX), led by Dr. David McComas of the Southwest Research Institute in San Antonio, Texas, will use energetic neutral atoms (ENAs) to create all-sky maps at various energies of the interaction of the heliosphere with interstellar space. ENAs are formed when energetic electrically-charged particles " steal" an electron from another particle. Once neutral, they travel straight, unaffected by the solar magnetic field. IBEX will detect some of the particles that happen to be headed towards the Earth, and the number and energy of the particles coming from all different directions will tell us much more about the overall structure of the interaction between the heliosphere and interstellar space. Results on the Voyager 2 shock crossing from the entire Voyager science team are being presented at the Fall 2007 meeting of the American Geophysical Union in San Francisco. The Voyagers were built by NASA's Jet Propulsion Laboratory (JPL) in Pasadena, Calif., which continues to operate both

 

 

 

 

 

 

 

ترجمه

 

 

 

 

ویجر۲ از منظومه شمسی خارج شد

 

در بیستم آگوست ۱۹۷۷، فضاپیمای ویجر۲ (Voyager ۲) از کیپ کاناورال در مرکز فضایی کندی فلوریدا پرتاب شد. هدف اصلی این فضاپیما، بررسی سیارات خارجی و اقمارشان بود.

 

۳۰ سال و ۱۰ روز بعد، در ۳۰ آگوست ۲۰۰۷، ویجر۲ از مرزهای منظومه شمسی گذشت. این فضاپیما دومین ساخته دست بشری است که در این فاصله از زمین قرار می‌گیرد.

پیش از این ویجر ۱ از این مرز گذشته بود.در زمان گذر ویجر ۱ از این مرز، سیگنال‌های ارسالی این فضاپیما از دست رفتند. در آن زمان، تمامی رادیو تلسکوپ‌ها در حال کار در سایر پروژه‌ها بودند. به همین دلیل، دانشمندان نتوانستند اطلاعات موردنظر را به دست بیاورند.

وجود میدان مغناطیسی قوی و سردتر بودن خارج این مرز به اندازه ۱۰ برابر کم‌تر از میزان پیش بینی شده، از نتایج عجیب به دست آمده به وسیله‌ی ویجر ۲ هستند.

ضربه‌ی پایانی(Termination Shock) به فاصله‌ای از خورشید گفته می‌شود که تأثیر بادهای خورشید با محیط میان ستاره‌ای خنثی می‌شود. در جهت حرکت ویجر ۲ این مرز در فاصله‌ی تقریبی ۸۴ واحد نجومی از خورشید قرار دارد. البته در جهت حرکت ویجر ۱، این فاصله ۱۰ واحد نجومی کم‌تر بود که نشان دهنده‌ی آن است که مرزهای سامانه‌ی خورشیدی ما متقارن نیست و در اثر بادهای میان ستاره‌ای نامتقارن شده است.

به این ترتیب، به بیانی می‌توان گفت که ویجر ۲ مرزهای منظومه خورشیدی ما را گسسته است.

ماموریت‌های ویجر اطلاعات بسیار زیادی درباره‌ی سیارات خارجی منظومه‌ی شمسی در اختیار دانشمندان قرار دادند. در حال حاضر اکثر اطلاعاتی که از سیارات اورانوس و نپتون داریم، حاصل کار این دو فضاپیماست.

مقابله ماه و مریخ

امشب مقابله ی ماه و مریخ هست

فراموش نکنید جذاب ترین و جالب ترین پدیده ی سال براتون میشه حتما ببینید

مریخ چند شبی هست که به ما نزدیک شده و جلب توجه می کنه امشب رو

فراموش نکنید

شب یلدا

توی سال یه شب بلند داریم

که می تونیم به آسمون نگاه کنیم

به ستاره هاش خیره بشیم به عظمت داخلش فکر کنیم

اون شب همین امشبه

یلدا مبارک باد

عید قربان هم برشما مبارک

شب یلدا و بزرگان نجوم

باشگاه نجوم تهران وناگفته‌های بزرگان در شب یلدا

باشگاه نجوم این ماه تهران، این بار از منظری متفاوت به شب یلدا می‌نگرد. این باشگاه در تالار ورشو تهران برگزار خواهد شد.

 

 

شب یلدا، همواره در برگیرنده‌ی مجموعه‌ای از قدیمی‌ترین فرهنگ‌ها و سنت‌های پارسی آمیخته با دانش فضا و نجوم بوده که اندک زمانی است، به سبب مدرنیزه شدن جامعه و خصوصاً نسل جوان، مورد بی‌مهری و کم‌توجهی قرار گرفته است.

از دیرباز این شب محفلی برای دید و بازدیدها و شنیدن خاطرات و تجارب بزرگان بوده و باشگاه نجوم تهران، همانند سال‌های پیش، در نظر دارد تا با گرامی داشت این وجه مشترک آسمان و ایران، این بار از منظری متفاوت به شنیدن ناگفته های اساتید نجوم آماتوری این دیار بنشیند.

شما نیز به این مراسم ویژه دعوت شده اید تا همراه با آقایان تفرشی، صفاریان پور و ناظمی، به ناگفته‌های نجومی سفر کنیم.

مکان: سالن همایش‌های ورشو ، خیابان استاد نجات الهی ( ویلا ) نبش ورشو

 

زمان: ۱۶ الی ۱۸ چهارشنبه ۲۸ آذر [e-mail]           ۱۳۸۶

منبع: شاخه ی آماتوری انجمن نجوم ایران

ماه و چهره ۴ میلیارد ساله اش

چهره ای مربوط به 4 میلیارد سال پیش !!

زمانی که به ماه نگاه می‌کنیم، تصویری شبیه به چهره انسان به نظرمان می‌رسد اما اکنون ستاره‌شناسان می‌گویند این چهره در واقع ناشی از دشت‌هایی از گدازه سخت شده است که بیش از چهار میلیارد سال از عمر آن می‌گذرد.   زمانی که به ماه نگاه می‌کنیم، تصویری شبیه به چهره انسان به نظرمان می‌رسد اما اکنون ستاره‌شناسان می‌گویند این چهره در واقع ناشی از دشت‌هایی از گدازه سخت شده است که بیش از چهار میلیارد سال از عمر آن می‌گذرد. به گزارش خبرگزاری فرانسه، شاهد این مدعا یک سنگ نقره‌ای- خاکستری غیرزمینی است که احتمالا بر اثر اصابت یک شهاب‌سنگ، از سطح ماه کنده شده و پس از گرفتار شدن در جاذبه زمین، در بوتسوانای افریقا روی زمین افتاده است. در سال ‪ ۱۹۹۹‬مردم محلی این سنگ ‪ ۱۳/۵‬کیلوگرمی را، که فضا را درنوردیده بود، در نزدیکی روستای "کوکه" در چمنزارهای منطقه حفاظت شده کالاهاری یافتند. نشانه‌هایی از ایزوتوپ‌های اکسیژن و نسبت آهن به منگنز در دو ماده معدنی آتشفشانی به نامهای اولیواین و پایروکسین، به این سنگ که میراث ماه است و کالاهاری ‪ ۰۰۹‬نامگذاری شده، مهر تایید می‌زند. ماهیت این مواد شیمیایی، این سنگ را در طبقه "بازالت ماره" یا بازالت دریایی قرار می‌دهد. بازالت ماره، گدازه‌ای است که به آرامی در سطح ماه جاری شد و پس از سخت شدن، دشتهای تیره‌رنگی را به وجود آورده که نخستین کسانی که به آسمان و اجرام آسمانی خیره می‌شدند، آن‌ها را با "دریا" اشتباه گرفتند. در زبان لاتین، "ماره ‪ "Mare‬به معنای دریاست. در مطالعه‌ای که توسط مجله "نیچر" چاپ شده آمده است تحلیل جدیدی از ذرات فسفات موجود در کالاهاری ‪ ،۰۰۹‬برای این سنگ عمر شگفت‌آوری برابر ‪۱۵۰‬ میلیون سال کمتر یا بیشتر از ‪ ۴/۳۵‬میلیارد سال تعیین می‌کند. "کنتارو ترادا" از دانشگاه هیروشیمای ژاپن و ماهش آناند از دانشگاه آزاد انگلستان که هدایت این مطالعه را بر عهده داشتند، در گزارش خود نوشتند این موضوع به طور ضمنی به این معناست که باید در حوالی همین تاریخ، درست پس از نخستین مرحله شکل‌گیری پوسته کره ماه، فعالیت آتشفشانی از نوع "ماره" صورت گرفته باشد. شواهد به دست آمده از سنگهایی که در ماموریت سفینه‌های آپولو از کره ماه به زمین آورده شد، ثابت می‌کند که مرحله دیگری از فعالیت‌های آتشفشانی در ماه رخ داده که گدازه‌های آنها با آتشفشانی "ماره" همپوشانی دارد. چهره "مردی در ماه"، از این قسمتها تشکیل شده: چشمها توسط ماره یا گستره گدازه‌های تیره‌رنگ "ایمبریوم" و ماره "سرنی تاتیس"، بینی شامل ماره "سینوس استوم" و دهان شامل ماره‌های "نوبیوم" و "کوگنیتوم". این‌ها بعلاوه ماره‌های دیگر، نزدیک به یک ششم سطح ماه را تشکیل می‌دهند که بخش اعظم آنها در سمتی قرار دارند که از کره‌زمین قابل رویت هستند.

زرگداشت ۹۰ سالگی سر آرتور سی کلارک

همراه با یک اودیسه

بزرگداشت ۹۰ سالگی سر آرتور سی کلارک، ‌پنج‌شنبه این هفته در فرهنگسرای ارسباران برگزار می شود.

آرتور سی کلارک در دفتر خود و در حال مطالعه ماهنامه نجوم - عکس پوریا ناظمی

سر آرتور چارلز کلارک، ‌مهندس، ‌نظریه پرداز، ‌دانشمند و نویسنده برجسته و ماندگار علمی تخیلی هفته آینده نودمین سالگرد تولدش را در سری لانکا جشن خواهد گرفت. آرتور سی کلارک،‌ طراح مدارهای ماهواره های زمین ثابت،‌ نویسنده داستانهای برجسته ای چون، ‌پایان طفولیت، ‌۲۰۰۱ یک اودیسه فضایی،‌ مجموعه راماها و دهها عنوان دیگر یکی از معدود افرادی است که جهان علم و آینده دانش خود را مدیون او می داند و به همین دلیل در سراسر جهان مراسمی برای بزرگداشت تولد او برگزار خواهد شد.

درتهران ماهنامه نجوم با همکاری سازمان فضایی ایران و برنامه تلوزیونی آسمان شب،‌ ویژه برنامه ای را در روز ۵ شنبه ۲۲ آذر ماه در فرهنگسرای هنر (ارسبارن) و از ساعت ۱۵ الی ۱۸ برگزار خواهد کرد.

در این برنامه سخنرانان به بررسی ابعاد و جلوه های گوناگون زندگی و آثار کلارک خواهند پرداخت.

سخنرانان این برنامه به شرح زیر هستند:

پدیده آرتور سی کلارک: مدیا کاشیگر،‌نویسنده و منتقد ادبی

پیش بینی ها و و اقعیتهای جهان سی کلارک:‌بابک امین تفرشی ،‌سردبیر نجوم

سی کلارک و عصر فضا : شهرام یزدان پناه،‌مدیر روابط عمومی سازمان فضایی ایران

جهان بینی سی کلارک: حسین شهرابی،‌مترجم - عضو موسس آکادمی فانتزی

جهان شگفت انگیز آرتور سی کلارک: پوریا ناظمی،‌روزنامه نگار علمی

ورود در این برنامه که از سوی ماهنامه نجوم و با همکاری سازمان فضایی ایران و برنامه تلوزیونی آسمان شب و حمایت آکادمی فانتزی برگزار می شود،‌ رایگان و برای عموم آزاد است.

تلسکوپی در جو سیاره ای فرا خورشیدی

برای نخستین بار، تلسکوپی زمینی جو سیاره‌ای فراخوشیدی را بررسی کرد

اخترشناسان دانشگاه تگزاس، با استفاده از تلسکوپ هابی-ابرلی موفق شدند برای نخستین بار جو سیاره‌ای فراخورشیدی را با استفاده از تلسکوپی زمینی بررسی کنند.

 

 

ستاره‌شناسی از دانشگاه تگزاس با استفاده از تلسکوپ «هابی- ابرلی»(Telescope Hobby Eberly) موفق به شناسایی جو یک سیاره فراخورشیدی شد. نتیجه‌ی این تحقیق در شماره‌ی آینده نشریه «مقالات اخترفیزیکی» (Astrophysical Journal Letters) منتشر خواهد شد.

تلسکوپ هابی-ابرلی

تلاش بسیار به منظور نخستین نشانه‌های وجود سیارات در اطراف سایر ستارگان (که به نام سیارات فراخورشیدی و یا سیارات بیرونی شناخته می‌شوند) و همچنین کشف سیارات شبیه به زمین گامی رو به جلو در کشف حیات در کیهان به شمار می‌رود.

«ردفیلد»(Redfield)، شخصی که این تحقیق را انجام داده است، می‌گوید:" آنچه همه ما خواهان رسیدن به آن هستیم، وجود سیاره‌ای با جوی شبیه به جو زمین است."

سیاره‌ای که ردفیلد آن را مطالعه نموده است به دور ستاره‌ی HD۱۸۹۷۳۳ که حدود ۶۳ سال نوری دورتر از زمین و در صورت فلکی روباهک (ثعلب) قرار دارد، در حال گردش است. اما این سیاره، مشابه زمین نیست. جرم آن ۲۰ درصد بیشتر از جرم مشتری است و در مداری بسیار نزدیک به دور ستاره‌ی مادر گردش می‌کند بطوریکه فاصله‌اش از ستاره‌ی مادر ۱/۰ فاصله‌ی سیاره عطارد تا خورشید است یعنی چیزی حدود ۵ میلیون و ۸۰۰ هزار کیلومتر.

از دید ناظر زمینی، سیاره در هر بار گردش مداری خود مستقیما از مقابل ستاره عبور می‌کند و این یعنی که این سیاره (HD۱۸۹۷۳۳b) یک سیاره‌ی فراخورشیدی گرفتی است. در واقع همین ویژگی بود که منجر شد «بوچی فرانکویس» از فرانسه در سال ۲۰۰۴ آن را کشف کند و امسال ردفیلد موفق شد جو آن را بررسی نماید.

منجمین قبلا نیز یک بار به کمک طیف نگار تصویربردار موجود بر روی تلسکوپ هابل (STIS) به شناسایی جو سیاره‌ای که به همین ترتیب حول ستاره‌ی دیگری گردش می‌کرد، پرداخته بودند.

به گفته‌ی رد فیلد، STIS خیلی زود و پس از اولین ردیابی خراب شد و دیگر امکان ادامه کار با این تلسکوپ در فضا میسر نبود و اکنون رصدهای زمینی تنها گزینه‌ی پیش رو برای این منظور است.

اثر سدیم در خطوط طیفی ستاره

او می‌گوید در سال‌های اخیر این کار چندین بار از روی زمین انجام شده است که همگی نا‌موفق بوده‌اند. در اکثر موارد منجمین ستاره‌ی مورد نظرشان را تنها از طریق یک‌بار گذر مطالعه می‌کردند. ردفیلد در ادامه چنین می‌گوید:"من می‌دانستم که ما باید یک قدم جلوتر برویم و احتمالا برای شناسایی جوّ سیاره، چندین گذر متوالی آن را بررسی نماییم". او که طی یک دوره یک ساله ۱۱ گذر سیاره را به کمک HET و طیف‌نگار با وضوح بالای آن مورد مطالعه قرار داده است در خصوص روش خود چنین می‌گوید:" ابتدا طیفی از ستاره را هنگامی که سیاره در مقابل آن قرار گرفته است و سپس طیف دیگری را در غیاب سیاره بدست می‌‌آوردیم، حال این دو طیف را با هم مقایسه می‌کنیم و به طیف جوی سیاره می‌رسیم."

به گفته‌ی وی، سیاره با هر بار گذر از مقابل ستاره، بخشی از نور ستاره را سد می‌کند و اگر سیاره جوی نداشته باشد، مقدار برابری نور را در تمام طول موج‌ها سد خواهد کرد. اما چنانچه سیاره جو داشته باشد، گازهای موجود در جو آن مقدار نور بیستری را جذب خواهد نمود.

قبلا پیش‌بینی شده‌ بود که در جو این سیاره اتم‌های سدیم وجود دارد. در چنین شرایطی جو سیاره نور بیشتری از ستاره را در طول موج‌های مربوط به گذارهای اتم سدیم جذب خواهد کرد و به گفته‌ی ردفیلد این موضوع باعث می‌شود که سیاره بزرگ‌تر به نظر برسد.

وقتی این سیاره در طول ‌موج‌های خاصی از گذار سدیم مورد مطالعه قرار گرفت، ۶% بزرگتر از زمانی بود که در سایر طول موج‌ها بررسی شده‌ بود و مشخص شد که جوّ سیاره مورد نظر عمدتا از سدیم تشکیل شده است.

منبع : وبگاه رصدخانه‌ مک دونالد در دانشگاه تگزاس