اتمام ساخت تلسکوپ فضایی «هرشل» تا چند ماه آینده
مراحل ساخت تلسکوپ فضایی «هرشل» تا چند ماه آینده تمام خواهد شد.
به گزارش سرویس فنآوری خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، تلسکوپ فضایی هرشل، آینهای به قطر ٥/٣ متر دارد و در زمان پرتاب خود در سال ٢٠٠٨ بزرگترین تلسکوپ فضایی خواهد بود.
مراحل تولید رصدخانه فضایی «هرشل»(Herschel) تا اواخر سال ٢٠٠٧ به پایان خواهد رسید.
این تلسکوپ میتواند در ناحیه فروسرخ به بررسی نحوه تشکیل و تکامل ستارهها و کهکشانها بپردازد.
رصدخانه فضایی هرشل مجهز به بزرگترین تلسکوپ فضایی حال حاضر است، آینهای ٥/٣ متری که امکان رصد در ناحیه فروسرخ دور و طول موجهای زیر میلیمتری را فراهم میکند.
اخترشناسان در نظر دارند با بررسی این امواج بتوانند جهان سرد را بررسی کنند. آنها با استفاده از این تلسکوپ خواهند توانست در اعماق آسمان به جستوجو و بررسی نواحی تشکیل ستارهها و مرکز کهکشانها و منظومههای سیارهیی بپردازند.
برای دستیابی به بهترین کیفیت تصویر لازم است دریافت کنندههای این تلسکوپ در دماهای بسیار کم کار کنند. برای دستیابی به این هدف، هرشل طوری طراحی شده است تا بتواند دستگاههای دریافت کننده امواج را در دماهای بسیار پایین (نزدیک به صفر مطلق) نگه دارد.
به نوشته نجوم، با به پایان رسیدن مراحل ساخت تمامی قطعات تا اواخر سال ٢٠٠٧ آزمایشاتی روی قسمتهای مختلف آن انجام خواهد شد تا سرانجام تلسکوپ در اواسط سال ٢٠٠٨ به وسیله یک موشک آریان ٥ به فضا پرتاب شود.
فعالیت «آپورچونیتی» هفته آینده آغاز میشود
وزش باد، غبار روی صفحات خورشیدی مریخ نوردان ناسا را
زدود
آژانس فضانوردی آمریکا (ناسا) اعلام کرد: مریخ نوردان دوقلوی ناسا که فعالیتشان در اثر توفان گرد و غبار و نرسیدن نور کافی به صفحات خورشیدشان متوقف شده بود از خواب بیدار شده و فعالیت خود را از سر گرفتهاند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آژانس فضانوردی آمریکا (ناسا)، اعلام کرد: «آپورچونیتی» در حال حاضر برای حرکت کردن تا قطر نیم مایلی دهانه آتشفشان ویکتوریا در هفته آینده آماده است و مریخنورد «اسپیریت» نیز روی تشکیلات موسوم به «هوم پلات» که فلات لایهای بستر سنگی است، بالا رفته است.
این دو مریخ نورد که در ابتدا فقط برای سه ماه ماموریت طراحی شده بودند هم اکنون بیش از سه سال است که مشغول فعالیت هستند.
ناسا گفت: هم اکنون آسمان مریخ شفاف و باز شده است البته بادهای شدید برخی از تجهیزات جدید آپورچونیتی را برداشته و تجهیزاتی از جمله یک طیف سنج آن نیز ممکن است از کار افتاده باشد.
بقایای راکت ساقط شده روسی حامل ماهواره ژاپن در
قزاقستان کشف شد
بازرسان و کاوشگران در قزاقستان یک گودال عظیم و بقایای راکت روسی را که روز پنجشنبه گذشته پس از پرتاب سقوط کرد، پیدا کردند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، راکت پروتون ــ ام حامل یک ماهواره ارتباطاتی ژاپنی بود.
بقایای این راکت به وزن 400 کیلوگرم در یک گودال به وسعت 45 متر در یک منطقه چراگاهی در نزدیکی شهر ژزکازقان پیدا شد.
در پی سانحه روز پنجشنبه پرتابهای بعدی راکت پروتون به تعویق افتاده است.
این راکت حین سقوط حامل سوخت به شدت سمی بوده است.
آژانس فضایی روسیه اعلام کرده است که یک موتور تقویت کننده راکت مدت کوتاهی پس از پرتاب از پایگاه بایکونور دچار نقص فنی شد.
ناسا 9 ریزکهکشان استثنایی را در کائنات دور دست رصد کرد
تلکسوپهای هابل و اسپتیزر آژانس فضانوردی آمریکا (ناسا) برای کشف 9 مورد از کوچکترین ؛ دور دستترین و متراکمترین کهکشانهایی که تاکنون در کائنات دور دست مشاهده شده، نیروهای خود را روی هم گذاشتند.
به گزارش سرویس «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آژانس فضانوردی آمریکا (ناسا)، در گزارشی در این زمینه آورده است که هر یک از این کهکشانهای تازه کشف شده با درخشش خیره کننده میلیونها ستاره، صدها هزار بار کوچکتر از کهکشان راه شیری ما هستند.
نور پیرزکال از موسسه علمی تلسکوپ فضایی هاتل در بالتیمور در این زمینه میگوید: این کهکشانها جزو کم چگالیترین کهکشانهایی هستند که تاکنون به طور مستقیم در کائنات رصد شدهاند.
این کهکشانهای جوان دیدگاههای جدید مهمی از سالهای شکل گیری کائنات درست یک میلیارد سال پس از پدیده انفجار بزرگ در اختیار دانشمندان قرار میدهند
روسیه برای ایجاد پایگاهی دائمی در کره ماه برنامهریزی
میکند
مدیر آژانس فضایی فدرال روسیه از برنامهریزی روسیه برای یک پرواز اقامتی به مقصد ماه در سال ٢٠٢٥ و ایجاد و استقرار یک پایگاه دائم در ماه طی سالهای ٢٠٢٧ تا ٢٠٣٢ خبر داد.
به گزارش سرویس «فنآوری» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آناتولی پرمینو مدیر آژانس فضایی فدرال روسیه طی یک مصاحبه مطبوعاتی اعلام کرد که فضانوردان روس باید خود را آماده کنند تا پس از این سفر در سال ٢٠٣٥ یک پرواز اقامتی نیز به مقصد مریخ داشته باشند.
وی ادامه داد: برای انجام چنین پروژه ای باید بسیاری از مشکلات از جمله مقابله با تشعشعات، جنبههای روانشناسی سفر و مسایل و مشکلات مربوط به ذخیره مواد غذایی برطرف شوند.
پرمینو با اشاره به این که شبکههای فعلی به میزان کافی در برابر تشعشعات مقاوم نیستند ابراز امیدواری کرد تا سال ٢٠١٥ به شبکههای جدیدی دسترسی یابند.
وی در پایان افزود: بودجه مربوط به امور فضانوردی ایالت متحده آمریکا ٨/١٦ میلیارد دلار است و این آژانس تنها ٢/١ میلیارد دلار هزینه میکند.
دانشمندان به تکنیک جدیدی برای افزایش طول عمر ماهوارهها دست یافتند
مهندسان در دانشگاه «پوردو» و شرکت «لاکهیدمارتین» در آمریکا از تکنیک جدیدی برای افزایش طول عمر و سرویسدهی دو ماهواره ارتباطاتی استفاده کردهاند.
به گزارش سرویس «فنآوری» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این تکنیک باعث میشود این ماهوارهها پیش از خارج شدن از سرویس دهی تمام سوخت را مصرف کنند.
ماهوارههای ارتباطاتی که در مدار مناسب حدود 22 هزار و 500 مایل بالای زمین با روشن کردن موتورهای کنترل کننده راکتی کوچک نگهداشته میشوند، باید مدت کوتاهی قبل از به اتمام رسیدن سوخت، جایگزین شوند.
هم اکنون گروهی از دانشمندان نه تنها به دقت تعیین کردند که چه مقدار سوخت در هر مخزن باقی مانده بلکه از تکنیکی برای تعادل دوباره یا تساوی میزان ماده مولد فشار در تمام مخازن استفاده کردهاند.
کشف مقادیر عظیم آب در اطراف یک پیش ستاره
در تحقیقی که گروهی از دانشمندان با استفاده از تلسکوپ فضایی «اسپیتزر» انجام دادند، موفق شدند مقادیر زیادی آب در اطراف یک پیش ستاره کشف کنند.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران(ایسنا)، در این تحقیق دانشمندانی از دانشگاه «روچستر» (Rochester) موفق به کشف مقدار زیادی بخار آب در اطراف پیش ستارهای به نام NGC 1333-IRAS 4B شدند.
مقدار آب یافت شده در حوالی این پیش ستاره به قدری زیاد است که با آن میتوان پنج بار تمام دریاها و اقیانوسهای زمین را از آب پر کرد.
آب به وفور در عالم یافت میشود. مدتی پیش «اسپیتزر» برای اولین بار وجود آب را در جو سیاره فرا خورشیدی HD 189733b نشان داده بود و اینک دراین تحقیق از میان 30 پیش ستارهای که دانشمندان در نظر گرفته بودند بخار آب را در هالهی ابر پیرامون یکی از آنها یافت.
ستارگان از ابر وسیعی از گاز که بیشتر از هیدروژن تشکیل شده است? متولد میشوند.
با زیاد شدن جاذبهی گوی تشکیل شده در بخش مرکزی سحابی، مواد پیرامون به سمت آن کشیده میشوند و در نهایت به دور آن میگردند. در این مرحله عملاً پیش ستارهای تشکیل شده که به سه بخش تقسیم میشود: گوی چگالی از مواد که در مرکز توده قرار دارد و مواد اطراف را به سمت خود جذب میکند و بزرگتر و در همین حال گرمتر میشود، صفحهای از مواد که به دور این گوی میگردد و در نهایت ابری پیرامون این دوبخش که کل سیستم را احاطه میکند.
گرچه آب به وفور در کیهان یافت می شود ولی با بررسیهای زیاد برای نخستین بار اسپیتزر موفق به کشف آب در یک اطراف پیش ستاره شد. دلیل این که در این تحقیق از حدود 30 پیش ستاره مورد بررسی تنها در یکی آب یافت شده این است که برای کشف آب تلسکوپ باید بتواند دید مطلوبی به بخشهای مرکزی سامانه داشته باشد و این موضوع به جهت گیری و زاویهی قرار گیری سامانه نسبت به ما بستگی دارد.
در نمونه اخیر که آب فراوانی در آن یافت شده، این جهت گیری چنان است که تلسکوپ میتواند به خوبی بخشهای مرکزی پیش ستاره را زیر نظر بگیرد.
دانشمندان معتقدند که آب موجود در این سامانه از بخشهای خارجی و ابر قطور پیرامون سیستم به بخشهای داخلی میبارد و بر صفحه گرد و غباری که به دور ستاره میگردد، فرو میریزد. این صفحه از مواد میتواند در آینده منجر به تولد سیارات شود.
به نوشته نجوم، دنبالهدارها و سیارکهای سرگردان آب را به زمین آوردهاند. حال اگر روزی در صفحهی مواد در حال گردش به دور این پیش ستاره نیز سیارهای سنگی به وجود آید، آب موجود که البته فعلا به صورت بخار آب است، میتواند به صورت قطعات یخ زده در سیارکها و دنبالهدارها به سمت سیاره رفته و با سقوط روی آن در نهایت به صورت دریاهایی روی آن پخش شود. درست مانند آنچه در زمین اتفاق افتاده است.
شناخت آب به شناخت فرآیند تکاملی مجموعههای ستارهای و درک ساز و کار تشکیل سیارات در این مجموعهها کمک شایانی میکند. مثلا میتوان از آب به عنوان شناساگری در پیدا کردن چنین صفحاتی از مواد به دور ستارگان استفاده کرد یا میتوان به کمک آب و مطالعه روی آن به ویژگیهایی از سیستم پی برد. به عنوان مثال در پیش ستاره مذکور دما به حدود 170 درجه کلوین میرسد و چگالی این سیستم چیزی در حدود 10 میلیارد مولکول هیدروژن در سانتی متر مکعب است.
این دادهها با بررسی روی آب موجود در این پیش ستاره به دست آمده که نشاندهنده لزوم مطالعه بیشتر پیرامون آب و نقش آن در تکامل منظومههای ستارهیی است.
به همت یک دانشجوی فیزیک
منشاء انبساطهای کیهانی در ابرنواخترها بررسی شد
یک دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه صنعتی شریف در تحقیقات پایان نامه خود به بررسی منشاء انبساطهای کیهانی در ابرنواخترها پرداخت.
شانت باغرام، دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشکده فیزیک دانشگاه صنعتی شریف در گفتوگو با خبرنگار «پایاننامه» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) اظهار کرد: با مشاهده ابرنواخترها، انرژی تاریک به عنوان عامل ایجاد انبساط تند شونده شناخته میشود که بیش از 70 درصد کیهان را تشکیل میدهد.
وی افزود: رهیافتهای متعددی برای منشاء توزیع این انرژی تاریک وجود دارد که در این پایان نامه روش تعمیم یافته گرانش بررسی شد.
باغرام خاطر نشان کرد: رفتارهای گرانش در مقیاسهای بزرگ کیهانی جز آن چه که انتظار میرود، است؛ به طوری که در آن نیروی جاذبه به دافعه تبدیل میشود و نقش دافعه گرانش تعمیم یافته باعث توجیه انبساط تند شونده است.
وی در پایان گفت: تاکنون از این یافته دو مقاله در نشریه «فیزیکال ریویو» منتشر شده و با مدلی خاص به بررسی این موضوع به صورت تئوری پرداخته شد.
سومین همایش رویت هلال ماه
| |
سومین همایش رویت هلال و تقویم با حضور رویت گران هلال و منجمان آماتور سراسر کشور، در تالار فردوسی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران برگزار شد. در این گزارش گوشه ای از برنامه ها و فعالیت های اجرا شده را به روایت تصویر مشاهده می نمایید. در اینجا می توانید فهرست و متن کامل مقالات ارائه شده در این همایش را از سایت مرکز تقویم موسسه ژئو فیزیک دانشگاه تهران ببینید
تصاویر تهیه شده در گروه اجتماعی انجمن نجوم آماتوری ایران
همچنین در حاشیه این همایش با شکوه نمایشگاهی برگزار شد که به ارائه اطلاعات نجومی به افراد حاضردر همایش می پرداخت. غرفه های این نمایشگاه: مجله تحقیقات اسلامی - مرکز نجوم شباهنگ - انجمن ستاره شناسی اهواز - انجمن نجوم آماتوری ایران - مجله نجوم - شرکت صنایع اپتیک اصفهان - مرکز مطالعات و پژوهش های فلکی و نجومی
|
سومین همایش رویت هلال ماه و تقویم در دانشگاه تهران آغاز به کار کرد
رییس دانشگاه تهران:
موسسات نجومی در حوزههای علمیه تشکیل شود
سومین همایش رویت هلال ماه و تقویم صبح امروز در دانشگاه تهران برگزار شد.
به گزارش خبرنگار «علمی» خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، آیتالله عمید زنجانی در آیین افتتاحیه سومین همایش رویت هلال ماه و تقویم اظهار داشت: غرب تلاش زیادی را در مورد نجوم انجام داده است خصوصا از زمان کپرنیک تحول عظیمی در نجوم ایجاد شده است که توانسته نظریه مهم خورشید محوری را تثبیت کند.
وی تصریح کرد: اما منجمان اسلامی نیز در علم نجوم، مفاخر و نظریههای مهمی را به ثبت رساندند و بسیاری از محاسبات نجوم اسلامی و استخراجات آن هنوز پابرجا و قابل اتکا است و در کنار آن نیز اثبات نظریه جاذبه و محوریت خورشید در منظومه شمسی از یافتههای منجمان غربی است که آنها نیز بر صحت خود پابرجا مانده است.
رییس دانشگاه تهران افزود: اما آن چیزی که مشخص است در نجوم غربی به مساله رویت هلال ماه به دلیل تقارن علم در غرب با مساله مسحیت توجهی نشده است، چرا که شما نه تنها در نجوم بلکه در تمامی علوم غربی می توانید نشانههای از آموزههای مسیحی را ببینید.
وی خاطر نشان کرد: با این اوصاف وظیفه شرعی، ملی، شرعی و سیاسی دانشمندان و منجمان اسلامی است که به بخش اوقات شرعی و رویت هلال ماه توجه خاصی داشته باشیم.
آیت الله عمید زنجانی، ادامه داد: همانطور که علما تاکید داشتهاند آنانی که فقه میخوانند باید نجوم اسلامی را نیز بیاموزند و مساله ارتباط نجوم با فقه اسلامی یک ارتباط ناگسستنی است.
وی خاطر نشان کرد: موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با همت والا و توجه ویژه به امر رویت هلال ماه و تقویم این مساله را دنبال میکرده است و امید است با تلاش بیش از پیش این موسسه بتوان این موسسه را تبدیل به مرجعی جهت موضوعات فقهی و نجوم کرد که اسلام به واقع به آن نیاز دارد.
رییس دانشگاه تهران در ادامه با اشاره به ارتباط موسسه ژئوفیزیک دانشگاه تهران با حوزه خاطر نشان کرد: ارتباط موسسه با حوزههای علمیه بسیار حائز اهمیت است اما باید به این نکته توجه داشت که حوزه یک اقیانوس علم و دانشمند است و اگر موسسه ژئوفیزیک بتواند دانشمندان و صاحبنظران حوزه را شناسایی کند میتواند از نظرات آنها بهرهمند شود.
وی در پایان تاکید کرد: لازم است در حوزه نیز موسسهای جهت توجه به نجوم و مساله رویت هلال ماه تشکیل شود تا از این منظر هم بتوان به فقه اسلامی کمک کرد.
به گزارش ایسنا، دکتر نعمت الله ریاضی، استاد نجوم دانشگاه شیراز نیز پیرامون معیارهای رویت پذیری و تقویم قمری، اظهار داشت: معیارهای سمتی و ارتفاعی سابقه طولانی در رویت هلال ماه دارد و از زمان ابوریحان بیرونی به این روش توجه شده است، اما معیارهای دیگری نیز برای رویتپذیری مانند سن ماه از زمان بابلی، ضخامت هلال، زمان مکث و معیارهای تلفیقی که به تازگی توسط عوده در سال 2006 میلادی به ثبت رسیده است وجود دارد و هنوز هم معیارهای تشخیص به سمت تعالی حرکت میکند.
وی افزود: در چند سال اخیر در کشور ما به معیارها توجه شده است.
استاد نجوم دانشگاه شیراز پیرامون معیارهای رویت پذیری و تقویم قمری با اشاره به معیار تلفیقی خاطر نشان کرد: در این نوع معیار از دو متغیر ارتفاع و ضخامت هلال ماه بهره میگیرند، اما چیزی که مهم است، آن است که ابزارها در مساله رویت نقش بسزایی را ایفاء میکند که از سادهترین این ابزارها میتوان به دوربینهای اپتیکی دو چشمی اشاره کرد.
وی یادآور شد: معیارهای رویت هلال ماه در آینده به سمت علمیتر و محاسباتی تر پیش میرود و میتوان در سالهای آتی از مشاهدات طول موج الکترومغناطیسی در امواج رادیویی، پرتوهای مادون قرمز، ایکس و گاما جهت رویت هلال ماه استفاده کرد.
ریاضی افزود: یکی دیگر از مسایل مستقیم سازی دادههای سمتی و ارتفاعی است که با استفاده از آن و قرار دادن متغییرها در فرمول و سپس به دست آوردن متغییر لاندا نمودار رویت هلال ماه را ترسیم کرد.
وی افزود: برای اوقات شرعی این مساله جا افتاده است که هر شهر افق خاص خود را دارد و اصراری نیست که همه مردم در یک زمان نماز را ادا کنند. اما این مساله در موضوع رویت هلال ماه و آغاز ماه شریف یک مقوله دشوار است و ناگزیر هستیم که تفاوتی بین ماه قمری و تقویم ماه شمسی قایل شویم.
استاد نجوم دانشگاه شیراز پیرامون معیارهای رویت پذیری و تقویم قمری تاکید کرد: تمام این موضوعات هم از باب فقهی و شرعی و هم از دیدگاه علمی به این مساله ختم میشود که باید در مفهوم جهانی و مفهوم موضعی در تقویم و رویت هلال ماه تفاوت قایل شد.
مهندس سید قاسم رستمی نیز در ادامه سومین همایش رویت هلال ماه و تقویم در مورد مدل مثلثی پیشبینی رویت هلال ماه در روز اظهار داشت: مساله حائز اهمیت این است که در معیارهای موجود مشکل نقص در فرمول ریاضی وجود دارد و دادههای رصدی نوین در آن مورد توجه قرار نگرفته و مساله بعدی این است که تمامی معیارها برای هنگام شب و بعد از غروب خورشید است.
وی ادامه داد: برای رسیدن به مدل رویت هلال ماه در روز موضوعاتی نظیر شروع و پایان روز، مکث هلال از قبل از طلوع خورشید تا بعد از طلوع خورشید و رویت پذیری هلال مورد توجه است.
قاسمی افزود: عوامل مؤثر در رصد هلال ماه در روز نظیر ضخامت هلال، ارتفاع هلال، اختلاف ارتفاع هلال و خورشید است.
محسن قاضی میرسعید، رکورددار جهانی رویت هلال ماههای جوان اظهار داشت: در آخرین روزهای ماه شعبان المعظم المبارک و رمضان شور و شوق فراوانی برای رویت هلال ماه در کشور ایجاد میشود و همه به تکاپوی رویت هلال ماه میافتند.
وی افزود: در رویت هلال ماه عوامل مختلفی وجود دارد اما باید تاکید کرد که دانستن حداقل دانش ریاضی، فیزیک، کامپیوتر، مثلثات به رویت هلال ماه کمک بسیاری میکند.
قاضی میرسعید ادامه داد: در رویت هلال ماه عواملی نظیر ارتفاع هلال بخش درخشان هلال زمان، مکث، اختلاف سطح، لیبراسیون، ضخامت میانی هلال، طول کمان، عرض دایره البروجی، اوج حضیض و اوج شفافیت جو، از عوامل مهم رویت است.
وی یادآور شد: اما چیزی که در رصد بسیار مهم است انجام توامان رصد با محاسبه فرمولی است که بتواند کمک بسیاری به تشخیص درست زمان رویت هلال ماه بکند.
دانشمندان با بزرگترین دوربین دیجیتالی جهان به شکار سیارکهای تهدید کننده زمین
میروند
بزرگترین دوربین دیجیتال جهان روی یک تلسکوپ جدید که برای شکار سیارکهای خطرناک طراحی شده است، نصب شد.
به گزارش سرویس علمی خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا)، این دوربین روی تلسکوپ PS1 در هاوایی نصب شده است.
این تلسکوپ اولین نمونه از چهار تلسکوپی است که ساخت آن به عنوان بخشی از یک پروژه موسوم به تلسکوب تحقیقاتی پانورامیک و سیستم واکنش سریع (Pan-STARRS)، ساخت آن آغاز شده است.
سیستم Pan-STARRS اسکنها و تصاویر متعددی از آسمان تهیه خواهد کرد و به دنبال سیارکهایی خواهد بود که ممکن است تهدیدی برای زمین باشند.
دوربینهای دیجیتالی معمولی دارای تراشههای تصویربرداری هستند که فقط چند میلیمتر عرض دارند. در عوض این دوربین جدید در Pan-STARRS یک سطح تشخیص نور به وسعت ٤٠ سانتیمتر دارد. ٦٠ تراشه جدا از هم روی این سطح قرار میگیرند و در مجموع ٤/١ میلیارد پیکسل ارائه میکنند.
جان تونری از انستیتو ستاره شناسی در دانشگاه هاوایی که مدیریت تیم سازنده این دوربین را برعهده دارد، گفت: این دوربین واقعات یک وسیله عظیم الجثه است و به ما امکان میدهد که روشنایی آسمان را در ٤/١ میلیارد نقطه به طور همزمان اندازهگیری کنیم.